روش محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه
احتمالا تمامی افرادی که در بازار سرمایه فعالیت میکنند با افزایش سرمایه شرکتها مواجه شدهاند. بعد از افزایش سرمایه، معمولا قیمت سهام شرکت کاهش پیدا میکند.
در این حالت ممکن است سرمایهگذاران گمان کنند که ضرر کردهاند. اما آیا واقعا به این صورت است؟ چرا قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه کاهش پیدا میکند؟ آیا فرمول خاصی برای محاسبه قیمت جدید بهکار برده میشود؟ در این مقاله قصد داریم در رابطه با چگونگی محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه صحبت کنیم.
افزایش سرمایه چیست؟
همانطور که قبلاً گفتیم شرکتها باتوجه به اهداف خود مثل تامین مالی، اصلاح ساختار مالی و. دست به افزایش سرمایه میزنند. راههای مختلفی برای افزایش سرمایه وجود دارد؛ مثل افزایش سرمایه از محل سود انباشته، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، از محل تجدید ارزیابی داراییها و افزایش سرمایه از طریق صرف سهام.
قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه بعد از افزایش سرمایه، هنگام بازگشایی کاهش پیدا میکند. در ادامه نحوه محاسبه قیمت جدید سهام شرکتها را بعد از افزایش سرمایه بررسی میکنیم.
1- چگونگی محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها
در این نوع از افزایش سرمایه، پول جدیدی وارد شرکت نمیشود و مدیران شرکت تنها بهدنبال اصلاح ساختار مالی خود هستند. تغییرات حاصله نیز، فقط در صورتهای مالی نمود پیدا میکند.
برای مثال ارزش داراییهای ثابت شرکت مثل زمین، ساختمان، تجهیزات و. دوباره اندازهگیری شده و به قیمت روز در صورتهای مالی وارد میشود.
در این نوع از افزایش سرمایه، بهدلیل اینکه سرمایهای وارد شرکت نمیشود، در میزان سرمایه سهامداران نیز تغییر ایجاد نمیشود.
با اینکه در این روش قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه کاهش پیدا میکند اما بر تعداد سهم سهامداران اضافه خواهد شد و عملا در میزان داراییهای آنها تغییری ایجاد نمیشود.
در پایین، فرمول محاسبه قیمت جدید سهم بعد از افزایش سرمایه از این طریق را میبینید.
2- چگونگی محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
پیش از آنکه سراغ محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته برویم، مروری کوتاه میکنیم بر اینکه سود انباشته چیست.
وقتی شرکت طی یک دوره سود و ضرر انباشته مالی سود میکند، میتواند تمامی سود خود را میان سهامداران تقسیم نکند و بخشی از آن را برای مخارج یا طرحهای توسعهای، نزد خود نگه دارد. به این سود ذخیره شده به اصطلاح سود انباشته میگوییم که شرکت بهنوعی آن را برای روز مبادا نگه میدارد.
در این نوع افزایش سرمایه مبلغی از سهامداران دریافت نمیشود و بعد از افزایش سرمایه قیمت سهم کاهش پیدا میکند. یعنی ما ضرر میکنیم؟
در پاسخ باید بگویم که خیر. درست است که قیمت سهام ما کم میشود اما متناسب با میزان افزایش سرمایه، بر تعداد سهمهای ما اضافه خواهد شد (سهام جایزه). عملا ما نه سود میکنیم و نه زیان.
یعنی درصد مالکیت ما در شرکت تغییر نمیکند و ثابت میماند.
برای محاسبه قیمت جدید سهم بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته از فرمول زیر استفاده میکنیم.
یعنی ابتدا درصد افزایش سرمایه را بهدست میآوریم و سپس از آن در فرمول بالا استفاده میکنیم.
فرض کنید قیمت سهام یک شرکت پیش از افزایش سرمایه برابر با 1000 تومان است و شرکت بخواهد که افزایش سرمایه 70 درصدی داشته باشد. در این حالت قیمت جدید هر سهم بعد از افزایش سرمایه را بهدست آورید. (پاسخ: 588 تومان)
3- چگونگی محاسبه قیمت سهم پس از افزایش سرمایه و تعداد آن از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
از دیگر روشهای افزایش سرمایه، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران است. در این حالت شرکت بهنوعی برای سهامداران فعلیاش امتیاز در نظر میگیرد و این امتیاز را در قالب حق تقدم به سهامداران کنونی میدهد. منظور از حق تقدم این است که سهامداران کنونی زودتر از بقیه میتوانند در افزایش سرمایه سهیم شوند.
سهامداران میتوانند با پرداخت مبلغی معادل ارزش اسمی سهام (1000 ریال) بهحساب شرکت، حق تقدم خود را به سهم تبدیل کنند. مثلا اگر به شما 2000 عدد حق تقدم تعلق بگیرد و شما بخواهید از آن استفاده کنید؛ باید 200 هزار تومان پول به حساب شرکت واریز کنید. این مبلغ پول بهعنوان آورده نقدی سهامداران محسوب میشود.
ممکن است حالا کمی سردرگم شوید، بالاخره ما سود میکنیم یا ضرر؟
بیایید ابتدا چگونگی محاسبه قیمت سهم را طی این نوع از افزایش سرمایه بررسی کنیم تا بهتر این موضوع را درک کنید.
محاسبه قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه از طریق آورده نقدی کمی متفاوت از روشهای قبلی است، زیرا در این نوع از افزایش سرمایه وجه نقد وارد شرکت میشود. همانطور که گفتیم در این روش به سهامداران حق تقدم داده میشود. حالا اگر سرمایهگذاران قصد استفاده از این حق تقدم را داشته باشند باید معادل ارزش اسمی آن پول به حساب شرکت واریز کنند.
این رقم واریزی، به سرمایه سهامداران اضافه میشود. میزان سرمایه سهامداران بعد از افزایش سرمایه برابر میشود با سرمایه اولیه، بهعلاوه وجهی که به حساب شرکت واریز کردهاید.
حالا با استفاده از فرمول زیر میتوانیم قیمت جدید هر سهم را محاسبه کنیم.
همه سهامداران شرکت مجبور به شرکت در افزایش سرمایه نیستند و سود و ضرر انباشته میتوانند در آن شرکت نکنند. در هر حال حق تقدم به آنها تعلق خواهد گرفت.
حالا این سهامداران هستند که میتوانند انتخاب کنند که آیا از حق تقدمهای خود استفاده کنند یا آنها را بفروشند. حق تقدمها همانند سهام شرکت دارای نماد مختص به خود (در انتهای نماد اصلی سهم ح قرار میگیرد) هستند و میتوان همانند سهام آن را در بازار معامله کرد.
اگر بخواهند از حق تقدم خود استفاده کنند، باید معادل ارزش اسمی هر سهم، وجه نقد به حساب شرکت بریزند. در آینده این حق تقدمها به سهام عادی تبدیل خواهد شد.
حالا اگر از حق تقدمهای خود استفاده نکنند و حتی آنها را نفروشند، بعد از گذشت بازه زمانی مشخص (60 روزه) خود شرکت حق تقدمها را میفروشد و بعد از کسر ارزش اسمی هر سهم، مابقی را به حساب سهامدار واریز میکند.
حالا اگر سهامداران شرکت، مطالباتی مثل سود سهام از شرکت داشته باشند. میتوانند از محل این مطالبات مبلغ لازم برای حق تقدم را پرداخت کنند.
4- افزایش سرمایه از محل صرف سهام
برای اینکه بتوانیم این نوع از افزایش سرمایه را توضیح بدهیم، اول باید بدانیم که معنی صرف سهام چیست. به تفاوت بین ارزش بازاری و ارزش اسمی یک سهم، صرف سهام گفته میشود.
در این روش شرکت معمولا مبلغی بیش از ارزش اسمی، از سهامداران درخواست میکند. مثلا امکان دارد بهجای 1000 ریال، 2000 ریال درخواست کند و مابهالتفاوت دریافت شده را به حساب اندوخته شرکت واریز کند یا در ازای آن سهام جدید به سهامداران قدیمی بدهد.
به این روش افزایش سرمایه از محل صرف سهام میگویند. مبلغ اضافه شده تحت عنوان صرف سهام در قسمت حقوق صاحبان سهامِ ترازنامه دیده میشود.
از آنجا که استفاده از این روش در ایران چندان رایج نیست، به چگونگی محاسبه قیمت بعد از این نوع افزایش سرمایه نمیپردازیم.
نتیجهگیری قیمت سهم پس از افزایش سرمایه
تا اینجا با چگونگی محاسبه قیمت سهم بعد از انواع افزایش سرمایه آشنا شدیم. از آنجا که ساختار و اهداف شرکتها با هم فرق میکنند، نمیتوان گفت کدام روش افزایش سرمایه بهتر است. اما روشهایی که طی آن وجه نقد وارد شرکت میشود معمولا محبوبیت بیشتری بین سرمایهگذاران دارند.
بعد از انواع افزایش سرمایه، قیمت سهام بعد از بازگشایی کاهش پیدا میکند. اما از آنجایی که متناسب با میزان افزایش سرمایه، تعداد سهم ما هم افزایش پیدا میکند و عملا ضرری نمیکنیم.
در این مقاله یاد گرفتیم که قیمت سهام را بعد از افزایش سرمایه پیشبینی کنیم. وقتی سهم برای معامله باز میشود، فرقی هم ندارد که چه نوع افزایش سرمایهای باشد، نه سود میکنیم نه ضرر. اما بعد از گشایش سهم این خریداران و فروشندگان هستند که سود یا زیان ما را مشخص میکنند. یعنی بعد از بازگشایی سهم، قیمتها براساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین میشوند.
اگر در طول افزایش سرمایه اخبار مثبتی راجعبه سهم منتشر شده باشد، معمولا تقاضا برای آن افزایش پیدا میکند و میتوان به افزایش قیمت آن در روزهای آتی امیدوار بود.
آشنایی با سود مجمع و فرآیند پرداخت سود سهام
ممکن است تا به حال از سود مجمع مطلع نشده باشید و فرصت دریافت این سود نقدی را از دست بدهید. در این مقاله قصد داریم شما را با سود مجمع و نحوه دریافت آن آشنا کنیم.
مجمع چیست؟
به هر گونه گردهمایی سهامداران و مدیران یک شرکت سهامی، که به منظور تعیین وضعیت شرکت و تصمیمگیری در خصوص فعالیتهای آن شکل میگیرد، مجمع گفته میشود.
مجامع عمومی به سه صورت عادی، موسس و فوق العاده برگزار میشوند .
مجمع عادی سالیانه فقط سالی یک بار و پس از پایان سال مالی شرکت، با هدف رسیدگی به صورتهای مالی و با حضور حداقل بیش از نیمی از سهامدارن شرکت که حق رای دارند، برگزار میشود.
نکته: این مجمع، نهایتا تا 4 ماه پس از پایان سال مالی برگزار میشود . از این رو مجامع عادی سالیانه شرکتها، معمولا در خرداد یا نهایتا تیر ماه برگزار میشوند ، زیرا پایان سال مالی در اسفند ماه است.
سود مجمع چیست؟
در مجمع، میزان سود نقدی تقسیمی (DPS) بین سهامدارن شرکت، تعیین میشود و پس از آن شرکت وظیفه دارد نهایتا تا ۸ ماه پس از مجمع، سود را بین سهامداران تقسیم کند .
نکته: پس از اعلام برگزاری مجمع، نماد شرکت، دو روز قبل از برگزاری مجمع توقیف میشود. ممکن است برگزاری این مجامع، تاثیرات منفی کوتاه مدت یا مثبت بر روی سهم داشته باشند، بنابراین قبل از بسته شدن سهم و برگزاری مجامع، برخی از سهامداران اقدام به فروش سهم میکنند .
سود مجمع به چه کسانی تعلق میگیرد؟
اگر در تاریخ برگزاری مجمع عادی سالانه، سهم را در پرتفوی خود داشته و سهامدار شرکت بوده باشید، به اندازه تعداد سهامی که دارید، سود مجمع شرکت به شما تعلق خواهد گرفت. مدت زمان سهامداری شما تاثیری در دریافت و یا عدم دریافت سود مجمع نخواهد داشت و در هر صورت سود مجمع به شما تعلق خواهد گرفت.
چگونه از میزان سود تقسیم شده شرکت ها اطلاع یابیم؟
برای اطلاع از مقدار سود مراحل زیر را انجام دهید:
- ابتدا باید وارد سایت codal.ir شوید.
- روی منوی "جستجوی اطلاعیه"، کلیک کرده و نام شرکت یا نماد بورسی آن را جستوجو کنید.
- سپس گزارش" خلاصه تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه" را پیدا کنید .
- پس از باز کردن گزارش، رقم سود نقدی در جدول "میزان سود" قابل مشاهده است . چگونه باید از زمان پرداخت سود مجمع مطلع شد؟چگونه باید از زمان پرداخت سود مجمع مطلع شد
چگونه باید از زمان پرداخت سود مجمع مطلع شد؟
به منظور اطلاع از زمان پرداخت سود سهام، به مراحل زیر توجه کنید:
- ابتدا باید وارد سایت codal.ir شوید .
- روی منوی جستجوی اطلاعیه، کلیک کرده و نام شرکت یا نماد بورسی را جستوجو کنید .
- در قسمت «نوع اطلاعیه» گزینه زمانبندی پرداخت سود را انتخاب کنید.
- روی دکمه آبیرنگ «جستجو» کلیک کنید .
- در سمت چپ صفحه، فهرستی از اطلاعیههای مربوط به پرداخت سود به نمایش درمیآید. روی آخرین اطلاعیه کلیک کنید تا کادر ضمائم اطلاعیه باز شود .
- ممکن است با یک یا چند فایل مواجه شوید که معمولا عنوان مشخصی دارند . فایل ها را دانلود کرده و مطالعه کنید تا از زمانبندی پرداخت اطلاع یابید.
چگونه سود مجمع را دریافت کنیم ؟
روشهای پرداخت سود سهام به شرح زیر است:
سامانه سجام
سجام (سامانه جامع اطلاع مشتریان) یک سامانه یکپارچه برای همه سهامداران و سرمایهگذاران بورسی است .
سود تقسیمی شرکت (سود مجمع) به شماره کارت یا شماره حساب معرفی شده توسط سهامدار، در سامانه سجام واریز خواهد شد. در این روش، نیازی به مراجعه به بانک برای دریافت سود نخواهید داشت.
نکته: البته تمامی شرکت ها ملزم سود و ضرر انباشته به اجرای پرداخت سود مجامع از طریق سجام نیستند. ولی سهامداران از شرکتهایی که از این روش برای پرداخت سود سالانه سهام خود استفاده کنند، رضایت بیشتری داشتند .
شماره حسابی که سهامدار به شرکت معرفی میکند
در این روش به منظور پرداخت سود سهام، سهامدار باید مشخصات حساب بانکی خود را برای شرکت بفرستد تا سود مجمع را برایش واریز کنند.
نکته: بعضی از شرکت ها تنها به حساب بانک خاصی پرداخت انجام میدهند.
اگر سهامدار در آن بانک حساب نداشته باشد، میبایست یک حساب در آن بانک ایجاد کند و مشخصات آن را برای شرکت ارسال نماید .
مراجعه حضوری سهامدار به بانک
در این روش، شرکت میبایست با یک بانک قرارداد ببندد تا سود سهامدارانش را به وسیله آن بانک پرداخت کند. به منظور دریافت سود سهام، سهامدار باید با در دست داشتن کارت ملی و کد بورسی به یکی از شعب بانک مورد نظر مراجعه کند.
اگر سود مجمع را نگیریم چه می شود؟
اگر در مهلت مقرر برای دریافت سود نقدی سهام خود اقدامی نکنید، این مبلغ به حساب طلبکاری شما از شرکت در نظر گرفته خواهد شد.
به منظور دریافت این مبلغ میتوانید با امور سهام شرکت تماس بگیرید تا از شیوه دریافت سودتان اطلاع یابید.
در غیر این صورت همچنان از شرکت طلبکار هستید و زمانی که شرکت افزایش سرمایه از سود انباشته داشته باشد (افزایش تعداد سهم و کاهش قیمت آن)، می توانید از مبلغ طلبکاریتان برای پرداخت هزینه حق تقدم (به ازای هر برگه سهم جدید باید مبلغی به حساب شرکت واریز شود) استفاده کنید.
جمعبندی
با ورود به سایت codal.ir، از میزان و زمان پرداخت سود سهام مجمع خود مطلع شوید و با توجه به یکی از 3 روش دریافت سود، اقدام به دریافت آن کنید.
افزایش سرمایه و انواع آن
همه شرکتها در طول فعالیت خود به دلایل مختلف، مانند سرمایه گذاریهای جدید، برنامههای طرح و توسعه، خارجشدن از زیان، اصلاح ساختارهای مالی شرکت و …، نیاز به تامین منابع مالی بیشتری نسبت به آنچه که در اختیار شرکت است پیدا میکنند. روشهای مختلفی برای این تامین مالی وجود دارد مانند وام بانکی، انتشار اوراق قرضه و افزایش سرمایه. انتخاب هر روش در مجامع عمومی آن شرکت انجام میشود.
افزایش سرمایه
افزایش سرمایه منافع بیشتری نسبت به گرفتن وام بانکی یا انتشار اوراق قرضه برای شرکت دارد. زیرا شرکت با ورود نقدینگی جدید از محل افزایش سرمایه با شرایط آسودهتری به سرمایه گذاری خواهد پرداخت. درصورتی که گرفتن وام بانکی و بازپرداخت آن ریسک و مشکلات خود را دارد. یا انتشار اوراق قرضه، شرکت را ملزم به پرداخت سود اوراق خواهد کرد.
شرکت ها برای افزایش سرمایه باید تعدادی سهام جدید منتشر کنند و به سهامداران بفروشند تا مبلغ مورد نیاز را تأمین کنند. افزایش سرمایه شرکتها از منابع متفاوتی تامین می شود که در ادامه به انواع روشها و محل تامین آن خواهیم پرداخت.
انواع روشهای افزایش سرمایه
روشهای تامین مالی از محل افزایش سرمایه را می توان به ۴ روش زیر تقسیم بندی کرد:
- افزایش سرمایه از محل اندوختهها ( تبدیل سود تقسيم نشده سالهای قبل (سود انباشته) به سرمایه )
- از محل آوردهنقدی سهامداران شرکت (حق تقدم)
- از محل تجدید ارزیابی داراییها
- به روش صرف سهام (سلب حق تقدم)
مراحل افزایش سرمایه
زمانی که شرکت نیازمند افزایش سرمایه باشد، ابتدا پیشنهاد هیئت مدیره به مجمع عمومی فوق العاده در خصوص افزایش و محل تامین آن در سامانه کدال اطلاع رسانی می شود. انجام افزایش سرمایه مدنظر منوط به موافقت سازمان بورس و اوراق بهادار و تصویب مجمع عمومی فوق العاده می باشد.
پس از اظهارنظر حسابرس و بازرس قانونی نسبت به گزارش توجیهی هیئت مدیره در خصوص افزایش و موافقت سازمان بورس اوراق بهادار هیئت مدیره، مجمع عمومی فوق العادهای را برگزار می کند. حداقل ۱۰ روز زودتر آگهی مجمع فوق العاده در سامانه کدال اطلاع رسانی میگردد و ۱ روز قبل مجمع هم نماد متوقف میشود. در مجمع، پیشنهاد افزایش و دلایل و روش آن را به دیگر سهامداران اعلام میکنند. و پس از آن برای تصمیمگیری قطعی اجرای آن رای گیری می شود. اگر این پیشنهاد تصویب شد، اقدامات قانونی انجام میشود. و سپس افزایش سرمایه در مرجع ثبت شرکت ها به ثبت میرسد و به پرتفوی سهامداران اضافه میشود.
افزایش سرمایه از محل اندوختهها (سود انباشته)
شرکتها در هنگام برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه موظف هستند تا حداقل ۱۰ درصد از EPS خود را بین سهامداران بصورت نقدی توزیع نمایند. این میزان میتواند بیشتر هم باشد و مابقی را به عنوان سود اندوخته در شرکت نگهداری کند. اگر شرکت برای برنامههای تولیدی و سرمایهگذاری جدید نیازمند این پول باشد، میتواند با افزایش سرمایه از محل سود انباشته از این پول استفاده نماید.
در این حالت سرمایهای از سهامداران تزریق نمیشود و منبع تامین مالی، حساب اندوخته شرکت است. در این نوع، به نسبت افزایش، سهام جدید منتشر میشود. و به نسبت تعداد سهام سهامداران و میزان درصد افزایش، سهام جدید به پورتفوی سهامداران اضافه میگردد. به اصطلاح به این سهام، سهام جایزه هم میگویند.
سهام جایزه به کسانی تعلق می گیرد که در زمان برگزاری مجمع فوق العاده سهامدار، شرکت بوده اند. این افراد حتی اگر بعد از مجمع فوق العاده سهام اصلی خود را بفروشند، سهام جایزه به پرتفوی آنها اضافه خواهد شد. (البته توصیه می شود که مقدار اندکی در پورتفو داشته باشند تا فرایند واریز سهم راحتتر انجام شود.)
طبق فرمول زیر قیمت سهام بعد افزایش به گونهای تغییر می کند (تئوریک) که با وجود افزایش تعداد سهام، تغییری در میزان دارایی سهامدار رخ ندهد:
قیمت جدید هر سهم پس از افزایش سرمایه = (قیمت پایانی هر سهم پیش از افزایش) تقسیم بر (1+A)
که در این فرمول A برابر است با درصد افزایش تقسیم بر ۱۰۰.
مثال: صدور مجوز افزایش سرمایه شرکت فولاد مبارکه اصفهان( نماد فولاد)
در اجرای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب آذرماه ۱۳۸۴)، تقاضای افزایش و انتشار سهام جدید شرکت فولاد مبارکه اصفهان (سهامی عام) در این سازمان مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس رسیدگی انجام شده، مواردی حاکی از مغایرت با قوانین و مقرّرات مربوط به انتشار سهام ملاحظه نگردید. در نتیجه افزایش سرمایه با مشخّصات زیر و با رعایت قوانین و مقرّرات مربوطه، از نظر این سازمان بلامانع بود.
سرمایه فعلی: ۷۵،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال
تعداد سهام قابل انتشار: ۵۵،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ سهم
ارزش اسمی هر سهم: ۱،۰۰۰ ریال
مبلغ افزایش: ۵۵،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال
منبع تأمین افزایش: ۵۵،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال از محل سود انباشته،
موضوع افزایش: اصلاح ساختار مالي و تقويت سرمايه در گردش
در مثال فوق شرکت فولاد مبارکه اصفهان، افزایش ۷۳.۳ درصدی را از محل سود انباشته دارد. قیمت پایانی قبل مجمع، ۴،۸۸۸ ریال بوده است. با توجه به فرمول زیر قیمت پایانی بعد مجمع ۲،۸۲۰ ریال خواهد بود:
A = 73.3%/100 = 0.733
قیمت جدید هر سهم پس از افزایش = ۴،۸۸۸ ریال تقسیم بر (۱+۰.۷۳۳) = ۲،۸۲۰ ریال
افزایش سرمایه از محل آورد نقدی سهامداران شرکت(حق تقدم)
زمانی که شرکت نیاز به افزایش سرمایه دارد اما از سایر روشها این امکان مقدور نمی باشد، به دلیل اینکه اندوخته کافی برای انجام آن ندارد و یا سیاست شرکت بر آن است که از روشهای دیگر استفاده نکند، میتواند از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران بهره ببرد.
در این حالت سرمایه جدید وارد شرکت میشود و به همان میزان سهام جدید منتشر میشود و شرکت حق استفاده و حضور در این افزایش را ابتدا برای سهامداران خود در نظر می گیرد. سهامداران در مدت زمان مجاز پس از مجمع فوق العاده که معمولا ۶۰ روز کاری می باشد باید به دو روش زیر اقدام کنند:
مشارکت و واریز پول به حساب شرکت
اوراق جدید که به عنوان حق تقدم به انتشار میرسد، با نمادی مشابه نماد شرکت به علاوه یک حرف “ح” در انتهای نام نماد، به پرتفوی سهامدار اضافه میشود که این میزان بر اساس درصد افزایش سرمایه به نسبت تعداد سهامی که سهامدار داشته است شکل می گیرد.
قیمت حق تقدم حدود ۱۰۰۰ ریال از قیمت بعد مجمع فوق العاده که در تابلوی معاملاتی ثبت شده کمتر است و سهام داران برای تبدیل حق تقدمها به سهام عادی باید مبلغ اسمی(۱۰۰۰ ریال) را به حساب شرکت واریز کنند.
عدم واریز پول و فروش حق تقدم
در صورتی که سهامداران تمایل به پرداخت مبلغ اسمی سهام نداشته باشند، میتوانند با حق تقدم خود را به سرمایهگذاران دیگر بفروشند و انتقال دهند و خریدار اوراق حق تقدم باید مبلغ اسمی را به حساب شرکت واریز کند تا این اوراق تبدیل به سهام اصلی شود.
چنانچه سهامداران در مهلت مقرر که معمولا ۶۰ روز است مبلغ اسمی را واریز ننمایند و یا از فروش گواهی حق تقدم خود صرف نظر کنند، شرکت پس از اتمام زمان استفاده از حق تقدم، اوراق باقیمانده را به عنوان حق تقدم استفاده نشده از طریق اطلاعیه ناظر بازار در معرض فروش عمومی قرار میدهد و پس از فروش، مبلغ حاصل از فروش را به حساب سهامداران قبلی واریز میکند. به این صورت، افراد جدید میتوانند حق تقدم استفاده نشده را خریداری کرده و از این طریق، جایگزین سهامداران قبلی شوند.
فرمول محاسبه قیمت حق تقدم و قیمت سهم پس از افزایش سرمایه آورده نقدی
قیمت جدید = ((قیمت پایانی هر سهم پیش از افزایش) + (آورده سهامداران به ازای هر سهم * A)) تقسیم بر (1+A)
A = (درصد افزایش سرمایه)/۱۰۰
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها
این روش افزایش سرمایه معمولا زمانی انجام می شود که قدرت خرید پول کاهش پیدا کرده و شاهد افزایش تورم در اقتصاد کشور هستیم که به موجب آن قیمت کالاها و خدمات افزایش پیدا خواهد کرد. شرکتی طی سالهای گذشته ملکی را با مبلغ یک میلیارد تومان خریداری کرد و در زمان حاضر قیمت آن ملک بعد از گذر زمان به محدوده قیمتی ده میلیارد تومان میباشد. اما در سرمایه ثبت شده شرکت همان قیمت قدیمی ثبتشده (دارائیهای ثابت) و باعث کم جلوهدادهشدن سرمایه ثبتشده شرکت و گاهی اوقات نسبت کم داراییها به بدهیها میشود. شرکتها برای رفع این مشکل از روش تجدید ارزیابی دارائیها برای افزایش سرمایه استفاده میکنند و با این کار ارزش دارائیهای شرکت در ترازنامه بروز می شود.
در روش تجدید ارزیابی دارائیها نیز سهامداران پولی بابت دریافت سهام انتشاریافته پرداخت نمیکنند و پولی از خارج شرکت وارد نقدینگی آن نمیشود اما بالا رفتن ارزش داراییهای شرکت در نسبتهای مالی ترازنامه تاثیرگذار است.
یکی از موارد استفاده از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی و دارایی، برای شرکتهای دچار بحران مالی و اغلب ورشکسته می باشد (شرکتهای مشمول قانون ۱۴۱ تجارت).
شرکتهای مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت، برای خروج از شرایط ورشکستگی اقدام به این کار میکنند. همچنین شرکتهای دارای نسبت بدهی بالا (بدهی به حقوق صاحبان سهام) که توانایی دریافت وام جدید را ندارند، اقدام به این افزایش سرمایه میکنند. بنابراین شرکت با افزایش از محل تجدید ارزیابی داراییها وضعیت ساختار مالی خود را سر و سامان میدهد. و با کاهش نسبت زیان انباشته به سرمایه از مشمولیت قانون ورشکستگی (ماده ۱۴۱ قانون تجارت) خارج میشود.
فرمول محاسبه قیمت سهام بعد از افزایش از محل تجدید ارزیابی، مشابه افزایش سرمایه از محل اندوخته میباشد و طبق آن سهام جدید منتشره (سهام جایزه) به نسبت تعداد سهام سهامداران و میزان درصد افزایش به پورتفوی سهامداران اضافه میشود.
افزایش سرمایه به روش صرف سهام ( سلب حق تقدم از سهامداران فعلی)
در این روش، شرکت سهام جدید منتشره ناشی از افزایش از محل آورده نقدی را با سلب حق تقدم از سهامداران فعلی و با فروش به سهامداران جدید از طریق پذیرهنویسی به مبلغ بیش از قیمت اسمی (۱۰۰۰ ریال) یعنی به قیمت تابلوی بازار بورس بفروش می رساند. (سهامداران فعلی از حق تقدم خود استفاده نمیکنند و به شرکت اجازه فروش حق تقدم به سهامداران جدید را میدهند.)
شرکت می تواند تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را به حساب اندوخته شرکت منتقل کند و یا در قبال آن سهام جدید به سهامداران قبلی دهد و یا می تواند وجه آن را به صورت نقدی بین سهامداران قدیمی توزیع نماید.
افزایش سرمایه به چه کسانی تعلق میگیرد؟
افزایش سرمایه به سهامداری تعلق میگیرد که در تاریخ برگزاری مجمع عمومی فوق العاده شرکت مبنی بر افزایش سرمایه، مالک سهام شرکت باشد و اصطلاحاً در مجمع عمومی فوق العاده افزایش سرمایه، شرکت نماید.
جمعبندی
انواع روشهای افزایش سرمایه و نحوه تغییر قیمت سهام در هریک از آنها در این مقاله مورد بررسی قرار گرفت. توجه به این نکته ضروری است که با توجه به فرمولهای موجود، علی رغم تغییر ارزش سهام، در سرمایه فردی که در افزایش سرمایه شرکت میکند، تغییری حاصل نمیشود و افزایش از هر نوع برای سرمایه افراد خنثی خواهند بود.
۹ بانک سود ده؛ ۱۰ بانک زیان ده؛ ۶۰ درصد بانکهای خصوصی و دولتی در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ تراز مالی مثبت دارند
رتبهبندی بنگاههای اقتصادی با شاخصهای مالی مختلفی انجام میشود که ازجمله این شاخصها، شاخص سود و زیان انباشته است. این دو شاخص که در کنار سایر شاخصها، وضعیت مطلوب یا نامطلوب یک بنگاه را به تصویر میکشند، بهتنهایی نیز میتوانند وضعیت و چالشهای آتی یک بنگاه را به تصویر بکشند.
رتبهبندی بنگاههای اقتصادی با شاخصهای مالی مختلفی انجام میشود که ازجمله این شاخصها، شاخص سود و زیان انباشته است. این دو شاخص که در کنار سایر شاخصها، وضعیت مطلوب یا نامطلوب یک بنگاه را به تصویر میکشند، بهتنهایی نیز میتوانند وضعیت و چالشهای آتی یک بنگاه را به تصویر بکشند. در گزارش حاضر وضعیت سود و زیان انباشته 19 بانک کشور مورد بررسی قرار گرفته که نتایج آن قابلتامل است، بهطوری که ازمجموع ۱۹ بانک مورد بررسی، ۱۰ بانک کشور دارای زیان انباشته هستند که در میان این بانکها، نام بانکهای ریشهدار و بزرگ نیز دیده میشود. ازمجموع ۱۰ بانک دارای زیان انباشته، سه بانک دارای زیان انباشته بین هشت تا ۱۰ هزار میلیارد تومان هستند. همچنین در میان بانکهای دارای زیان انباشته، سه بانک در سال ۹۷ از میزان زیان انباشته خود کاستهاند.
در بررسی صورتهای مالی بانکهای کشور میتوان نتیجه گرفت بانکهای بزرگ که دارای بیشترین جذب سپردههای بانکی و بیشترین تعداد سپردهگذار هستند، زیان انباشته بالایی میان بانکهای کشور دارند. بر این اساس، یکی از دلایل حرکت بانکها و بهویژه بانکهای بزرگ در ریل زیان انباشته، حرکت در مسیر پرداخت سودهای کلان به سپردهگذاران است. آنچنان که صورتهای مالی این بانکها نشان میدهد مجموع سود حاصل از سپردهگذاری، سرمایهگذاری و تسهیلات اعطایی این بانکها کمتر از سود علیالحساب است، اما بانکهای مذکور بهدلیل تنگنای مالی و تلاش برای جذب بیشتر نقدینگی، معادل همان نرخ سود علیالحساب را پرداخت میکنند. دومین نتیجه این بررسی، وضعیت نامطلوب بانکهای وابسته به نهادهای خصولتی (همچون بانک دی و سرمایه) است که بهواسطه انتخاب مدیران ناکارآمد و فاقد تخصص به شرایط فعلی یعنی زیان انباشته بسیار قابلتوجه رسیدهاند. سومین نتیجه از این بررسی، تسهیلات تکلیفی بانکهای دولتی است که بدون توجه به منابع به بخشهای مختلف پرداخت میشود و درنهایت با افزایش معوقات، بانک را در مسیر زیان انباشته قرار میدهد. چهارمین نتیجه این بررسی، حبس اموال بانکها در بخشهایی همچون املاک است که به جهت مشکل نقدشوندگی (دورههای رکود مسکن، متراژ بالای ملک و. ) طی سالهای اخیر زیان انباشته قابلتوجهی از این حوزه به بانکها تحمیل شده است.
بررسیها نشان میدهد اگرچه ازمجموع ۱۹ بانک مورد بررسی وضعیت ۶۰ درصد روند مطلوبی را تجربه کردهاند اما نباید از اصلاحات ساختاری در بخش بانکداری غافل بود، چراکه مشکل زمانی جدی میشود که بانکهای صاحبنام در ردیف بانکهای با زیان انباشته بسیار چشمگیر قرار دارند. همچنین فساد مالی، زدوبندها و انتخاب مدیران ناکارآمد، عدم شفافیت و بیتوجهی به حسابرسی، از دیگر مشکلاتی است که نظام بانکی را به مخاطره انداخته است.
وضعیت 7 بانک بدتر شده است
زیان انباشته در کنار سایر شاخصها میتواند بهعنوان شاخصی برای ارزیابی عملکرد یک بنگاه مورد استفاده قرار گیرد. بالا بودن این شاخص از عملکرد نامطلوب بنگاه اقتصادی حکایت میکند که براساس آن، هرچه زیان انباشته افزایش یابد در سال آتی از حجم فعالیتهای آن بنگاه کاسته خواهد شد. در این زمینه براساس صورتهای مالی سال 97، 19 بانک مورد بررسی این گزارش، 10 بانک شامل دی، صادرات، ملت، تجارت، گردشگری، ایرانزمین، سرمایه، پستبانک، اقتصادنوین و مهر اقتصاد دارای زیان انباشته بودهاند که میان این بانکها، بانک سرمایه با زیان انباشته 18.8 هزار میلیارد تومانی خود در رتبه اول، بانک تجارت با 10.8 هزار میلیارد تومانی در رتبه دوم، بانک دی با 8.6 هزار میلیارد تومان در رتبه سوم، بانک صادرات با 8.5 هزار میلیارد تومان در رتبه چهارم، پستبانک با 1.1 هزار میلیارد تومان در رتبه پنجم، بانک ملت با 854 میلیارد تومان در رتبه ششم، بانک اقتصادنوین با 452 میلیارد تومان در رتبه هفتم، بانک مهر اقتصاد با 442 میلیارد تومان در رتبه هشتم، بانک ایرانزمین با 255 میلیارد تومان در رتبه نهم و بانک گردشگری با 162 میلیارد تومان زیان انباشته در رتبه دهم قرار دارند. همچنین از میان 10 بانک مذکور، زیان انباشته سه بانک گردشگری با 38 درصد، ملت با 36 درصد و ایرانزمین با 10 درصد نسبت به سال 96 کاهش نشان میدهد و زیان انباشته بانک مهر اقتصاد با 270 درصد (از 260 میلیارد سود انباشته به 442 میلیارد تومان زیان انباشته رسیده است)، بانک دی با 89 درصد، بانک سرمایه با 63 درصد، بانک اقتصادنوین با 37 درصد، بانک صادرات با 10 درصد و بانک تجارت با 5 درصد افزایش نشان میدهند.
9 بانک 3600 میلیارد تومان سود کردهاند
در حسابداری سود انباشته به درصدی از سود یک شرکت اطلاق میشود که بهصورت سود سهام، به سهامداران پرداخت نشده و شرکت مورد نظر برای سرمایهگذاری مجدد در فعالیتهای اصلیاش یا پرداخت بدهی آن را نگه میدارد. شرکتی که در انتهای سال مالی خود دارای سود انباشته است، درواقع نشان میدهد در عملیات و فعالیتهای خود با شکست مواجه نشده است و امکان سرمایهگذاری و گسترش فعالیتهای خود را در سالهای بعدی دارد. در این زمینه بررسی صورتهای مالی 19 بانک کشور نشان میدهد 9 بانک درمجموع 3600 میلیارد تومان سود انباشته دارند که پاسارگاد با 1.9 هزار میلیارد تومان دارای بهترین عملکرد بوده است.
پس از پاسارگاد، بانک انصار با 618 میلیارد تومان، خاورمیانه با سود و ضرر انباشته 411 میلیارد تومان، آینده با 248 میلیارد تومان، سینا با 142 میلیارد تومان، بانک حکمت با 47 میلیارد تومان و بانک کارآفرین با هفتمیلیارد تومان بهترتیب بیشترین سود انباشته را داشتهاند. در این بانکهای مذکور، پاسارگاد عملکرد قابلتاملی داشته است، بهطوری که در سال 96 زیان انباشته این بانک حدود 372 میلیارد تومان بوده که این میزان در سال 97 به 1.9 هزار میلیارد تومان رسیده که حکایت از رشد 615 درصدی سود این بانک میدهد. همچنین پس از پاسارگاد، بانکهای کارآفرین، انصار، سینا، سامان و حکمت بهترین عملکرد را داشتهاند.
60 درصد بانکها سودده بودهاند
براساس آنچه بررسی شد، از میان 19 بانک، 9 بانک کشور زیان انباشته ندارد که شامل بانکهای سامان، سینا، خاورمیانه، کارآفرین، پاسارگاد، پارسیان، آینده، انصار و بانک حکمت هستند. همچنین در میان بانکهایی که در سال 96 زیان انباشته داشتهاند، زیان انباشته بانکهای ملت، گردشگری و ایرانزمین در سال 97 بهطور قابلتوجهی کاهش یافته است. بر این اساس میتوان گفت وضعیت بیش از 60 درصد از 19 بانک بررسی شده در این گزارش، مطلوب بوده یا از روند نامطلوب آنها کاسته شده است. اما از میان 19 بانک، وضعیت هفت بانک چندان چنگی به دل نمیزند و زیان انباشته آنها افزایشی بوده است. نکته قابلتامل اینکه برخی از این بانکها، بانکهای ریشهدار و بزرگ کشور هستند که در سالهای اخیر در ریل زیان انباشته حرکت میکنند. بانکهای کوچک منظمترند
براساس آنچه جدول سود (زیان) انباشته 19 بانک خصوصی و دولتی نشان میدهد: 1- بانکهای کوچک وضعیت و عملکرد بهتری نسبت به بانکهای بزرگ و صاحبنام کشور دارند، 2- وضعیت بانکهای خصوصی نسبت به بانکهای دولتی و نیمهدولتی بهطور قابلتوجهی بهتر است، 3- بانکهای وابسته به نهادهای نظامی همچون انصار و حکمت در شرایط بهتری هستند و 4- بانکهای دی و سرمایه در سالهای اخیر عملکرد نامطلوبی داشتهاند.
معوقات و سود سپردهها، دلیل اصلی زیاندهی است
کامران ندری، اقتصاددان و استاد دانشگاه معتقد است یکی از دلایل عمده زیانده شدن بانکها و به تبع آن افزایش زیان انباشته آنها، هزینهبر بودن تامین نقدینگی و سود سپرده برای بانکهاست. بهعبارت دیگر، بانکها باید برای تامین نقدینگی و پرداخت سود سپردهها، هزینههای سنگینی را متحمل شوند؛ این هزینهها در کنار دلایل دیگری ازجمله عدم امکان فروش املاک بانکها، سود بانک را کاهش میدهد و در نتیجه زمانی که هزینه از درآمد بیشتر باشد، بانک زیانده میشود. به گفته وی، بخشی از اصل سرمایه بانکها بهدلیل مطالبات معوق آنها موجب میشود علاوهبر از بین رفتن اصل سرمایه، تامین سرمایه برای بانک دشوار و در مواقعی غیرممکن باشد. در این میان اگر بانکها بتوانند زیان خود را با سرمایه جبران کنند، مشکل چندانی بروز نخواهد کرد. این در حالی است که برخی بانکها، بهویژه بانکهای زیانده، سرمایه چندانی در اختیار ندارند. حال در این شرایط دو اتفاق رخ میدهد؛ یا اینکه بانکها توانایی تحمل زیان را دارند و تا فراهم شدن شرایط جبران زیان حاصله، تاب میآورند، یا اینکه بانکها تحمل زیان انباشته را نداشته و به سمت ورشکستگی حرکت میکنند. این اتفاق در سالهای اخیر موجب ادغام برخی بانکهای ورشکسته با بانکهای دیگر شده و اگرچه بانک پذیرنده بهواسطه این ادغام دچار مشکل شده است، اما به هر حال توسل به این روش برای بانک ورشکسته مزایایی دربر دارد. به گفته ندری، اگرچه ورشکستگی در نظام بانکی یک امر اجتنابناپذیر است، اما از آنجاکه تجربه و قانون مشخصی در قبال بانکهای ورشکسته وجود ندارد معمولا بانک مرکزی با کمک به این بانکها از ورشکستگی آنها جلوگیری میکند.
زیان انباشته ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی ۱۲ بانک !
اقتصادگویا:بررسی صورت مالی ۲۷ بانک کشور نشان میدهد در آخرین صورتهای مالی ۱۲ بانک زیان انباشته نزدیک به ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی ثبت شده و در ۱۵ بانک نیز سود انباشته ۴۳ هزار میلیارد تومانی مشاهده میشود.
طبق اطلاعات صورتهای مالی، در برخی از بانکها مقدار زیان انباشته به قدری بالاست که این اعداد را شاید در هیچجای دنیا نتوان مشاهده کرد. برای مثال زیان انباشته بانک آینده ۵۰ برابر سرمایه این بانک و زیان انباشته بانک سرمایه ۹۶ برابر سرمایه ثبت شده این بانک است.براساس ماده ۱۴۱ قانون تجارت، در صورتی که زیان انباشته یک شرکت به ۵۰ درصد سرمایه پایه آن برسد، هیاتمدیره یا باید سرمایه شرکت را افزایش دهد یا اعلام ورشکستگی و انحلال کند.در قوانین پولی و بانکی کشور ماده یا بندی مربوط به سازوکار ورشکستگی وجود ندارد و به همین دلیل قوانین عام شرکتها برای بانکها نیز جاری است. در چند سال گذشته در مورد موسسات مالی و اعتباری این اتفاق رخ داد و اختیار آنها را بانک مرکزی در دست گرفت و تلاش کرد ساختار مالی آنها را اصلاح کند که در بسیاری از موارد این اقدام بانک مرکزی موفقیتآمیز نبود و ادغام و انحلالها هزینههای بسیار هنگفتی را به مردم تحمیل کرد.
به واسطه هزینه امنیتی و سیاسی بسیار بالا؛ پرواضح است دولتها در ایران اجازه اعلام ورشکستگی به بانکها را نخواهند داد، اما پرداخت ضرر و زیان سهامداران بانکهایی که مورد سوءاستفاده موسسان یا دولت قرار گرفتند از جیب همه ملت هم دور از انصاف و عدالت است. فروش اموال و املاک مازاد، تغییر مدیریت بانکهای ناسالم، قطع دست دولت و موسسان بانکهای ناسالم از منابع بانکها، نقد کردن تسهیلات غیرجاری و ایجاد قوانین و مقررات جدی برای مهار سوءاستفاده اشخاص زیرمجموعه بانکها از منابع بانکها، توجه جدی به بهداشت اعتباری و اعتبارسنجی تسهیلات کلان، توجه به اصل متنوعسازی داراییها و جلوگیری از ریسک تمرکز ازجمله راهکارهایی است که دولت باید برای ساماندهی وضعیت بانکهای زیانده بهکار گیرد.
زیان انباشته ۳۰۰هزار میلیارد تومانی ۱۲ بانک
براساس آخرین صورتهای مالی منتشرشده از سوی بانکهای کشور، از مجموع ۲۷ بانک بررسیشده کشور، ۱۲ بانک خصوصی و دولتی دارای زیان انباشته و ۱۵ بانک فاقد زیان انباشته هستند.طبق اطلاعات صورتهای مالی، مجموع زیان انباشته ۱۲ بانک ۲۹۹ هزار و ۳۱۸ میلیارد تومان است. طبق آمارها، بالاترین رقم زیان انباشته مربوط به بانک خصوصی آینده با ۸۱ هزار و ۹۵۵ میلیارد تومان است.پس از این بانک، بانک دولتی ملی با ۶۷ هزار و ۵۲۴ میلیارد تومان زیان انباشته تا پایان سال ۱۳۹۹ (آخرین صورت مالی) دوم است. بانک خصوصی سرمایه با ۳۸ هزار و ۵۰۳ میلیارد تومان سوم است.به گزارش فرهیختگان، با توجه به اینکه بانک سپه پس از ادغام با بانکهای نظامی صورتمالی ارائه نکرده، با در نظر گرفتن اطلاعات ارائهشده در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ که رقم زیان این بانک را ۳۵ هزار میلیارد تومان ذکر کرده، این بانک چهارمین بانک با بالاترین زیان انباشته است.
بانک شهر پنجمین بانک است که با ۲۳ هزار و ۸۵۶ میلیارد تومان زیان انباشته، ازجمله بانکهای پرریسک کشور است. بانک ایرانزمین با ۲۰ هزار و ۱۰۲ میلیارد تومان، بانک کشاورزی با هفتهزار و ۸۴۱ میلیارد تومان (تا پایان سال ۱۳۹۹)، بانک دی با ۷/۷هزار میلیارد تومان؛ بانک مسکن (تا پایان سال ۱۳۹۹) با ۳٫۲ هزار میلیارد تومان، بانک توسعه صادرات (تا پایان سال ۱۳۹۹) با ۱۲۵۱ میلیارد تومان و بانک توسعه تعاون با ۹۴۹میلیارد تومان زیان انباشته به ترتیب در رتبههای ششم تا دوازدهم قرار دارند.
دیدگاه شما