ارزش ذاتی سهام چیست؟

“قیمت در این مبلغ، هیچ توجیه اقتصادی ندارد و برگشت قیمت به حالت عادی تنها به یک تلنگر بسته است”

ارزش ذاتی سهام چیست؟

«هر دارایی ارزشی دارد؛» این عبارت متداولی است که در مباحث اقتصادی به عنوان یک اصل پذیرفته شده از آن یاد می‌شود. در بورس تهران هم این اعتقاد وجود دارد که هر چند قیمت سهم با ارزش واقعی آن در هر لحظه برابر نیست، اما قیمت سهام در بلند مدت به سمت ارزش ذاتی خود حرکت می‌کند

معامله‌گران بورس همواره برای تشخیص نقطه ورود و خروج به سهم به دنبال راه‌های علمی و روشی برای خرید و فروش موفق سهام هستند…

البته روش‌های مختلفی برای تعیین زمان مناسب برای تصمیم‌گیری در بازار سهام وجود دارد که توجه به ارزش ذاتی سهم یکی از این معیارها است. ارزش‌ذاتی در واقع همان ارزش واقعی هر سهم است که در نتیجه تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر وضعیت یک شرکت پس از بررسی‌های دقیق به دست می‌آید. ارزش ذاتی در بیشتر مواقع با ارزش روز سهام تفاوت دارد و همین مساله‌ای است که برای سرمایه‌گذاران زیرک فرصت کسب سود را فراهم می‌کند. دلایل تفاوت ارزش ذاتی با ارزش جاری، چگونگی کشف و به کارگیری آن در معاملات موضوع گفت و شنود با دکتر علی رحمانی مدیرعامل سابق شرکت بورس و استاد دانشگاه است که در ادامه می‌خوانید

مفهوم ارزش ذاتی سهام چیست؟

ارزش فعلی جریانات نقدی که سهام یک شرکت در آینده برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند، تعیین‌کننده ارزش ذاتی سهم است. بنابراین، سود مورد انتظار آینده شرکت یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین قیمت است. به این ترتیب سهامداران ارزش ذاتی سهام را با توجه به نرخ رشد آینده شرکت مشخص می‌کنند.

چرا بین قیمت سهام و ارزش ذاتی تفاوت وجود دارد؟

در برآورد جریان‌های نقدی آینده عدم اطمینان‌هایی وجود دارد که هر کدام از سهامداران براساس درک و مفروضات خود اقدام به برآورد آنها می‌کنند. این در حالی است که رویدادهای بعدی در عالم واقعیت است که تعیین‌کننده روند قیمتی سهم براساس سودآوری واقعی می‌شود. اگر فضای خوش‌بینی در بازار حاکم باشد، ارزش جاری بالاتر از ارزش ذاتی سهم قرار می‌گیرد و در حالت بدبینی هم معمولا تخمین‌ها از واقعیت که بعدها اتفاق می‌افتد، محتاطانه‌تر است.

آیا سهام هر یک از شرکت‌ها ارزش ذاتی مشخص دارد یا بسته به نوع نگاه سرمایه‌گذار متفاوت است؟

از آنجا که در روش‌های متفاوت، مفروضات و نرخ‌های تنزیل متفاوتی برای جریان‌های نقدینگی و تعیین ارزش ذاتی در نظر گرفته می‌شود، ارزش ذاتی هم نزد کارشناسان متفاوت با اختلافاتی همراه ارزش ذاتی سهام چیست؟ است.

چگونه می‌توان از واقع‌بینانه بودن فرضیات در کشف ارزش ذاتی سهام مطمئن شد؟

برای محاسبه ارزش ذاتی با دو مرحله مواجه هستیم: تعیین جریانات نقدی آتی سهم و تعیین نرخ بازده مورد انتظار برای تنزیل جریانات نقدی آتی با توجه به ریسک سهم.

در بازار سرمایه ایران بیشتر به بخش اول این فرآیند توجه می‌شود، یعنی بیشتر تلاش‌ها معطوف به تعیین سود سال‌های آینده است، اما برای نرخ تنزیل معمولا یک نرخ ثابت (مثلا 20 درصد) برای همه شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شود و کمتر به این موضوع توجه می‌شود که جریان نقدی سهام‌های مختلف دارای درجات ریسک مختلف هستند و بنابراین نرخ بازده مورد انتظاری که برای تنزل جریانات نقدی آنها استفاده می‌شود نیز، باید متفاوت باشد.
اگرچه کارشناسان براساس تئوری‌ها و مدل‌های علمی نظیر مدل گوردون اقدام به محاسبات ارزش ذاتی می‌کنند، اما در نهایت واقعیت‌های بعدی ممکن است ما را به تردید برساند. زیرا خاصیت بازار سهام این گونه است که همواره ریسک و شرایطی خارج از مفروضات اساسی ما تاثیراتی را بر روند قیمت سهام می‌گذارند که ما نمی‌توانیم در محاسبات خود آنها را لحاظ کنیم.

در هر صورت تعیین ارزش ذاتی بحثی فنی و تئوریک است و راه‌اندازی شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری نیز برای ارائه این محاسبات صحیح‌تر به بازار شکل گرفته است.

آیا همه سهام لزوما در بلندمدت به ارزش ذاتی می‌رسند؟

رفتار قیمت سهام در بلندمدت حتما به سمت میانگین ارزش ذاتی میل می‌کند.
اگر سهمی ارزان باشد بازار اثر عوامل بنیادی را که قیمت بالاتری از قیمت بازار برای سهم را موجه می‌کنند کاملا درنیافته است؛ اما به محض اینکه بعضی سرمایه‌گذاران این وضعیت را تشخیص دهند و خرید این سهم را آغاز ‌کنند، افزایش قیمت شکل می‌گیرد. از طرفی برای سهامی که ارزش بازار آن گران است وقتی سرمایه‌گذاران متوجه گرانی قیمت می‌شوند فروش خود را آغاز کرده و سبب کاهش قیمت بازار می‌شوند.
به این ترتیب ارزش ذاتی سهام چیست؟ تصحیح قیمت‌ها براساس ارزش ذاتی شکل می‌گیرد و مشارکت‌کنندگان در بازار به طور مکرر اشتباهات خود را اصلاح می‌کنند.

چرا بسیاری از سهام زیانده بدون توجه به ارزش ذاتی رشد می‌کند، ولی برخی سهام قوی راکد هستند؟

لزوما این طور نیست. گاهی اوقات سهامداران تقاضای خود را برای سهمی که ارزنده تشخیص می‌دهند وارد می‌کنند، ولی فروشنده‌ای وجود ندارد یا اینکه روند معاملات سهام شرکت‌های زیانده با بازارسازی و حمایت سهامدار عمده جذاب شده و مورد توجه قرار گرفته است، اما این مساله اصل توجه به ارزش ذاتی را برای سرمایه‌گذاران زیر سوال نمی‌برد.

آیا تمرکز بر ارزش ذاتی سهام فرصت نوسان‌گیری کوتاه‌مدت را از ما نمی‌گیرد؟

تعیین ارزش ذاتی با محدودیت‌هایی توام است، چون بازار معمولا ارزش واقعی را به کندی تشخیص می‌دهد. بنابراین اگر با تمرکز بر ارزش ذاتی و شناسایی شرکت‌هایی که و پایین‌تر از ارزش خود قرار دارند، وارد بازار شویم. هرچند در عمل نوسان‌گیری را از دست می‌دهیم، اما مطمئن باشید پاداش خردورزی و صبر خود را در بلندمدت به میزانی به مراتب بهتر از نوسان‌گیران خواهید گرفت.

فرمول ارزش‌گذاری سهام در شرایط عدم اطمینان چیست؟

به دلیل اینکه در اقتصاد ایران شرایط متفاوت از شرایط اقتصاد جهانی است و متغیرها بیشتر است، بنابراین، تحلیل‌گران بهتر است از جداول تحلیل حساسیت استفاده کنند.

اقتصاد

عضو هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری بوعلی و سامان ایرانیان درباره فرمول ارزش‌گذاری سهام در شرایط عدم اطمینان گفت: ارزیابی یا ارزش‌گذاری سهام و تعیین ارزش واقعی آن از موضوعات بسیار مهمی است که در بررسی و محاسبه ارزش دارایی و سهام شرکت‌ها و همچنین در تصمیمات سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است.

مجید امروی در این باره افزود: جهت ارزش‌گذاری شرکت‌ها و دارایی‌ها، می‌توان از مدل‌های ارزش‌گذاری مختلفی چون ارزیابی براساس دارایی‌های شرکت، دیدگاه سودآوری شرکت، جریان‌های نقدی و ارزیابی براساس معیارهای مقایسه‌ای استفاده کرد.

به گفته امروی؛ روش ارزش جایگزینی نگاه به سودآوری آتی بنگاه‌ها ندارد، روش تنزیل جریانات نقدی از مهم‌ترین روش‌های ارزش‌گذاری است و روش‌های نسبی به طور عمده روش p/e و p/s را شامل می‌شود.

وی عنوان کرد: در بازار سرمایه ایران به دلیل نداشتن عمق تحلیلی، استفاده از روش‌های مرسوم که به طور عمده روش (p/e) است رواج پیدا کرده است.

عضو هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری بوعلی و سامان ایرانیان ادامه داد: به دلیل اینکه در اقتصاد ایران شرایط متفاوت از شرایط اقتصاد جهانی است و متغیرها بیشتر است، بنابراین، تحلیل‌گران بهتر است از جداول تحلیل حساسیت استفاده کنند.

وی با بیان اینکه شرایط عدم اطمینان در مدل ها خود را لحاظ می‌کند، گفت: عدم اطمینان را نمی‌توان حذف کرد ولی می‌توان در گزارشات تحلیلی آن را مدیریت کرد. در شرایط عدم اطمینان بهتر است یک پرتفوی یا سبدی از مجموعه سهام را تشکیل داد.

عضو هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری بوعلی و سامان ایرانیان با اشاره به اینکه ارزش‌گذاری براساس سودآوری شرکت به ۲ روش ارزش ذاتی سهام و محاسبه P/E انجام می‌شود، اظهار کرد: در روش ارزش ذاتی سهام، قیمت عوامل اصلی و مؤثر بر ارزش سهام در نظر گرفته می‌شود و آن را از قیمت جاری بازار متمایز می‌کنند. در واقع هدف از تحلیل ارزش ذاتی سهام مقایسه آن با قیمت بازار است.

امروی بیان کرد: ارزش ذاتی سهام، ارزش واقعی یک شرکت یا یک دارایی است که بر پایه بررسی تمام ابعاد کسب و کار مورد نظر مانند صورت‌های مالی، پتانسیل رشد شرکت و لحاظ کردن دارایی‌های مشهود و نامهشود انجام گرفته است.

وی اضافه کرد: ارزش فعلی جریانات نقدی که سهام یک شرکت در آینده برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند، تعیین کننده ارزش ذاتی سهام است. در نتیجه سود مورد انتظار آینده شرکت یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین قیمت است. بنابراین ارزش ذاتی سهام با توجه به نرخ رشد آینده شرکت مشخص می‎ شود.

عضو هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری بوعلی و سامان ایرانیان درباره ارزش‌گذاری به روش محاسبه‌ P/E افزود: یکی از روش‌های متداول برای ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها، روش P/E است. این نسبت بیان کننده نسبت قیمت یک سهم به پیش‌بینی سود سهام آن است که با سودی معادل حداقل ریسک (شامل سود بانکی و سود اوراق مشارکت) قابل قیاس است.

امروی با بیان اینکه در همه بازارها روش‌های مختلف ارزش‌گذاری وجود دارد. در بازار سرمایه زمانی که شرایط به ثبات رسیده، روش جریان نقدی مطرح است و عدم ایجاد جریان نقدی در بلند مت می‌تواند نگاه را به آن دارایی تغییر دهد و زمانی که بازار رشد کرده و توانایی توجیه ندارد، بسیاری از سرمایه‌گذاران سعی می‌کنند با روش جایگزینی آن را توجیه کنند.

وی در پاسخ به این سوال که P بر S در کدام قسمت ارزش‌گذاری قرار می‌گیرد، گفت: P بر S یک روش نسبتی است و در بین بازارها می‌توان از آن استفاده کرد اما در اقتصادی که نوسانات در بازار سرمایه بالا باشد مردم به سمت بازارهای کم نوسان حرکت می‌کنند.

ارزش، قیمت و ارزشگذاری انواع داریی ها

پیش از دانستن مفهوم ارزشگذاری باید مفهوم و تفاوت “ارزش” و “قیمت” را بدانیم.

قیمت (ارزش مبادله) چیست ؟

اقتصاددانها معتقد هستند “قیمت“، بهایی است که خریدار(ها) و فروشنده (ها) با هم توافق می کنند تا در ازای تبادل آن مبلغ، کالا را بین خود مبادله کنند بنابراین “قیمت” در اثر ایجاد معامله شکل میگرد.

اما مالیچی ها کمی تعریف را تغییر میدهند و آن را “بهای تمام شده” می نامند چرا که معمولا در هر تبادل، علاوه بر پول و خودِ کالا (دارایی) چیزهای دیگری نیز مبادله می شود، مانند:

احترام ویژه به واسطه داشتن یا نداشتن آن دارایی

قدرت ویژه به واسطه داشتن یا نداشتن آن دارایی

افزایش یا کاهش درآمد به واسطه داشتن یا نداشتن آن دارایی

کاهش برخی از هزینه ها به واسطه داشتن یا نداشتن آن دارایی

…..

بنابراین می توان گفت :

به مجموع چیزهایی (مادی و غیر مادی) که در ازای داشتن یک دارایی خاص، از دست می دهیم،” قیمت “ یا بهای تمام شده گفته می شود؛ درنتیجه قیمت هر نوع دارایی، برای هر فردی میتواند متفاوت باشد.

ارزش چیست؟

به مجموع چیزهایی که (مادی و غیر مادی) در ازای داشتن یک دارایی خاص، بدست می آوریم،” ارزش “ گفته می شود؛ بنابراین ارزش هر نوع دارایی، برای هر فردی میتواند متفاوت باشد.

ا ر زشگذاری چیست؟

ارزش گذاری، فرآیندی است که با کمک آن ارزش داریی مشخص می شود.

چرا باید ارزشگذاری کرد؟

معمولا سرمایه گذاری، با هدف کسب سود انجام میشود اما کسب سود به چه معناست؟ چه موقع می گوییم سود کردیم ؟ فقط زمانی که قیمت فروش ما از قیمت خریدمان بیشتر بود؟

برای مشخص شدن میزان دقیق بازدهی باید بدانیم

در طی معامله، “ چی دادیم و چی گرفتیم “

در ادبیات مالی، به آنچه از دست میدهیم قیمت و به آنچه بدست می آوریم ارزش گفته میشود و تنها زمانی می توانیم بگوییم از محل یک سرمایه گذاری خاص، سود بدست آورده ایم که ارزش داریی برای ما از قیمت آن بیشتر و یا حداقل با آن برابر باشد.

انواع ارزش

عموما وقتی صحبت از ارزش می شود، منظور ارزش ذاتی است اما علاوه بر ارزش ذاتی، ارزش های دیگری نیز وجود دارند که دانستن مفهوم آنها، در ارزشگذاری بسیار مهم است.

ارزش اسمی

به استناد ماده 26 اصلاحیه قانون تجارت، ارزش اسمی، مبلغی است که روی هر برگ سهم (یا هر نوع دارایی مالی دیگر) نوشته شده است. بنابراین، دارایی های واقعی ارزش اسمی ندارند.

ارزش اسمی هر برگ سهمِ شرکتهای سهامی عام 1.000 ریال می باشد.

ارزش اسمی هر برگ سهمِ شرکتهای سهامی خاص توسط سهامدارن آن شرکت تعیین می شود.

ارزش دفتری

ارزش دفتری، یکی از مفاهیم حسابداری است و با استفاده از این معیار، ارزش هر یک از اقلام دارایی که به سهامداران تعلق دارد (حقوق صاحبان سهام) بر اساس داده های تاریخی مشخص می شود. در حقیقت ارزش دفتری با استفاده از اطلاعات ترازنامه محاسبه می شود. ارزش دفتری دارایی های واقعی و دارایی های مالی به شیوه های متفاوتی محاسبه میشود:

استهلاک انباشته – بهای تمام شده دارایی واقعی = ارزش دفتری دارایی واقعی

تعداد کل سهام / حقوق صاحبان سهام= ارزش دفتری هر سهم

ارزش با فرض انحلال (ارزش تصفیه)

در محاسبه هر کدام ارزشها، یک فرض اولیه در نظر گرفته می شود

دارایی مورد ارزش ذاتی سهام چیست؟ بررسی قرار نیست به این زودی ها از صحنه روزگار محو شود.

فرض می شود دارایی مذکور تا ابد به مسیری که پیش رو دارد ادامه می دهد. اما اگر روزی این فرض نقض شود و عمر دارایی تمام شود، ارزش با فرض انحلال باید محاسبه شود.

به عبارت ساده تر، ارزش با فرض انحلال، ارزش دارایی در زمانی است که عمر آن دارایی تمام شده باشد.

ارزش روز کلیه جریان های نقدی خروجی- ارزش روز کلیه جریان های نقدی ورودی= ارزش با فرض انحلال = ارزش تصفیه

ارزش روز کلیه بدهی ها – ارزش روز کلیه دارایی ها= ارزش با فرض انحلال شرکت = ارزش تصفیه شرکت

ارزش با فرض تداوم فعالیت

به استثنای ارزش تصفیه، مابقی ارزش های مورد بحث در این مقاله، با فرض تداوم فعالیت محاسبه می شوند. در این روش ارزش دارایی بر مبنای قدرت سودآوری که لازمه ادامه فعالیت شرکت است، سنجیده می شود.

ارزش جایگزینی

اگر قصد داشته باشیم مشابه یک دارایی با همان شرایط، ویژگی ها، مزایا و معایب را مجدد بسازیم، چقدر هزینه به همراه خواهد داشت؟ به مجموع هزینه ها برای تولید و یا ساخت مجدد هر کالا و یا دارایی ای، ارزش جایگزین گفته می شود.

برای محاسبه ارزش جایگزین باید بدانیم هر دارایی از چه چیزهایی ساخته شده است.

• سکه تمام بهار آزادی، از مقداری طلا ساخته شده است و برای ساخت آن باید دستمزد و مالیات نیز پرداخت شود.
• میز از مقدار چوب، چسب و میخ تشکیل شده است و برای ساخت آن باید دستمزد و مالیات نیز پرداخت شود .

ارزش روز یا ارزش بازاری

به قیمتِ دارایی هایِ مشابه هر دارایی با همان شرایط و ویژگی ها (برند و عمر و …) در بازار، ارزش بازاری گفته می شود.

در بسیاری از کتابها، ارزش بازاری معادل قیمت در نظر گرفته می شود. در بازارهایی که از نظرهای مختلف کارا هستند، نه تنها قیمت با ارزش بازاری بلکه با ارزش ذاتی، ارزش جایگزین و سایر ارزشها نیز برابر است. اما در بازاریهایی که کارا نیستند، نمی توان قیمت و ارزش را معادل و هم معنا درنظر گرفت.

تفاوت ارزش بازاری با قیمت در این است که “قیمت”، تنها ارزش ذاتی سهام چیست؟ در زمان معامله مشخص می شود؛ بنابراین ممکن است همان دارایی در همان لحظه بین افراد دیگری با قیمتی متفاوت مبادله شود.

اما، ارزش بازاری، “قیمتی” است که عموم قعالان بازار بر سر آن اتفاق نظر دارند؛ به طوریکه اگر از چندین نفر سوال شود قیمت دارایی X چند است، عموم افراد رقم مشابهی را اعلام میکنند اما اگر همان افراد پای معامله باشند ممکن با مبلغ دیگری، حاضر به معامله شوند.

در تعیین قیمت (ارزش مبادله) و ارزش بازاری عوامل زیادی اثرگذار هستند نظیر عرضه و تقاضا، وضعیت شرکت، زمان، نوع فعالیت، عملکردشرکت، مدیران، سهامداران، وضعیت اقتصادی سیاسی فرهنگی و اجتماعی،محدوده جغرافیایی، روابط غیر رسمی و ….

ارزش فعلی

هر دارایی، هرچه زودتر دریافت شود، دارای ارزش بیشتری است. بنابراین ارزش دارایی در صورتی که امروز دریافت شود، فردا دریافت شود و یا دیروز یا هر زمان دیگری، متفاوت خواهد بود.

ارزش فعلی هر دارایی، ارزش دارایی به شرطی است که دارایی “امروز و در این لحظه” دریافت شود.

در صورتیکه دارایی در زمانی در آینده دریافت شود، به آن ارزش آتی گفته می شود.

ارزش ذاتی

ارزش فعلی جریانات نقدی عایدات آتی هر کالا و یا دارایی، ارزش ذاتی آن کالا و دارایی خواهد بود.

عایدات و عایدات آتی یعنی ارزش ذاتی سهام چیست؟ چی؟

عایدات، جمع واژه عایدی و به معنای درآمد است. بنابراین عایدات به معنای کلیه درآمدهایی است که به واسطه داشتن دارایی، نصیب مالک دارایی می شود.

محاسبه ارزش ذاتی

اولین قدم در محاسبه ارزش ذاتی هر کالا و یا دارایی “تشخیص عادیات آتی آن دارایی” است:

• عایدات برای خرید یک خانه ای که قصد اجاره دادن آن را داریم: “مبالغ اجاره ای“ است که دریافت میکنیم.
• عایدات برای خرید یک ماشین که قصد فروش آن در کوتاه مدت را داریم، “سود حاصل از فروش” ماشین است.
• عایدات برای خرید یک سکه که قصد فروش آن در کوتاه مدت را داریم، “سود حاصل از فروش” سکه است.

بنابراین هر دارایی با توجه به عادیاتی که برای مالک خود ایجاد میکند ممکن است ارزش کمتر و یا ارزش بیشتری داشته باشد.

در نگاه اول همه ارزش های تعریف شده در بالا، مشابه به نظر می رسند و به نظر میرسید باید با هم برابر باشند؛ در بازارهایی که از نظر اطلاعاتی، عملیاتی و تخصیصی “کارا” هستند ارزش ذاتی، قیمت و ارزش بازاری یکسان هستند اما هر چه از کارایی بازار کاسته شود، اختلاف بین آنها افزایش پیدا می کند.

روشهای ارزشگذاری کدامند؟

ارزش گذاری معمولا از طرق زیر انجام می شود:

1.ارزش فعلی عایدات آتی هر دارایی (ارزش ذاتی)

2.ارزش خالص دارایی ها (NAV)

3.محاسبه بهای تمام شده دارایی مشابه به منظور خرید دارایی از بازار و جایگزین نمودن آن (ارزش بازار)

4.محاسبه بهای تمام شده دارایی مشابه به منظور ساخت و یا تولید مجدد آن (ارزش جایگزینی)

5.محاسبه عایدات حاصل از سایر دارایی ها که در صورت فروش دارایی مورد نظر، قابل خرید هستند. (هزینه فرصت)

7.محاسبه بهای تمام شده تا امروز

انتخاب روش ارزشگذاری

آنچه در سرمایه گذاری اهیمت ویژه دارد، “عایدات” است. برای سرمایه گذار ، یک دارایی با ارزش ذاتی بالا نسبت به دارایی دیگری با ارزش جایگزینی بالا جذابیت بیشتری خواهد داشت. اما بعضی دارایی ها عایدات ندارند و یا شرایط ویژه دارند، برای این دسته از دارایی ها می توان از سایر روزشهای ارزشگذاری استفاده کرد.

محاسبه حباب

یکی دیگر از کاربردهای ارزشگذاری محاسبه میزان حباب است.

حباب چیست؟

در صورتی که قیمت دارایی تفاوتی هر چند جزئی، با هر کدام از انواع ارزش داشته باشد، به طوری که بتوان گفت

“قیمت در این مبلغ، هیچ توجیه اقتصادی ندارد و برگشت قیمت به حالت عادی تنها به یک تلنگر بسته است”

اصطلاحا گفته می شود دارایی، حباب دارد، عموما برای محاسبه حباب از ارزش جایگزینی و ارزش ذاتی استفاده می شود.

حباب محاسبه شده، می تواند مثبت یا منفی باشد در صورتی که قیمت بیشتر از ارزش باشد، دارایی دارای حباب مثبت و درصورتی که ارزش دارایی کمتر از قیمت باشد ، دارایی دارای حباب منفی خواهدبود.

در صورتیکه تمایل دارید در مورد “حباب” بیشتر بدونید مشخصات خود را در فرم زیر وارد کنید تا کتاب الکترونیکی “حباب سکه، بودن یا نبودن“، را به رایگان در ایمیل خود، دریافت کنید.

استراتژی معاملاتی

پس از مشخص شدن قیمت، روش ارزشگذاری و در نهایت محاسبه ارزش ، باید نسب به سرمایه گذاری (خرید) و یا عدم سرمایه گذاری (عدم خرید) و یا خروج از سرمایه گذاری (فروش) تصمیم گیری کنیم:

برای تصمیم گیری، باید قیمت دارایی را با ارزش جایگزینی و ارزش ذاتی آن مقایسه کنیم

1. در صورتیکه قیمت دارایی از هر کدام از ارزش ها بالاتر باشد بهتر است از سرمایه گذاری در آن، صرفه نظر کنیم و یا در صورتیکه دارایی در تملک ما هست، باید در اولین فرصت آن را یه فروش برسانیم.
2. در صورتیکه قیمت دارایی از هر کدام از ارزش ها پایین تر و یا مساوی با آن باشد، بهتر است در آن سرمایه گذاری کنیم.

تفاوت تحلیل بنیادی و ارزش گذاری

تحلیل بنیادی در بازار سرمایه با دو هدف محاسبه EPS تعدیلی و ارزشگذاری هر سهم شرکت انجام می شود. در صورتیکه تمایل دارید در مورد تحلیل بنیادی بیشتر بدونید به لینک زیر مراجعه کنید.

خلاصه

1. در این مقاله در مورد ارزش و قیمت و تفاوتهای آنها صحبت کردیم.

2. متوجه شدیم در ادبیات مالی، به آنچه از دست میدهیم قیمت و به آنچه بدست می آوریم ارزش گفته میشود و در صورتی که بین ارزش و قیمت تفاوتی هر چند جزئی وجود داشته باشد، دارایی حباب دارد که حباب می تواند مثبت با منفی باشد.

3.با انواع ارزش یعنی ارزش اسمی، دفتری، ارزش با فرض انحلال و تداوم فعالیت، جایگزینی، بازاری، فعلی و ذاتی آشناشدیم و تفاوتهای آنها را شناختیم.

4.با استراتژی معاملاتی مناسب پس از مشخص شدن قیمت، روش ارزشگذاری و در نهایت محاسبه ارزش آشنا شدیم و گفتیم در صورتیکه قیمت دارایی از هر کدام از ارزش ها بالاتر باشد بهتر است از سرمایه گذاری در آن، صرفه نظر کنیم و یا در صورتیکه دارایی در تملک ما هست، باید در اولین فرصت آن را یه فروش برسانیم و در صورتیکه قیمت دارایی از هر کدام از ارزش ها پایین تر و یا مساوی با آن باشد، بهتر است در آن سرمایه گذاری کنیم.

درخشان باشید و بدرخشید

رویا درخشانی هستم، دانشجوی دکتری مدیریت مالی ، تحلیلگر بازارهای مالی و سرمایه و مدرس دانشگاه.

ایران، تهران، پاسداران

آموزش های رایگان

ثبت نام

[mailerlite_form form_id=5] برای اطلاع از آموزشهای رایگان، سمینارها و محصولات ، ایمیل خود را وارد نمایید.

تفاوت‌های ارزش اسمی، دفتری ، بازار و ذاتی سهام

ارزش اسمی یکی از انواع ارزش سهم است که نشان‌دهنده قیمتی است که عرضه اولیه سهام براساس آن انجام می‌شود. ارزش اسمی هر سهم شرکت‌های پذیرفته ‌شده در بورس ایران، ۱۰۰ تومان (یک هزار ریال) است. مبلغ ارز‌ش اسمی، بر روی برگه‌های سهام درج می‌شود. در تصویر زیر، نمونه یک برگه نشان داده شده است. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، کل سرمایه شرکت، تعداد سهام منتشر شده و ارزش اسمی هریک از سهام، به‌علاوه تعداد سهامی سهامدار در اختیار دارد، بر روی برگه سهام درج شده است.

ارزش‌ دفتری

اگر مجموع بدهی‌های شرکت را از مجموع دارایی‌های آن کم کنیم، مبلغ باقیمانده نشان‌دهنده مجموع ارزش سرمایه سهامداران شرکت یا به تعبیر دقیق‌تر، مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت خواهد بود. حال اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام را بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر ارزش دفتری هر سهم است.

ارزش سرمایه سهامداران = مجموع بدهی‌ها مجموع دارایی‌ها

ار‌زش دفتری = تعداد سهام / ارز‌ش سرمایه

برای مثال، فرض کنید مجموع ارزش دارایی‌های شرکت الف در پایان سال اول فعالیت شرکت، ۱۰ میلیارد تومان است. این شرکت همچنین در مجموع هفت میلیارد تومان به بانک‌ها و سایر شرکت‌ها، بدهی دارد. بنابراین، مجموع حقوق صاحبان سهام این شرکت سه میلیارد تومان خواهد بود. حال اگر شرکت مذکور در مجموع تعداد

۲۰ میلیون سهم منتشر کرده باشد، ارزش دفتری هر سهم این شرکت ۱۵۰ تومان خواهد بود. دلیل ذکر کلمه «دفتر» در ارزش دفتری سهم هم این است که اعداد و ارقام مربوط به دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت، براساس ارقام ارزش ذاتی سهام چیست؟ ثبت‌شده در دفاتر حسابداری شرکت، مدنظر قرار می‌گیرند.

ارزش بازار

ارزش بازار یا قیمت معاملاتی، قیمتی است که سهام براساس آن، در بورس معامله می‌شود. همان‌طور که قبلا توضیح داده شد، اگرچه قیمت اسمی هر سهم در بورس ۱۰۰ تومان است، اما سهام اغلب شرکت‌ها در بورس براساس قیمت اسمی و حتی ار‌زش دفتری، معامله نمی‌شود.

آنچه قیمت سهم در بورس را تعیین می‌کند، میزان عرضه و تقاضا برای یک سهم است (مکانیزم تعیین قیمت معاملاتی سهام در بازار بورس). برای مثال، ممکن است به علت عملکرد خوب یک شرکت، سرمایه‌گذاران زیادی متقاضی خرید سهام آن شرکت در بورس باشند. بنابراین، قیمت آن در بورس براساس میزان تقاضا، افزایش خواهد یافت و حتی ممکن است این افزایش تا چند برابر قیمت اسمی هم باشد. در نقطه مقابل، عملکرد ضعیف یک شرکت ممکن است باعث بی‌رغبتی سرمایه‌گذاران به خرید یا نگهداری سهم مذکور و درنتیجه، افزایش عرضه آن در بورس باشد. طبیعتا با افزایش عرضه، قیمت سهم کاهش‌یافته و اگر این روند ادامه یابد، ممکن است قیمت سهم حتی به زیر قیمت اسمی، یعنی ۱۰۰ تومان برسد؛ بنابراین، ارزش بازاری یک سهم، قیمتی است که در بورس بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

ارزش ذاتی

در مباحث مالی به ارزش واقعی سهام یک شرکت یا یک دارایی ارزش ذاتی اطلاق می‌شود که بر پایه بررسی تمامی ابعاد کسب‌وکار مورد نظر، از جمله صورت‌های مالی، پتانسیل رشد شرکت و لحاظ دارایی‌های مشهود و نامشهود انجام گرفته‌ است. اجازه بدهید با یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید قیمت بازار سهم شرکت الف، هم اکنون ۲۰۰ تومان ارزش ذاتی سهام چیست؟ است، به‌بیان‌دیگر، سهام شرکت الف هم اکنون با قیمت ۲۰۰ تومان در بورس در حال خریدوفروش است. اما سرمایه‌گذاران زیادی همچنان متقاضی خرید این سهم هستند. اگر از این سرمایه‌گذاران سؤال کنید که چرا قصد دارید سهام این شرکت را خریداری کنید؟ پاسخ همه آن‌ها این خواهد بود که «به نظر ما، این سهم بیشتر از ۲۰۰ تومان ار‌زش دارد.» معنی این جمله این است که ارزش واقعی سهام شرکت الف، بیشتر از قیمت بازار این سهم است.

بنابراین، در یک تعریف ساده، ارزش ذاتی یک سهم، بیانگر قیمتی است که سرمایه‌گذاران برای سهم قائل هستند. اگر از دید سرمایه‌گذاران، ار‌زش‌ ذاتی یک سهم بالاتر از ار‌زش بازار آن باشد، گزینه مناسبی برای خرید خواهد بود. اما اگر ارز‌ش ذاتی یک سهم کمتر از ار‌زش بازار آن باشد، سهم مذکور گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری به شمار نمی‌رود.

ارزش ذاتی یکی از پارامترهای کلیدی در تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) محسوب می‌شود. تحلیلگر با محاسبه ار‌زش ذاتی و مقایسه آن با ارز‌ش بازاری، در مورد خرید، فروش یا نگهداری سهم تصمیم‌گیری می‌کند.

منظور از تحلیل بنیادی در بورس چیست؟

برای سرمایه‌گذاری موفق در بورس، تحلیل و بررسی فاکتورهای اقتصادی و روانشناسی معاملات، نقش حیاتی بازی می‌کند. به طور خلاصه هدف از تحلیل بنیادی در بورس، یافتن ارزش ذاتی سهام شرکت‌ها، بر مبنای فاکتورهای اقتصادی، وضعیت صنعت و مقایسه با شرکت‌های مشابه و بررسی سود عملیاتی آن شرکت است. این مولفه‌ها می‌تواند از عوامل اقتصاد کلان مانند وضعیت اقتصاد، تورم، نرخ بهره و شرایط صنعت گرفته تا عوامل اقتصادی خرد، قیمت‌گذاری‌ها و فعالیت‌های عملیاتی آن شرکت باشد.

همانطور که گفته شد، هدف نهایی این تحلیل رسیدن به عددی است که یک سرمایه‌گذار بتواند آن را با قیمت فعلی اوراق بهادار مقایسه کند تا ببیند یک سهم کمتر از ارزش واقعی‌اش در حال عرضه است یا بیش از حد واقعی ارزش‌گذاری شده است.

نکاتی در رابطه با تحلیل بنیادی در بورس

• تحلیل بنیادی در نقطه مقابل تحلیل تکنیکال قرار می‌گیرد که روند آتی قیمت‌ها را از طریق تجزیه و تحلیل تحلیل داده‌های پیشین بازار مانند قیمت و حجم پیش‌بینی می‌کند.
• از نگاهی دیگر، تحلیل بنیادی در بورس معمولا چه از منظر کلان و چه خُرد، به دنبال شناسایی سهامی است که قیمت آنها به درستی در بازار شناسایی نشده است.
• تحلیل بنیادی فرآیند تحلیل یک کسب و کار در ابتدایی‌ترین یا بنیادی‌ترین سطح مالی است. این نوع تجزیه و تحلیل با مطالعه نسبت‌های حسابداری تلاش می‌کند، وضعیت شرکت را از نظر اقتصادی بسنجد.
• در این تحلیل علاوه بر ارزشیابی سهام یک شرکت، به مقایسه آن با شرکت‌های مشابه نیز پرداخته می‌شود.

به بیان ساده با کمک تحلیل بنیادی می‌توانید با روش‌های متنوع ارزش یک شرکت را محاسبه کنید و این ارزش بدست آمده را با قیمت فعلی سهام این شرکت در بازار مقایسه کنید، با این مقایسه شما بهتر می‌توانید برای سرمایه‌گذاری در سهام این شرکت تصمیم‌گیری کنید.

هدف تحلیل بنیادی چیست؟

بسیاری از سرمایه‌گذاران از فاکتورهای کاملاً بنیادی در تحلیل شرکت و تعیین قیمت سهام آن استفاده می‌کنند. برخی دیگر از سرمایه‌‌گذاران فکر می‌کنند که می‌توانند با استفاده از هر دو عامل بنیادی و تکنیکال، مدل مستحکم‌تری از ارزیابی و برآورد قیمت به دست می‌آید.

نقطه موفقیت این تحلیل آنجاست که تعیین کنیم آیا قیمت فعلی سهام، با ارزشی که عوامل بنیادی و پیش‌بینی بازار نشان می‌دهد، یکسان است و یا تفاوت دارد. اگر مغایرتی دیده شد، می‌توان از این تفاوت برای فرصت سرمایه‌گذاری استفاده کرد.

حتی اگر بنا ندارید یک تحلیل ارزش ذاتی سهام چیست؟ عمیق و پیچیده کنید، یادگیری نسبت‌ها و اصطلاحات کلیدی می‌تواند به شما کمک کند وضعیت سهام را با دقت و دانش بیشتری دنبال کنید.

با بررسی درآمد شروع کنید

شما باید طیف گسترده‌ای از داده‌ها را در نظر بگیرید، اما اولین داده‌ای که باید به دنبال آن باشید و آن را مورد بررسی قرار دهید، درآمد شرکت است. رقم درآمد، ساده‌ترین راه برای رسیدن به جواب سوالات اصلی است. سوالاتی مثل «شرکت چقدر درآمد کسب می‌کند؟» و «احتمال درآمدزایی و تولید آن در آینده چقدر است؟».

به عبارت دیگر، درآمد نشانه سود است. محاسبه درآمد ممکن است پیچیده باشد، اما این یکی از عواملی است که برای خرید سهام یک شرکت مهم است.

سرمایه گذاری و تحلیل بنیادی

یک تحلیلگر تلاش می‌کند مدلی برای تعیین ارزش تخمینی قیمت سهام یک شرکت بر اساس داده‌های موجود، ایجاد کند. این مقدار به دست آمده توسط تحلیلگر فقط برآورد ارزش سهم این شرکت در مقایسه با قیمت فعلی بازار است. برخی از تحلیلگران ممکن است قیمت تخمینی خود را به عنوان ارزش ذاتی شرکت ذکر کنند.

اگر نتایج یک تحلیل نشان دهند که ارزش سهام باید به طور قابل توجهی بالاتر از قیمت فعلی بازار سهام باشد، یک سیگنال خرید و اگر ارزش ذاتی آن کمتر از قیمت فعلی بازار باشد، آن سهم بیش از ارزش ارزیابی شده (Over Value) و توصیه فروش اولویت بالایی پیدا می‌کند.

سرمایه‌گذارانی که از این توصیه‌ها در تحلیل بنیادی پیروی می‌کنند انتظار دارند بتوانند سهام مطلوب را خریداری کنند زیرا چنین سهامی با گذشت زمان احتمال رشد بیشتری دارند. از طرف دیگر، انتظار می‌رود سهام با رتبه‌بندی نامطلوب احتمال سقوط قیمت بیشتری داشته باشد. این سهام را می‌توان به عنوان کاندیداهای حذف از پرتفوی موجود یا اضافه شدن به عنوان سرمایه‌گذاری کوتاه مدت در نظر گرفت.

تحلیل بنیادی کمی و کیفی

مشکلی که در تعریف کلمه بنیادی وجود دارد این است که این کلمه می‌تواند هر آنچه را که مربوط به خوب بودن یک شرکت از نظر اقتصادی است، پوشش دهد. بدیهی است تحلیل بنیادی، اعدادی مانند درآمد و سود را در نظر می‌گیرد، اما سهم از بازار، تبلیغات و کیفیت مدیریت شرکت هم در این تحلیل، تاثیرگذار خواهند بود.

آیا استفاده از تحلیل بنیادی همیشه موثر است؟

نه. مانند هر استراتژی معاملاتی یا تکنیک سرمایه‌گذاری دیگری، استفاده از تحلیل بنیادی همیشه موفقیت‌آمیز نیست. این واقعیت که تحلیل بنیادی نشان می دهد سهامی در حال حاضر به قیمتی کمتر از ارزش واقعی در بازار به فروش می‌رسد، نمی‌تواند تضمین کند که در آینده قیمت این سهام افزایش پیدا می‌کند و به ارزش ذاتی خود برسد. همه چیز به همین سادگی پیش نمی‌رود. در واقع، رفتار واقعی قیمت تحت تأثیر عوامل بی‌شماری قرار دارد که ممکن است تحلیل بنیادی را تضعیف کند.

هنگام ارزیابی پتانسیل رشد و سودآوری شرکت، سرمایه‌گذاران و تحلیلگران اغلب از ترکیبی از تحلیل‌های بنیادی، تکنیکال، تابلوخوانی و روانشناسی بازار استفاده می‌کنند.

سخن پایانی

تحلیل بنیادی در بورس را می‌توان یکی از پایه‌های اساسی تحلیل در نظر گرفت. اما واقعیت اینجاست که تنها با تکیه بر آن نمی‌توان موفقیت در بورس را تضمین کرد و تحلیل تکنیکال و موارد دیگر نیز نقش مهمی در کاربردی بودن تحلیل بازی می‌کنند. اما، ذات بورس عرضه و تقاضاست و انجام تحلیل‌های مختلف فقط در راستای کاهش عدم قطعیت قدم برمی‌دارد.

تیم متخصص مدیریت ثروت مانو، شرایطی را مهیا کرده است که افراد بدون نیاز به کسب دانش تخصصی و صرف زمان، بتوانند متناسب با درجه ریسک‌پذیری خود، به صورت حرفه‌ای در بورس سرمایه‌گذاری کنند.