بازار اوراق قرضه چیست؟

رابطه اوراق قرضه با بازار ارز در تحلیل فاندامنتال

اوراق قرضه سند صادر شده توسط یک نهاد در زمانی است که نیاز به قرض گرفتن پول دارد. این نهادها مانند دولت ها، شهرداری ها، یا شرکت های چند ملیتی نیاز به کلی منابع مالی برای کار دارند بنابراین اغلب نیاز به قرض گرفتن از بانک ها یا اشخاصی مثل شما دارند. هنگامی که مالک اوراق قرضه دولتی هستید در واقع دولت پول از شما قرض گرفته است.

شاید فکر کنید این مثل داشتن سهام است؟ یک تفاوت عمده این است که اوراق قرضه معمولا مدت زمان تعریف شده تا سر رسید دارد که مالک پولی را که قرض داده، موسوم به اصل پول را در تاریخ از پیش تعیین شده باز پس می گیرد. همچنین هنگامی که سرمایه گذار اوراق قرضه را از شرکتی خریداری می کند با نرخ بازده مشخصی موسوم به بازده اوراق قرضه، در فواصل زمانی خاص پول می گیرد. به این پرداخت های بهره دوره ای معمولا اقساط سود گفته می شود.

بازده اوراق قرضه اشاره به نرخ بازده یا بهره پرداخت شده به دارنده اوراق قرضه دارد در حالی که قیمت اوراق قرضه مقدار پولی است که دارندگان اوراق قرضه برای آن پرداخت می کنند. در حال حاضر قیمت اوراق قرضه و بازده اوراق قرضه دارای رابطه معکوسند. هنگامی که قیمت اوراق قرضه زیاد می شود، بازده اوراق قرضه سقوط می کند و برعکس. تصویر ساده زیر به شما کمک می کند این را به یاد داشته باشید.

یک دقیقه صبر کنید… این چه ربطی به بازار ارز دارد؟! همیشه به یاد داشته باشید که روابط درون بازار حاکم بر اقدام قیمت ارز است. در این مورد بازده اوراق قرضه در واقع شاخص بسیار خوبی از قدرت بازار سهام است. به طور خاص بازدهی اوراق قرضه آمریکا ارزیابی عملکرد از بازار سهام آمریکا است، در نتیجه بازتاب تقاضا برای دلار آمریکا است. بیایید نگاهی به یک سناریو بیندازیم: تقاضا برای اوراق قرضه معمولا زمانی افزایش می یابد که سرمایه گذاران نگران امنیت سرمایه گذاری سهام خود هستند. این نگرانی ایمنی موجب افزایش قیمت اوراق قرضه می شود و به موجب رابطه معکوسشان، بازده اوراق قرضه پایین می آید.

هر چه سرمایه گذاران بیشتری از سهام و دیگر سرمایه گذاری های پر ریسک دوری کنند، افزایش تقاضا برای (ابزار کم ریسک تر) مانند اوراق قرضه آمریکا و دلار امن آمریکا، قیمت های خود را بالاتر می برند. یکی دیگر از دلایل برای آگاهی از بازده اوراق قرضه دولتی این است که به عنوان شاخصی از جهت کلی نرخ های بهره و انتظارات در کشور عمل می کنند. برای مثال در آمریکا روی یادداشت 10 ساله خزانه داری تمرکز کنید. بازده صعودی همانا افزایش دلار است، بازده نزولی همانا سقوط دلاراست.

مهم است دینامیک اساسی در مورد دلیل افزایش یا کاهش اوراق قرضه را بدانید، این می تواند بر اساس انتظارات نرخ بهره یا عدم قطعیت بازار و (پرواز به ایمنی) به اوراق قرضه کمتر ریسکی باشد. پس از درک اینکه چگونه افزایش بازدهی اوراق قرضه معمولا موجب افزایش ارزش پول یک کشور می شود احتمالا می خواهید کاربرد آن را در بازار فارکس بدانید. یکی از اهداف ما در معاملات ارز (جدا از به دست آوردن پیپ!) جفت کردن ارز قوی با ارز ضعیف ابتدا با مقایسه اقتصادهای آن ها است. چگونه می توانیم از بازدهی اوراق قرضه آنها برای انجام این کار استفاده کنیم؟

کارمزد اوراق قرضه

کارمزد نشان دهنده تفاوت بین بازده اوراق قرضه دو کشور است. با رصد کارمزد اوراق قرضه و انتظارات برای تغییرات نرخ بهره می فهمید جفت ارزها به کدام سو می روند.

وقتی فاصله کارمزد اوراق قرضه بین دو کشور افزایش می یابد ارز کشور با بازده اوراق قرضه بالاتر در مقابل ارز کشور با بازده اوراق قرضه پایین تر افزایش می یابد. می توانید این پدیده را با نگاه کردن به نمودار قیمت AUD/USD و کارمزد اوراق قرضه بین اوراق قرضه دولتی 10 ساله آمریکا و استرالیا ژانویه 2000 تا ژانویه 2012 ببینید. توجه داشته باشید که وقتی کارمزد اوراق قرضه از 0.50% به 1% از 2002 تا 2004 افزایش یافت AUD/USD حدود 50% افزایش یافت از 0.5000 تا 0.7000 همین امر در سال 2007 اتفاق افتاد وقتی اختلاف اوراق قرضه از 1.00 به 2.50% افزایش یافت AUD/USD از 0.7000 به بالای 0.9000 افزایش یافت این یعنی 2000 پیپ!، با رکود اقتصادی سال 2008 که تمامی بانک های مرکزی جهان کاهش نرخ بهره خود را آغاز کردند AUD/USD از 0.9000 به 0.7000 سقوط کرد.

پس چه اتفاقی در اینجا افتاده؟ یکی از عواملی که احتمالا در اینجا موثر است این است که معامله گران از معاملات انتقالی استفاده می کنند. هنگامی که کارمزد های اوراق قرضه ها بین اوراق قرضه استرالیا و خزانه آمریکا در حال افزایش بود معامله گران موقعیت های AUD/USD بلند خود را جمع آوری کردند. با این حال وقتی بانک مرکزی استرالیا شروع به کاهش نرخ بهره کرد و کارمزدهای اوراق قرضه شروع به تنگ شدن کردند، معامله گران با آزاد کردن موقعیت های AUD/USD خود واکنش نشان دادند زیرا دیگر سود آور نبودند.

بازدهی اوراق قرضه (bond Yield) چیست؟

بازدهی اوراق قرضه یا Bond yields، نرخ بهره‌ای است که به اوراق قرضه به عنوان نسبتی از قیمت پرداخت شده برای اوراق داده می‌شود. ‌سرمایه گذاران با توجه به قیمت‌ها، پرداخت‌ها و زمان انقضای اوراق، بازدهی اوراق قرضه را محاسبه می‌کنند.

هر اوراقی بازدهی دارد و بازده اوراق یکی از رایج‌ترین موضوعات مورد بحث در بازارهای مالی است. با این حال، برای درک اینکه بازده اوراق قرضه چه مفهومی دارد، ابتدا باید معنای اوراق قرضه را درک کرد.

اساسا اوراق قرضه ثابت می‌کند افرادی که از یک وام دهنده پول قرض کرده‌‌اند، آن مقدار پول را در یک دوره مشخص دریافت خواهند کرد. به عبارت دیگر، شخصی که مایل است از شخص دیگری وام بگیرد، ممکن است بخواهد اوراق قرضه صادر کند. هنگامی که می‌خواهید یک اوراق قرضه را جهت سرمایه گذاری بخرید، اساساً به ارائه دهنده یا صادر کننده اوراق قرضه وام می‌دهید. در این مقاله بیشتر به بررسی مفهوم اوراق قرضه و بازدهی آن خواهیم پرداخت.

مفهوم بازدهی اوراق قرضه با بررسی یک مثال

بیایید الکس را در نظر بگیریم. الکس می‌خواهد اوراق قرضه را از خزانه داری ایالات متحده، خریداری کند. البته، الکس می‌تواند این تکه کاغذ را از شخص دیگری نیز خریداری کند؛ اما در این مثال اوراق قرضه از خود خزانه داری ایالات متحده خریداری شده است.

الکس اوراق قرضه‌ای را خریداری کرده که سالانه 1000 دلار به او پرداخت می‌کند، او این اوراق را به قیمت 950 دلار خریداری کرده است. الکس 950 دلار را تحویل می‌دهد و دولت در ازای آن تضمین پرداخت را به او می‌دهد.

بعد از گذشت یکسال، الکس این کاغذ را در اختیار دارد؛ مرحله بعدی چیست؟

فرض کنید این اوراق قرضه می‌گوید که «صاحب این اوراق 1000 دلار دریافت می‌کند». در پایان دوره، دولت ایالات متحده باید 1000 دلار به الکس پس دهد. وقتی یک قدم به عقب برمی‌دارید و در نظر می‌گیرید که چگونه پول بین افراد دست به دست شده است، احتمالا متوجه دو مورد خواهید شد:

1. الکس به دولت 950 دلار قرض داده است.
2. پس از گذشت یک سال، الکس 1000 دلار دریافت کرده است.

بیایید بررسی کنیم الکس در این شرایط چه میزان سود دریافت کرده است.

همانطور که مشاهده می‌کنید، الکس 100 درصد پول خود را قرض داد و در ازای آن 105.3 درصد دریافت کرد.

5.3% = (1000 – 950)/ 950

حال شرایطی را تصور کنید که بسیاری از مردم می‌خواهند این اوراق بهادار دولتی را بخرند، در نتیجه این موضوع قیمت آن بالا می‌رود. تقاضا در این شرایط بالا بوده و قیمت را نیز بالا می‌برد.

به جای 950 دلار، تصور کنید که اکنون قیمت آن 980 دلار است. در این شرایط، الکس پس از گذشت یک سال، 1000 دلار دریافت خواهد کرد که ارزش ظاهری آن است. اگر در ابتدا به جای 950 دلار، 980 دلار پرداخت کرده باشد، پس از یک سال، زمانی که 1000 دلار را پس بگیرد:

2.04% = (1000 – 980)/ 980

در این شرایط، الکس 980 دلار قرض داده وپس از یک سال 1000 دلار دریافت کرده است؛ سود سالانه او 2.04 درصد بوده است. تغییرات نرخ بازده اوراق قرضه همگی به دلیل عرضه و تقاضا اتفاق می‌افتد.

عملکرد بازدهی اوراق قرضه به چه صورت است؟

در این بخش رابطه بین نرخ بهره و قیمت اوراق قرضه را بررسی می‌کنیم. نکته مهم این است که اوراق قرضه یک اوراق بهادار با بهره ثابت است. اوراق بهادار با سود ثابت زمانی است که دولت اوراق قرضه‌ای منتشر می‌کند که معمولاً توسط بانک مرکزی یک کشور به بازارهای مالی فروخته می‌شود.

خود اوراق قرضه سالانه مبلغ ثابتی بهره می‌پردازد که به عنوان کوپن روی اوراق شناخته می‌شود. این کوپن‌ها را می‌توان با هر ارزی، دلار، پوند، یورو و غیره، پرداخت کرد. با این حال، مهم ترین جنبه اوراق قرضه ثابت بودن این مبلغ است.

بازده اوراق متفاوت است و ممکن است از لحظه‌ای به لحظه دیگر تغییر کند. بهترین راه برای بررسی بازده اوراق قرضه دولتی در نظر گرفتن آن به عنوان نرخ بهره اوراق قرضه است.

بازده اوراق قرضه با بهره ثابت ارتباط عکسی با قیمت بازار اوراق قرضه دارد. هنگامی که قیمت اوراق قرضه بالا می رود، بازده اوراق کاهش می‌یابد. زمانی که قیمت اوراق قرضه پایین بیاید، بازدهی افزایش می یابد.

بازده اوراق قرضه چگونه محاسبه می‌شود؟

نرخ کوپن

نرخ کوپن به عنوان درصدی از ارزش ظاهری اوراق، نشانه خوبی از سودآوری اوراق برای سرمایه گذار است. در واقع، نرخ کوپن، نرخ بهره‌ای است که به اوراق پرداخت می‌شود و بسته به زمان انتشار اوراق تا زمان انقضای آن متفاوت است.

برای مثال، در اوراق قرضه‌ای با ارزش ظاهری 5000 دلار و نرخ کوپن 5 درصد؛ مجموع پرداخت کوپن سالانه 250 دلار در سال خواهد بود.

250 = ($5,000/100) × 5

بنابراین نرخ کوپن به صورت زیر محاسبه می‌شود:

نرخ کوپن = پرداخت سالانه کوپن / ارزش ظاهری

عملکرد فعلی

چیزی که مثال قبلی نشان می‌دهد اساساً بازده فعلی است. برای استاندارد کردن این مثال، می‌توان مشاهده کرد که محاسبه به این صورت است:

بازده فعلی = پرداخت سالانه کوپن / قیمت اوراق قرضه

به عبارت دیگر، بازده فعلی نشان می‌دهد که سرمایه گذار یا وام دهنده در صورت خرید اوراق قرضه و نگهداری آن به مدت یک سال، چه درآمدی به دست خواهد آورد.

در مثالی که پیش از این بررسی کردیم یه مورد مهم نادیده گرفته شد. بسیاری از اوراق قرضه شامل پرداخت کوپن هستند. همانطور که قبلا ذکر شد، اینها پرداخت‌های دوره‌ای ثابت هستند.

مثالی را در نظر بگیرید که در آن کریس می‌خواهد اوراق قرضه 1000 دلاری را با پرداخت کوپن سالانه 100 دلار خریداری کند. سپس 100 دلار را بر کل قیمت اوراق قرضه یعنی 1000 دلار تقسیم کرده و متوجه می‌شود که بازده فعلی او 10 درصد است.

با این حال، قیمت اوراق به دلیل شرایط بازار، چه از نظر مالی چه اقتصادی، دائماً در حال تغییر است. در نتیجه کریس نمی‌داند بازده واقعی او چقدر خواهد بود، زیرا ممکن است قیمت‌ها بالا و پایین شود. بازده واقعی در این مورد، به مدت زمانی که او اوراق قرضه را نگه داشته و قیمت آنها در هنگام فروش مجدد بستگی دارد.

نرخ بازده تا سررسید (YTM)

نرخ بازده تا سررسید، میانگین سالانه بازدهی اوراق قرضه‌ای است که سرمایه گذار، تا موعد پرداخت، آنها را نگه می‌دارد. بازده اوراق قرضه تا سررسید به عنوان یک نرخ سالانه نمایش داده می‌شود و مورد بحث قرار می‌گیرد و ارزش تمام پرداخت‌های کوپن آتی اوراق را با ارزش لحظه‌ای محاسبه می‌کند.

معادله استفاده شده برای این کار به صورت زیر است:

بازده تا سررسید = (c + [FV-P]/T)/ ([FV-P]/2)

• C = پرداخت کوپن در هر دوره
• FV = ارزش اسمی
• P = قیمت فعلی پرداخت شده برای اوراق قرضه
• T = زمان تا رسیدن اوراق قرضه

بازده سالانه موثر (EAT)

نکته این است که کوپن‌های زیادی در هر دوره پرداخت می‌شود و این کوپن‌ها اغلب هر شش ماه یکبار هستند. سرمایه‌گذارانی که اوراق قرضه را برای دوره‌های طولانی‌تری نگه می‌دارند ممکن است بخواهند بازده واقعی آن‌ها در سال را بدانند. در مورد دو دوره پرداخت در سال، بازده سالانه موثر به صورت زیر محاسبه می‌شود:

بازده سالانه موثر= ( 1 + [ (بازده تا سررسید) / دوره‌ها ]) ^ دوره‌ها – بازار اوراق قرضه چیست؟ بازار اوراق قرضه چیست؟ 1

12. راهنمای بازار اوراق قرضه

واژه Bond در لغت به‌معنای قید، بند، زنجیر، قرارداد الزامآور، عهد و میثاق، هرچیزی که شخص را مقیّدسازد، معاهده، قرارداد، کفیل، رابطه، پیوستگی، ضمانت، تضمین‌نامه یا تعهدنامه دایر به پرداخت وجه، رهن کردن، تضمین کردن و اوراق قرضه آمده است. اصطلاح "قرضه" در اقتصاد، بیانگر قراردادی است که انتشاردهنده آن سند، متعهد می‌شود تا در ازای قرض یا بدهی، مبالغی به صاحب آن سند بعد از گذشت مدت مشخص و تحقّق شرایط بپردازد.

این اصطلاح، از قرون وسطی متداول بوده است. قرضه در آن زمان، به‌معنی تعهد یک فرد به دیگری، نگهداری کالاها در انبار سرپوشیده و آزاد کردن آن در ازای شرایطی خاص، نظیر پرداخت مالیات یا تعرفه یا آزادی فردی از زندان در ازای قراردادن وثیقه توسط ضامن به‌کار گرفته شده است. در ادبیات اقتصادی معاصر، قرضه، ابزار بدهی‌ای است که در آن، بدهکار (که عموما دولت یا شرکت تعاونی است)، وجهی از قرض‌دهنده می‌گیرد و متعهّد می‌شود، که در مدت قرارداد، بهره‌هایی به دارنده سند بپردازد و بعد از اتمام دوره قرارداد، اصل مبلغ را به صاحب آن برگرداند.

علی‌رغم سابقه طولانی کشورها در انتشار اوراق قرضه، قدمت انتشار این اوراق در ایران به سال 1320 باز می‌گردد. در این سال، دولت وقت برای اولین بار، دست به انتشار اسناد خزانه زد. اسناد خزانه اسناد بی‌نامی است که خزانه‌داری کل برای تأمین احتیاجات خزانه و در سررسیدهای کوتاه‌مدت منتشر می‌کرد. متعاقب آن و در فواصل زمانی متفاوت، اوراق قرضه مختلفی با اسامی اوراق قرضه ملّی، دفاعی، کشاورزی و . منتشر گردید. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تصویب قانون عملیات بانکداری بدون ربا و اجرای آن از اول سال 1363 و مطرح نمودن موضوع ممنوعیت شرعی فروش اوراق قرضه به بخش خصوصی، اوراق قرضه متعلق به افراد و بخش خصوصی در سررسید، توسط بانک مرکزی بازپرداخت گردید. در نتیجه، اوراق قرضه‌ی در جریان، فقط در اختیار سیستم بانکی و تعدادی از مؤسسات دولتی قرار گرفت.

از بخش بازار اوراق قرضه می توانید به نرخ های لحظه ای، نوسانات، پایین ترین و بالاترین نرخ روز، تغییر و درصد تغییر روزانه کلیه اوراق قرضه کشورهای جهان به همراه انبوهی از اطلاعات دیگر به شکل تفکیکی دست پیدا کرده و در صورت نیاز، پروفایل هر یک از اوراق مورد نظر خود را مشاهده نمایید.

نحوه دسترسی به "بخش اوراق قرضه" در ویدیو زیر نمایش داده شده است:

اگر پس از مشاهده ویدیو، همچنان ابهام یا سئوالی در این رابطه داشتید لطفا از یکی از کانال های پیش بینی شده با ما تماس حاصل فرمایید.

در ویدئو زیر نحوه دسترسی به "بخش اوراق قرضه" در نسخه موبایل نمایش داده شده است:

اگر پس از مشاهده ویدیو، همچنان ابهام یا سئوالی در این رابطه داشتید لطفا از یکی از کانال های پیش بینی شده با ما تماس حاصل فرمایید.

1. اوراق قرضه، بیان‌گر مالکیت دارندگان آنها در طرح‌های تجاری یا صنعتی که اوراق برای آنها انتشار یافته، نیست؛ بلکه بیشتر، نشان‌گر وام ربوی است؛ که خریداران اوراق، به صاحبان طرح‌ها و در واقع طرف‌های صادرکننده اوراق، داده‌اند.

2. در این اوراق، استرداد اصل سرمایه در پایان مدت آنها (اعم از اینکه طرح سود کند یا زیان)، تضمین شده و صادرکننده اوراق، فقط به بازگرداندن سرمایه همراه با سود مورد توافق متعهد شده است.

5. ارزش بازاری (Market Value) اوراق قرضه، تحت تأثیر عرضه و تقاضا، با ارزش اسمی (Nominal Value) آن تفاوت می‌کند و دارنده آن، علاوه‌بر نرخ بهره ثابت، مشمول عایدی (یا زیان) سرمایه (Capital Gain or Loss) نیز می‌شود.

اوراق قرضه در بازارهای سرمایه، بسیار متنوع است. علت این تنوع را می‌توان نیازهای گوناگون سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران در بازارهای مالی دانست. به این نحو که این اوراق، با توجه به نوع نیازهای مالی سرمایه‌پذیران طراحی شده و به جریان می‌افتند. برخی از این نیازها از این قرارند:

از جهت سررسید: اوراق قرضه از جهت سررسید، به سه گروه کوتاه مدت (Us Treasury Bill) سه ماهه تا پنج ساله؛ میان‌مدت (Us Treasury Note) پنج تا ده ساله و بلندمدت (Longs) ده تا بیست ساله تقسیم می‌شوند. البته این اوراق، قابلیّت خرید و فروش در بازار ثانویه را نیز دارند. در نتیجه، در بازار ثانوی، همیشه انواع اوراق قرضه با سررسیدهای متفاوت وجود دارد و خریداران می‌توانند تقریبا با هر سررسیدی اوراق قرضه تهیه نمایند.

اوراق خزانه ملّی (Federal Savings or Treasury Bonds): این اوراق، قرضه‌هایی میان‌مدت هستند، که از طریق دولت مرکزی انتشار می‌یابند. این نوع قرضه‌ها دارای بهره ثابت‌اند؛ که نرخ بهره، طی مدت سرمایه‌گذاری افزایش می‌یابد.

اوراق قرضه دولتی (States Bonds): این اوراق، توسط دولت منتشر می‌شود و سررسید طولانی دارند. دولت برای تأمین کسری بودجه و یا تأمین سرمایه مورد نیاز طرح‌های عمرانی خاص یا عام اقدام به انتشار اوراق قرضه دولتی می‌کند. معمولا نرخ بهره این اوراق، برای کل دوره ثابت است. در نتیجه در شرایط تورّمی، ممکن است خریداران این اوراق، نه تنها سود نکنند؛ بلکه متضرّر هم بشوند. مزایای این اوراق عبارتند از:

اوراق قرضه شهرداری‌ها؛ در بسیاری از کشورها، شهرداری‌ها از طریق انتشار اوراق قرضه، نیازهای مالی خود را تأمین می‌کنند و این‌گونه اوراق، وثیقه یا ضمانت ملکی ندارند. معمولا اصل و بهره این وام‌ها از محل عوارض شهرداری‌ها یا از محل درآمد طرح‌هایی مثل عوراض بزرگراه‌ها پرداخت می‌شود. این اوراق، با ارزش اسمی و سررسید‌های متفاوت منتشر می‌شوند.

اوراق قرضه شرکت‌ها؛ این اوراق توسط شرکت‌های خصوصی منتشر می‌شود و نرخ بازده آن از نرخ بازده اوراق قرضه دولتی بیشتر است. شرکت‌ها به دو دلیل ترجیح می‌دهند پول مورد نیاز خود را از این طریق به‌دست آورند: نخست این‌که نرخ بهره اوراق قرضه پایین‌تر از سایر روش‌های تأمین پول است. دوم؛ سهولت آن است. سررسید اوراق قرضه شرکت‌ها معمولا بیست ساله است. البته گاهی اوراق پنج تا ده ساله هم منتشر می‌شوند.

اوراق قرضه بدون بهره (Stripped Bonds): به اوراقی گفته می‌شود که بهره سالانه ندارد و شرکت انتشاردهنده در پایان سررسید، ارزش اسمی اوراق و بهره چند ساله آنها را یک‌جا می‌پردازد. ویژگی این اوراق، در ریسک بالای آنها نسبت به تغییرات نرخ بهره است. اگر در آینده، نرخ بهره بازار کاهش یابد، صاحبان این اوراق، سود زیادی به‌دست می‌آورند

اوراق قرضه با بهره متغییر یا شناور (Floaters Bonds): به اوراقی گفته می‌شود که نرخ بهره آن متغیّر و تابعی از شاخص‌های اقتصادی مثل تورّم یا نرخ بهره اوراق خزانه است. حسن این اوراق در این است که قیمت بازاری آنها، هیچ‌گاه به‌خاطر تغییر در نرخ بهره بازار تغییر نمی‌کند و همیشه با ارزش اسمی آن برابر خواهد بود.

اوراق قرضه کلاسیک با بهره ثابت (Straight Bonds): که به آن، اوراق قرضه غیر قابل تبدیل نیز گفته می‌شود؛ برای کل دوره اعتبار، دارای نرخ بهره اسمی ثابتی است. معمولا گواهی‌نامه بهره (کوپن) که منعکس‌کننده میزان بهره است، همراه با اوراق بهادار ارائه می‌گردد.

اوراق قرضه با بهره ترکیبی (Combined – Interest Bonds): این‌گونه قرضه‌ها براساس توافق برای مدت مشخص دارای کوپن بهره نبوده، لیکن برای مدت باقی‌مانده از عمر قرضه، کوپن‌هایی با نرخ بالاتر از میانگین بهره دوره‌ای صادر می‌شود. این اوراق، معمولا به نرخ ارزش اسمی انتشار یافته و بازخرید این اوراق معمولا به ارزش اسمی انجام می‌گیرد.

سایر اوراق: علاوه‌بر اوراق فوق، اوراق قرضه دیگری هم وجود دارند که در ذیل موارد فوق نمی‌گنجند؛ این اوراق عبارتند از:

اوراق قرضه رهنی: برخی از شرکت‌ها با گرو گذاشتن دارایی‌های واقعی خود، خریداران اوراق قرضه را نسبت به بازپرداخت اصل و بهره قرضه، مطمئن می‌سازند. اگر شرکت نتواند در موعد مقرر اصل و فرع اوراق را بپردازد، دارندگان اوراق، با فروش دارایی‌ها، مطالبات خود را وصول می‌کنند و اگر دارایی‌ها کفایت نکند، به دادگاه شکایت کرده و از سایر دارایی‌های شرکت، مطالبات خود را وصول می‌کنند.

اوراق قرضه تضمینی: اگر شرکت منتشرکننده اوراق قرضه برای خریداران اعتبار کافی نداشته باشد، شرکت دیگری را به‌عنوان ضامن قرضه معرفی می‌کند. در این‌صورت، اگر شرکت از پرداخت به موقع اصل و فرع وام ناتوان گردد، شرکت ضامن متعهد است که اصل و فرع اوراق قرضه را بپردازد.

اوراق قرضه پست یا"بنجل": اوراق قرضه‌ای که از نظر رتبه‌بندی اعتباری، در درجه پایینی قرار دارند. این اوراق، معمولا دارای نرخ بهره بالا و در عین حال ریسک زیادی هستند. معمولا هنگامی که یک شرکت، شرکت دیگری را می‌خرد و آن‌را در خود ادغام می‌کند، این نوع اوراق بازار اوراق قرضه چیست؟ قرضه را منتشر می‌کند.

انتشار اوراق قرضه برای سیاست پولی از طریق عملیات بازار باز: عملیات بازار باز عبارت از خرید و فروش اوراق قرضه دولتی توسط بانک مرکزی است. مقامات بانک مرکزی برای کنترل حجم نقدینگی از این ابزار استفاده می‌کنند. زمانی‌که اقتصاد با نرخ بهره بالا به‌جهت عرضه پول کم، مواجه است و مؤسسات تولیدی و تجاری با کمبود نقدینگی و بالا بودن هزینه بهره مواجه‌اند، بانک مرکزی به خرید اوراق قرضه دولتی از بانک‌های تجاری و مردم اقدام می‌کند و به این وسیله موجب افزایش پایه پولی می‌گردد؛ در نتیجه، عرضه پول افزایش یافته و نرخ بهره کاهش می‌یابد. به‌دنبال آن، مشکل نقدینگی حل شده و هزینه تولید پایین می‌آید و سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی افزایش می‌یابد. در مقابل، زمانی‌که اقتصاد به‌جهت بالا بودن حجم نقدینگی و کاهش تقاضای کل و در نتیجه پایین آمدن سطح عمومی قیمت‌ها، بانک مرکزی اقدام به فروش اوراق قرضه می‌کند.

انتشار اوراق قرضه برای تأمین کسری بودجه: زمانی‌که دولت‌ها با کسری مواجه می‌شوند، به‌منظور تأمین آن، سه راه حل در پیش رو دارند: استفاده از منابع خارجی، استقراض از نظام بانکی و بانک مرکزی و انتشار اوراق قرضه و استفاده از منابع بخش خصوصی. استفاده از منابع خارجی علاوه‌بر محدودیت‌های فراوان، در صورت تکرار و تراکم قرض‌های خارجی، بازپرداخت اصل و فرع آنها، روی اقتصاد داخلی فشار آورده، به‌تدریج بر نرخ‌های داخلی تاثیر گذاشته و آنها را افزایش می‌دهد. استقراض از بانک مرکزی گرچه راه حل آسانی است، لکن از طریق بسط پایه پولی موجب افزایش نقدینگی شده و قیمت کالا و خدمات را بالا می‌برد. راه سوم، انتشار اوراق قرضه و فروش آن به مردم و استفاده از منابع بخش خصوصی برای تأمین کسری بودجه است. این راه، در کوتاه‌مدت اثر تورمی نداشته و از طریق کنترل نقدینگی ضد تورمی است؛ با این‌همه، در بلندمدت موجب کاهش توان بخش خصوصی و افت سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌های تولیدی می‌شود.

انتشار اوراق قرضه برای تأمین مالی طرح‌ها: یکی از راه‌های تأمین مالی پروژه‌های عمرانی و سرمایه‌گذاری که در اکثر کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته، انتشار اوراق قرضه است. دولت‌ها و شرکت‌ها، گاهی به‌جای استفاده از منابع سیستم بانکی، برای تأمین مالی طرح‌های اقتصادی، به انتشار اوراق قرضه اقدام کرده و منابع حاصله را در احداث پروژه‌ها به‌کار می‌برند. انتشار این اوراق، توسط شرکت خصوصی مورد تأیید اقتصاددانان است؛ اما انتشار آنها توسط دولت، هرچند برای تأمین مالی طرح‌های اقتصادی است، تنها در صورتی مورد تأیید است که اولا؛ بتواند سرمایه‌های کوچک و سرگردان در دست مردم را جذب نماید؛ ثانیا منابع به‌دست آمده را در طرح‌های مشخص تولیدی و عمرانی و با بازدهی مطلوب به مصرف برسد؛ ثالثا انتشار آنها به‌تدریج به ابزار ساده‌ای برای استقراض بی‌برنامه تبدیل نگردد.

وثیقه‌گذاری اوراق قرضه به‌منظور استقراض از بانک مرکزی: اگر بعضی از اوراق قرضه، استانداردها را رعایت نمایند، می‌توانند توسط بانک‌ها به‌عنوان وثیقه برای استقراض از بانک مرکزی اروپا و بانک‌های مرکزی ملی در چارچوب مقررات سیستم بانک‌های مرکزی اروپا به‌کار برده شوند. لیست این اوراق، توسط بانک مرکزی اروپا به‌طور مستمر منتشر می‌شود.

در بازارهای مالی، همه انگیزه‌های مشارکت‌کنندگان مورد توجه قرار می‌گیرد. برخی به انگیزه دریافت سودهای بالاتر و مشارکت در مالکیت و تصمیم‌گیری بنگاه‌ها، سهام می‌خرند. اما برخی دیگر به‌دنبال نرخ مقطوع بازدهی هستند و بنابراین، انگیزه خرید اوراق قرضه را دارند. واحد‌های اقتصادی نیز به‌علت ریسک پایین‌تر اوراق قرضه، علاقه بیشتری به انتشار اوراق قرضه نسبت به سهام دارند. انتشار اوراق قرضه، در سطح کلان نیز یرای تنظیم اختلالات ناشی از افزایش نقدینگی در اقتصاد و تعدیل بازار پول ضرورت دارد.

هر گونه کپی برداری از محتوا، تولیدات، شکل و سایر اجزای سایت صرفا با موافقت مکتوب مجاز می باشد

بازار پول و سرمایه به چه معناست ؟

دو بخش عمده بازار مالی بازار پول و بازار سرمایه هستند. در بازارهای پول، پس انداز ها و سپرده های مردم در اختیار متقاضیان سرمایه قرار می‌گیرد و در بازار سرمایه با انتشار اوراق بهادار سرمایه مورد نیاز توسط واحدهای اقتصادی تامین می شود

بخش های مالی را می توان به دو بخش بازار سرمایه و بازار پول تقسیم نمود.

بازار پول چیست ؟

بازاری است که در آن پول یا سایر دارایی های جانشین نزدیک به پول که سررسید کمتر از یک سال دارند معامله می شوند در این بازارها عرضه و تقاضا برای پول نرخ بهره را تعیین می نماید

بازار سرمایه چیست؟

بازار سرمایه نیز به بازار داد و ستد ابزارهای مالی با سررسید بیش از یکسال یا دارایی های بدون سررسید اطلاق می شود این بازار متشکل از بازارهای سهام و سایر بازارهای اوراق بهادار نظیر اوراق قرضه هستند و تقاضا و عرضه اوراق بهادار عامل تعیین کننده قیمت اوراق و نرخ بازده سرمایه خواهد بود.

اصولاً سرمایه گذار خود را به امید کسب منافع در دوره‌های آتی سرمایه گذاری می نماید و عمدتاً به دنبال کاهش ریسک ناشی از عدم تبدیل به وجه نقد شدن دارایی و همچنین به دنبال افزایش بهره وری سرمایه است، بنابراین بازارهای سرمایه باید بتوانند با کاهش احتمال ریسک نقدینگی و با افزایش بازده سرمایه گذاری و انگیزه لازم را در سرمایه‌گذاران ایجاد نمایند

بازار سرمایه به دلیل مزایای متعدد و نقش عمده‌ای در بهبود شرایط اقتصادی ایفا می‌نماید بازار سرمایه این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می آورد که سرمایه خود را بین تعداد زیادی از شرکتها توزیع نمایند و با تنوع سرمایه‌گذاری نه تنها ریسک ناشی از سرمایه‌گذاری بر روی یک نوع سهام را کاهش می دهند بلکه باعث افزایش منابع سرمایه ای بسیاری از شرکتها خواهند شد از طرف دیگر شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با جذب منابع مالی می توانند به افزایش کارآیی اقتصادی سرعت بخشیده و نرخ بازده سرمایه گذاری صاحبان سهام را افزایش دهند از طرف دیگر تقاضا برای خرید سهام این گونه شرکت‌ها نیز افزایش یافته این امر به منابع را به سوی شرکت‌های سودآور هدایت نموده و قابلیت تبدیل به وجه نقد شدن سهام نیز افزایش می یابد

بازار اوراق قرضه چیست ؟
بازار اوراق قرضه نیز در کنار بازار سهام به گسترش و تقویت بازار سرمایه کمک می‌نماید انتشار اوراق قرضه توسط بخش های خصوصی و دولتی در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان یکی از مهمترین ابزارهای مالی و ساز و کارهای اقتصادی به منظور تامین منابع مالی محسوب می شوند دولت‌ها عمدتاً به دلیل گسترش بازار سرمایه افزایش انگیزه پس انداز خصوصی به دلیل بالاتر بودن نرخ بهره اوراق نسبت با برخی موارد جایگزین و انتقال بخشی از معاملات بازار غیر رسمی و غیر متشکل به بازار رسمی نظیر بورس اوراق بهادار اقدام به انتشار اوراق قرضه می نمایند

بازار اوراق بهادار چیست ؟
بورس اوراق بهادار بازار رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام و اوراق قرضه تحت نظارت خاصی انجام می شود در این بازار خریداران و فروشندگان اوراق بهادار سفارشات خرید یا فروش اوراق خود را به کارگزاران ارائه کرده و طی مراحل خاص قانونی نقل و انتقال اوراق بهادار صورت می‌پذیرد قیمت اوراق بهادار در این بازار بر اساس عرضه و تقاضا برای اوراق تعیین گشته و این امر باعث می‌شود که این بازار به صورت رقابتی عمل نموده و دستکاری در قیمت اوراق بهادار توسط افراد خاصی نتواند انجام گیرد از طرف دیگر به دلیل متمرکز شدن سفارشات خرید و فروش انجام معاملات به سرعت امکان پذیر می باشد و این امر باعث کاهش ریسک احتمال عدم تبدیل به وجه نقد شدن اوراق بهادار می شود.

قصد دارید با ما در این خصوص ارتباط برقرار کنید؟ فرم زیر را پر کنید تا با شما ارتباط بگیریم.

آشنایی با انواع بازارهای مالی و بازار سرمایه

وقتی از بازارهای مالی حرف می‌زنیم، بیشتر افراد تصویر بازار شلوغ بورس نیویورک یا معامله‌گران عصبانی تالار معاملات آتی شیکاگو را به یاد می‌آورند. البته این تصاویر دیگر قدیمی شده‌اند، زیرا این روزها معاملات آنلاین جای مبادلات رو در رو را گرفته‌اند. صرافی‌های ارز دیجیتال تنها بخشی از بازارهای مالی هستند؛ زیرا این بازارها مدت‌ها پیش از وجود صرافی‌ها و کارگزاری‌ها به شکل امروزی وجود داشته‌اند. بازارهای مالی از زمانی که بشر به کشاورزی و داد و ستد آن با دیگران روی آورد، وجود داشته اند. اگر کشاورزان برداشت مناسبی نداشتند باید برای کاشت محصول در سال بعد بذر به‌دست می‌آوردند. اگر هم برداشت خوبی داشتند باید تصمیم می‌گرفتند که محصولات مازاد خود را ذخیره یا مبادله کنند. این شرایط آنها را مجبور می‌کرد تا برای به‌دست آوردن بذر یا غذای ذخیره با دیگران معامله کنند.

درآمد ماهیگیران نیز به مقدار صید، نوع ماهی‌ها و آب و هوا وابسته و بی‌ثبات بود. در حقیقت، تصمیمات و مبادلات تمامی آن کشاورزان و ماهیگیران بود که اساس بازارهای مالی و بازار سرمایه امروزی را تشکیل داد. داد و ستد هایی که هدف آن بسیار شبیه بازارهای امروزی است. در این مقاله شما با مفهوم بازار مالی و انواع بازارهای مالی و بازار سرمایه آشنا خواهید شد.

بازارهای مالی چیست؟

بازار مالی (Financial Market) بستری است که افراد و نهادها از آن برای انجام معاملات با انواع دارایی‌ها مانند اوراق بهادار، ارزهای دیجیتال و دیگر دارایی‌های قابل تعویض استفاده می‌کنند. بازار براساس قرار گرفتن فروشندگان و خریداران در یک مکان کار می‌کند و قانون عرضه و تقاضا نیز قیمت‌ها را در بازار مشخص می‌کند. در حقیقت، انواع بازارهای مالی به افراد کمک می‌کند تا به راحتی یکدیگر را پیدا کنند؛ آنها با این کار انجام معامله میان کاربران را تسهیل می‌کنند.

بازارهای مالی انواع مختلفی دارند؛ ویژگی‌های دارایی مورد معامله و نیازهای کاربران است که مشخصات هرکدام از این بازارها را تعیین می‌کند. بازار سهام، بازار فارکس، بازار ارزهای دیجیتال، بازار پول، بازار اوراق قرضه، بازار کالا و بازار مشتقه از محبوب‌ترین شکل‌های بازارهای مالی هستند. این بازارها بستری هستند که کسب و کارهای مختلف برای جذب سرمایه مورد نیاز خود برای توسعه، از آن استفاده می‌کنند. در واقع، بازارهای مالی مانند کانال‌هایی هستند که جریان سرمایه‌ را از عرضه‌کنندگان به سمت تقاضاکنندگان هدایت می‌کنند.

بازار سرمایه (Capital Market) نیز بخشی مهم از بازارهای مالی است که معاملات ابزارهای مالی مانند سهام، اوراق بدهی، صندوق‌های قابل معامله (ETF) و غیره را تسهیل می‌کند. همچنین، منبع جذب سرمایه برای افراد، شرکت‌ها و دولت‌های است و نقش مهمی در تقسیم منابع و ایجاد نقدینگی برای کارکارآفرینان بازی می‌کند. انواع بازارهای مالی را می‌توان براساس نوع دارایی مورد معامله و زمان سررسید آنها تقسیم‌بندی کرد.

انواع بازارهای مالی

بازارهای مالی بسیار زیادی در سراسر جهان وجود دارند و هر کشوری حداقل از یکی از انواع آنها استفاده می‌کند. برخی از این بازارها کوچک‌تر هستند و سرمایه در گردش کمی دارند، برخی دیگر نیز مانند «بازار بورس نیویورک» که روزانه تریلیون دلار معامله در آن انجام می‌شود در سطح بین‌المللی شناخته شده هستند. در ادامه این مقاله ۶ نوع از شناخته‌شده‌ترین انواع بازارهای مالی را بررسی می‌کنیم:

بازار سهام (Stock Market)

بازار سهام یا بازار بورس، شناخته‌شده‌ترین شکل از بازارهای مالی است. در این بازار سهام شرکت‌ها (سهامی عام) توسط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران خرید و فروش می‌شود. هر سهم قیمتی دارد که براساس عواملی مانند ارزش بازار، دارایی‌های شرکت و عرضه و تقاضا و .. مشخص می‌شود. زمانی که قیمت این سهم‌ها به دلیل عوامل اقتصادی یا تجاری افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاران می‌توانند با فروش آنها کسب درآمد کنند. در این بازار خرید سهام برای سرمایه‌گذاران ساده است، اما چالش واقعی انتخاب سهامی است که در نهایت سودآور باشد. در واقع، زمانی که سهام را با قیمت کمتر می‌خرید و با قیمت بالاتر می‌فروشید می‌توانید کسب درآمد کنید.

بسیاری از شرکت‌ها از بازار سهام برای جذب سرمایه استفاده می‌کنند؛ آنها این کار را از طریق بازار اولیه یا عرضه اولیه عمومی (IPO) انجام می‌دهند. بازار اولیه (Primary Market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی شرکت برای اولین بار عرضه و فروخته شود. در این بازار، شرکت سرمایه مورد نیاز خود را به طور مستقیم و از طریق فروش سهام به سرمایه‌گذاران تامین می‌کند. معامله‌گران پس از لیست شدن شرکت و عرضه آن در بازار اولیه، معامله‌گران می‌توانند سهام شرکت را در بازار ثانویه خرید و فروش کنند. در حقیقت، تمامی معاملات سهام در بازار بورس، درون بازار ثانویه (Secondary Market) انجام می‌شوند.

نکته جالب اینجاست که بازار بورس اوراق بهادار از قرن‌ها پیش و زمانی که هیچ فناوری در کار نبوده، وجود داشته است. بزرگترین بازارهای سهام که در کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا و ژاپن به شکل امروزی از قرن ۱۹ یا ۲۰ ایجاد شده‌اند.

بازار اوراق قرضه (Bond Market)

بازار اوراق قرضه که با نام بازار درآمد ثابت نیز شناخته می‌شوند، شکل دیگری از بازارهای مالی است. شرکت‌ها، سازمان‌ها و دولت‌ها با فروش اوراق قرضه در این بازار سرمایه مورد نیاز خود برای توسعه را به‌دست می‌آورند. بسیاری از شهرداری‌ها نیز برای تامین مالی مخارج مورد نیاز خود برای ساخت پروژه های عمومی مانند مدرسه، ایستگاه آتش نشانی، پارک‌ها و جاده‌ها اوراق قرضه منتشر می‌کنند. ارواق قرضه (Bond) نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن سرمایه‌گذار از طریق خرید اوراق پول قرض می‎‌دهد؛ در مقابل شرکت یا نهاد فروشنده متعهد می‌شود تا اعتبار دریافتی را در بازه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره‌ای ثابت بازپرداخت کند.

اوراق قرضه شبیه توافقی میان وام‌دهنده و وام‌گیرنده است که جزییات وام مانند مقدار سرمایه، زمان بازپرداخت و سود پرداختی در آن مشخص شده است. به همین دلیل گاهی اوقات به بازار اوراق قرضه بازار بدهی یا بازار اعتباری نیز می‌گویند. بیشتر معاملات بازار اوراق قرضه در بازار اولیه انجام می‌شود؛ جایی که در آن سرمایه‌گذاران اوراق قرضه را از فروشندگان (وام‌گیرندگان) خریداری می‌کنند. معامله‌گران می‌توانند اوراق بهاداری را که قبلا منتشر شده در بازار ثانویه خرید و فروش کنند. معمولا این معاملات از طریق بازار بورس یا فرابورس انجام می‌شود، البته که حجم سرمایه معامله شده در بازارهای اوراق قرضه بسیار بیشتر از بازارهای سهام است.

مهم‌ترین مزیت بازار اوراق قرضه نسبت به بازار سهام، ریسک پایین‌‌تر سرمایه‌گذاری است. همین ویژگی باعث می‌شود تا اوراق قرضه نسبت به سهام بازدهی و سودآوری کمتری نیز داشته باشد. همچین این نکته را در نظر داشته باشید، با اینکه اوراق قرضه شرکتی نرخ بهره بالاتری دارند اما اوراق تحت حمایت دولت از امنیت بیشتری برخوردار هستند. ورشکستگی بدترین سناریویی است که سرمایه‌گذاران می‌توانند تجربه کنند؛ در این شرایط شرکت‌ها معمولا می‌توانند بخشی از سرمایه را پس بدهند.

بازار کامودیتی (Commodity Market)

بازار کامودیتی یکی دیگر از انواع بازارهای مالی است که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در آن به معامله کالای اساسی می‌پردازند. در یک تعریف ساده، کامودیتی کالایی است که می‌توان آن را با کالاهای مشابه دیگر معامله کرد. در این بازار کالاهای اساسی را به دو دسته کلی کامودیتی سخت و کامودیتی نرم تقسیم می‌کنند. کالاهای انرژی مانند نفت و گاز و فلزات گران‌بها مانند طلا، نقره و پلاتین در دسته کامودیتی‌‌های سخت قرار می‌گیرند. کالاهای کشاورزی مانند گندم، ذرت و سویا و محصولاتی مانند پنبه، قهوه و شکر را می‌توان در دسته کامودیتی‌های نرم قرار داد. فلزات اساسی مانند آلومینیوم، مس، روی و آهن نیز در دسته کامودیتی‌های جای می‌گیرند.

معاملات در بازار کامودیتی به دو دسته تقسیم می‌شود: معاملات اسپات (Spot) و معاملات آتی یا فیوچر (Future). در بازار اسپات، کالاهای اساسی با پول مبادله می‌شوند. در بازار آتی نیز کالاهای اساسی در تاریخی از پیش تعیین شده و با قیمتی مشخص معامله می‌شوند. بیشتر معاملات کالاهای اساسی در بازارهای مشتقه و به شکل معاملات اسپات انجام می‌شود. معامله‌گران همچنین می‌توانند کامودیتی‌ها را بازار بورس، فرابورس و صرافی‌های لیست شده به شکل آتی معامله کنند. بورس کالای شیکاگو (CME) و اینترکانتیننتال اکسچنج (ICE) دو کارگزاری بزرگ برای انجام معاملات کامودیتی در جهان هستند.

بازارهای کامودیتی قدمتی به اندازه تاریخ تمدن بشری دارند، این بازارها یک بستری متمرکز و با قدرت نقدشوندگی بالا برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کنند. برای مثال، این بازارها می‌توانند تجارت محصولات کشاورزی را کارآمدتر و هماهنگ‌تر کنند. معاملات آتی بازار کامودیتی، با ایجاد یک مکانیسم خرید تضمین‌شده به بسیاری از کشاورزان کوچک کمک می‌کند.

بازار ارزهای دیجیتال (Crypto Market)

گسترش فناوری بلاک چین در سال‌های گذشته باعث شده تا ارزهای دیجیتال به عنوان یک دارایی ارزشمند مورد توجه بسیاری قرار بگیرند. از سال ۲۰۱۸ بازارهای ارزهای دیجیتال به عنوان بخشی از بازارهای مالی رشد بسیار سریعی را تجربه کرده‌اند. بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH) و سایر رمز ارزها، همگی دارایی‌های دیجیتال غیر متمرکز مبتنی بر بلاک چین هستند. در حال حاضر، نزدیک به ۱۴ هزار کوین و توکن متفاوت در حدود ۵۰۰ صرافی ارز دیجیتال در سراسر جهان معامله می‌شوند. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار رمز ارزها برای خرید و فروش و نگهداری این دارایی‌ها دیجیتالی نیاز به استفاده از یک کیف پول ارز دیجیتال خواهند داشت.

ماهیت دیجیتال و ناشناس بازارهای دیجیتال باعث می‌شود تا بستر مناسب‌تری برای انجام پروژه‌های پانزی یا کلاهبرداری باشد. در این بازار، صرافی‌هایی که از آنها برای انجام معاملات استفاده می‌شود به دوسته صرافی‌های متمرکز (CEX) و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) تقسیم می‌شوند. صرافی‌های متمرکز همانطور که از نامشان پیداست پلتفرم‌های متمرکزی برای معامله رمز ارزها هستند. صرافی‌های غیرمتمرکز بدون هیچ مرجع مرکزی کار می‌کنند؛ این صرافی امکان مبادله بدون واسطه و همتا به همتا (P2P) ارزهای دیجیتال را برای کاربران خود فراهم می‌کنند.

با اینکه بازار کریپتوکارنسی یک بازار مالی بسیار جوان است اما در دهه گذشته به طور شگفت انگیزی گسترش یافته است. بر طبق گزارش وب‌سایت coinmarketcap، ارزش کل بازارهای ارزهای دیجیتال بیش از ۲.۵ تریلیون دلار است. برخی افراد عقیده دارند که عدم وجود یک سیستم قانون‌گذاری مشخص، بزرگ‌ترین مشکل این بازار است. کشورهای مختلف قوانین متفاوتی در رابطه با استفاده از رمز ارزها دارند؛ در حقیقت بسیاری از کشورها بازار ارزهای دیجیتال را به‌جای نوآوری یک خطر برای اقتصاد خود می‌دانند.

بازار فارکس (Forex Market)

فارکس (Forex) مخفف عبارت Foreign Exchange به معنی تبادل ارزهای خارجی است. بازار فارکس مهم‌ترین نوع بازارهای مالی است؛ این بازار امکان انجام معاملات جفت ارزهای مختلف را برای معامله‌گران فراهم می‌کند. سرمایه‌گذاران خرد، بانک‌ها، شرکت‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های مدیریت سرمایه گذاری همگی از بازار فارکس برای انجام سفته‌بازی و پوشش ریسک (Hedging) استفاده می‌کنند. برخلاف تصور بسیاری از افراد، اولین شکل از بازارهای فارکس قرن‌ها قدمت دارند و به دوره بین النهرین باز می‌گردند.

معامله‌گران می‌توانند ۱۷۰ جفت ارز مختلف را در بازار فارکس معامله کنند. امروزه، حجم معاملات روزانه بزرگترین بازار مالی چیزی در حدود ۶.۶ تریلیون دلار و بیش از مجموع بازارهای سهام، بازارهای مشتقه و بازار ارزهای دیجیتال است. فارکس یک بازار مالی گسترده است، در واقع شبکه گسترده‌ای از کامپیوترها و واسطه‌ها در سراسر جهان این بازار را تشکیل داده‌اند. همچنین، کارگزاران فارکس می‌توانند به عنوان بازارساز (Market Maker) عمل کنند و قیمت‌های بید (Bid) و اسک (Ask) پیشنهاد دهند که با قیمت رقبا در بازار متفاوت است.

بازار فارکس را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد: بازار بین بانکی و بازار خارج بورس (OTC). بازار بین‌ بانکی (Interbank Market) شبکه‌ای جهانی است که بانک‌ها و موسسات مالی از آن برای مبادله ارزها و سایر مشتقات ارزی میان خود استفاده می‌کنند. سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نیز می‌توانند با استفاده از کارگزاری‌ یا بروکر‌ها به معامله در بازار خارج از بورس (OCT) فارکس بپردازند.

بازار مشتقه (Derivatives Market)

بازار مشتقه یکی از مدرن‌ترین انواع بازارهای مالی است. به زبان ساده، بازار مشتقه بستری را فراهم می‌کند که در آن خریداران و فروشندگان دارایی مورد نظر خود را بر روی یک قیمت توافقی پیش خرید یا پیش فروش می‌کنند. در این بازار، دارایی‌ها و کالاها به شکل اوراق مشتقه‌ مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله، مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند. این قراردادهای مالی ارزش خود را از یک کالای اساسی یا گروهی از دارایی‌ها مانند سهام، اوراق قرضه، ارزها و غیره به‌ دست می‌آورند به همین علت به اوراق مشقه، اوراق ثانویه نیز می‌گویند.

سرمایه‌گذاران از اوراق مشتقه برای پوشش ریسک (Hedge)، کاهش ریسک و با سفته‌بازی استفاده می‎‌کنند. به این معنی که آنها ریسک با انتظار پاداش می‌پذیرند. بسیاری از افراد سرمایه‌گذاری در بازار مشتقه را به عنوان شکلی پیشرفته از سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرند. قراردادهای اوراق مشتقه به دو دسته اصلی بازار اوراق قرضه چیست؟ تقسیم می‌شوند: لاک (Lock) و آپشن (Option). در قراردادهای لاک مانند قراردادهای آتی، طرفین معامله از ابتدا در مورد شرایط و مدت زمان قرارداد متعهد می‌شوند. در قراردادهای آپشن یا اختیار معامله مانند قراردادهای سهام، به طرفین این اجازه را می‌دهند تا پیش از پایان زمان قرارداد، حق خرید یا فروش دارایی خود را داشته باشند.

سوالات متداول

سهم بازار کریپتو و فارکس از بازار مالی چقدر است؟

یبشتر از ۹۹ درصد حجم بازار در اختیار مارکت فارکس و حدود ۰.۱ درصد در بازار کریپتوکارنسی‌ در حال گردش است.

معاملان مشتقات چیست؟

به مجموع معاملات آپشن و مارجین معاملات مشتقات می‌گویند.

نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی شما با بازارهای مالی نوشته شده است و آکادمی ارز تودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات یا عواقب مالی آن برای افراد ندارد.