آشنایی با ساختار فرابورس

معامله گران حرفه ای قادرند تا رد پای پول هوشمند را دنبال کنند به همین خاطر در حال حاضر داراییشان را خیلی زودتر فروخته اند. با سقوط قیمت سهم، پول هوشمند قادر است تا چرخه را دوباره تکرار کند و سود بعدی خود را بسازد.

آشنایی با بورس – قسمت دوم

در قسمت اول مقاله آشنایی با بورس، با انواع بازارهای بورس آشنا شدیم. در این قسمت شما را با موضوعات جالب تر و عملی تر بورس آشنا می کنم.

کارگزاران بورس

شرکت هایی هستند که افراد برای خرید و فروش سهام باید به آنها مراجعه کنند که به دو دسته دولتی و خصوصی تقسیم می شوند. در واقع کارگزاران، واسطه بین سهامداران و شرکت های حاضر در بورس می باشند.

بورس یا فرابورس

ورود شرکت ها به بازار سرمایه همواره نشان دهنده رشد شرکت و معرفی آنها در سطح کشور می باشد. شرکت هایی که سهام شان در بازارهای مالی مورد داد و ستد قرار می گیرد از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند.

بنابراین ورود به بازار اوراق بهادار از جمله اهداف شرکت ها محسوب می شود. اما این واقعیت که دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای تعداد عمده ای از شرکت های سهامی فعال در کشور میسر نبوده و این شرکت ها از مزایای بازار سرمایه محروم بوده اند. بنابراین فرابورس ایران با ساختار و جایگاهی قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد.

مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه می باشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع تر به بازار را دارند، لذا رویه های پذیرش شرکت ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ای است که شرکت ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.

چند اصطلاح بورسی رایج

EPS به معنای سود هر سهم است. هرگاه کل سود پس از کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم نماییم، سود هر سهم بدست می آید.

EPS پیش بینی شده عبارت است از سود هر سهم که شرکت برای سال مالی که در پیش است، پیش بینی می کند. به عبارتی شرکت ها در ابتدای سال مالی EPS خود را پیش بینی می کنند که به آن EPS پیش بینی شده می گویند ولی گاهی اوقات این سود کمتر و گاهی بیشتر از پیش بینی در می آید.

EPS تحقق یافته عبارت است از سود هر سهم که در دوره مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته است.

به مقدار سودی که شرکت تقسیم می کند و بطور نقدی بدست سهامدار می رسد DPS گفته می شود. اینکه چه میزان از سود تحقق یافته هر سهم به صورت نقدی توزیع شود و چه میزان در شرکت باقی بماند تصمیمی است که در مجمع عادی سالیانه توسط هیئت مدیره به مجمع پیشنهاد می شود و سپس به تصویب سهامداران می رسد.

دامنه نوسان

باید در نظر داشت که بورس ایران یک بورس درصدی است و محدودیت بالا و پایین شدن قیمت دارد؛ یعنی، اگر شما سهامی را بخرید امکان ندارد فردا قیمت سهام نصف، یا پول شما دو برابر شود. بلکه یک دامنه نوسان و یک محدودیت وجود دارد که این نوسان ۵ درصد می باشد. در بورس های بین المللی این دامنه نوسان وجود ندارد اما در آشنایی با ساختار فرابورس بورس ایران این دامنه نوسان وجود دارد و این اولین نقطه امنی است که یک سهامدار و یا یک سرمایه گذار می تواند با خیالی آسوده به سرمایه گذاری بپردازد. این دامنه نوسان ۵ درصد است یعنی سرمایه شما نسبت به روز قبل نمی تواند بیشتر از ۵ درصد رشد یا کاهش پیدا کند.

نماد بورسی

نماد عبارت است از کد شرکت ها که برای سهولت شناسایی و دسته بندی آنها در بورس تهران مورد استفاده قرار می گیرد. نماد یک شرکت عبارت است از حرف اول که نشان دهنده صنعتی است که آن شرکت در آن قرار دارد و خلاصه ای از نام شرکت در ادامه. به عنوان مثال تمام شرکت های بورس اوراق بهادار تهران که در گروه بانک ها، موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی فعالیت می کنند نمادشان با «و» شروع می شوند، مثل وسینا (بانک سینا).

چه تفاوتی میان بازار بورس و فرابورس وجود دارد؟

تفاوت بازار بورس و فرابورس : سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی در ایران به دلیل شرایط موجود طرفداران بسیاری دارد و البته یکی از این روش‌های سرمایه‌گذاری استفاده از ظرفیت‌های بورس و خرید و فروش اوراق بهادار است اما بسیاری از افراد که قصد ورود به این سازمان عریض و طویل را دارند با دو واژه بورس و فرابورس غربیه خواهند بود که در ابتدای ورود به بازار سرمایه طبیعی است.

دو واژه بورس و فرابورس، بازار سرمایه در ایران را می‌سازند. در این مقاله به بررسی چیستی بورس و فرابورس می‌پردازیم و همچنین بررسی می‌کنیم که این دو مفهوم چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با یکدیگر در حوزه مالی و سرمایه‌گذاری دارند.

بورس چیست؟

بورس (Bourse) کلمه‌ای که آن را بارها و بارها شنیده‌اید، یک واژه فرانسویست به معنای بازاری که در آن دارایی‌های شرکت‌ها در قالب سهم به صورت تکی معامله می‌شود، اما این دارایی‌ها چه چیزهایی هستند؟ بازار بورس به سه دسته بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار تقسیم‌بندی می‌شود که به جز دسته دوم، بورس کالا و بورس اوراق بهادار در ایران بسیار فعال است. در بازار ایران فعالیت‌های متنوعی در بازار بورس اتفاق می‌افتد.

بورس اوراق بهادار چیست؟

دسته اول

دسته اول از بازار بورس در ایران بازار اوراق بهادار است که در آن سهام شرکت‌ها و همچنین اوراق بهادار مربوط به هر شرکت دادوستد می‌شود و شرایط فعالیت و خریدوفروش تحت نظارت سازمانی به نام سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین شده و به گونه‌ایست که سود و مناسبات سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها در آن به خوبی رعایت شود.

بازار بورس و یا به نامی دیگر بازار اوراق بهادار قوانین و شرایط مشخصی دارد و این قوانین به شکلی ایجاد شده که به صورت کامل منفعت تمام افراد در آن رعایت شود و سرمایه‌های مردم در آن امن باشد که در ادامه به بررسی شرایط و قوانین آن به صورت کامل می‌پردازیم.

در بازار بورس درصدی از مالکیت شرکت‌های واردشده به آن به متقاضیان سرمایه‌گذاری فروخته می‌شود و در قبال آن پول دریافت می‌گردد. شرکت‌ها با استفاده از این روش درآمد بالایی کسب می‌کنند که برای ادامه فعالیت شرکت و توسعه آن بسیار حیاتی و مهم است. به سهامی که شرکت مادر از این طریق به متقاضیان می‌فروشد سهام شناور آزاد می‌گویند.

دسته دوم

دسته دوم بازار بورس، بورس کالا است. بورس کالا بازاری است که در آن کالاهای معینی خرید و فروش می‌شود اما اشتباه نکنید منظور از کالا مواداولیه معین برای هر صنعت است که در بازار بورس کالا به صورت روزانه معامله می‌شود. در این بازار محصولات صنعتی و معدنی، محصولات کشاورزی، محصولات پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی و… معامله می‌شود.

در نهایت هم بازار بورس ارز وجود دارد که در ایران فعالیتی ندارد. در این بازار می‌توان به دادوستد و ارزهای خارجی پرداخت.

شرایط حضور در بازار بورس چیست؟

همانطور که پیشتر ذکر شد حضور در بازار بورس راهی دشوار برای شرکت‌ها است. برای درک بهتر موانع موجود آشنایی با ساختار فرابورس در مسیر بورسی شدن یک شرکت یک مثال را بررسی می‌کنیم.

فرض کنید شرکتی قصد ورود به بازار را دارد. در قدم اول این شرکت باید حداقل ۲۰۰ میلیارد ریال سرمایه ثبت شده داشته باشد. اما این ۲۰۰ میلیارد ریال قدم اول برای حضور در بازار دوم بورس است. اما برای حضور در بازار اول چه شرایطی وجود دارد؟

برای حضور در بازار اول بورس که به دو تابلو اول و دوم تقسیم‌بندی می‌شود، نیاز به حداقل سرمایه ثبت شده ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ میلیارد ریالی است.

شرکت‌های متقاضی تابلو اول بازار بورس نیازمند سرمایه ثبت شده ۱۰۰۰ میلیارد ریالی و شرکت‌های حاضر در تابلو دوم بازار نیازمند سرمایه ثبت شده حداقل ۵۰۰ میلیارد ریالی هستند.

فارغ از موارد گفته‌شده شرایطی همچون حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهام‌داران، حداقل سابقه فعالیت موثر و حداقل سودآوری مدنظر سازمان در راهیابی یک شرکت به بازار بورس و تابلوهای آن موثر است.

شرایط گفته‌شده برای ورود به بازار، تضمین کننده بزرگی و سودده بودن شرکت است و سرمایه‌گذاران می‌توانند از سرمایه‌گذاری امن خود بر این شرکت‌ها اطمینان داشته باشند، اما این شرایط برای شرکت‌های نوپا بسیار سخت بوده و آن‌ها نمی‌توانند به سادگی از عواید این فعالیت منتفع شوند.

پس از بررسی بورس و دسته بندی‌های آن به واژه دوم یعنی فرابورس می‌پردازیم.

فرابورس چیست؟

جهت درک بهتر مفهوم فرابورس و فعالیتی که در این بازار اتفاق می‌افتد باید قدمی به عقب بردارید. در بازار اصلی بورس که در بخش قبل توضیح داده شد قوانین و مقررات سخت‌گیرانه بسیاری برای ورود شرکت‌ها و سازمان‌ها وضع شده‌ است و هر شرکت که متقاضی ورود به بازار بورس است باید پیش‌نیازهای بسیاری را تهیه کرده و پس از تایید این پیش‌نیازها توسط سازمان بورس وارد آن شود و آشنایی با ساختار فرابورس سهام خود را در آن عرضه نماید اما در بازار فرابورس این قوانین ساده‌تر و راه ورود شرکت‌ها به آن هموارتر است.

بازار فرابورس همانند بازار بورس محلی است که در آن همانند بازار بورس، اوراق بهادار و سهم‌ها به فروش می‌رسد اما قوانین ورود شرکت‌ها به آن بسیار ساده‌تر از بازار اصلی بورس است در نتیجه شرکت‌هایی که متقاضی ورود به آن و عرضه سهام خود در آن هستند می‌توانند با طی کردن مسیری کوتاه‌تر سهام خود را در آن عرضه نمایند. تا اینجا با مفهوم بازار بورس و فرابورس آشنا شدید در ادامه بیشتر درباره تفاوت بازار بورس و فرابورس صحبت خواهیم کرد.

در خصوص بازار فرابورس و ساختار آن تقسیم‌بندی کمی گسترده‌تر و پیچیده‌تر است. ساختار فعلی فرابورس از پنج زیرمجموعه تشکیل شده است:

بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار پایه، بازار ابزارهای نوین مالی

در بازار اول فرابورس سهام شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری معامله می‌شود در بازار دوم فرابورس تنها سهام شرکت‌هایی که سهامی عام هستند مورد معامله قرار می‌گیرد و در نهایت بازار پایه یکی از بازارهای فرابورس بوده که در آن نقل و انتقال، خریدوفروش و عرضه اوراق بهادار انجام می‌پذیرد.

حال که با مفهوم بازار بورس و فرابورس آشنا شدیم در ادامه به بررسی تفاوت‌های این دو بازار و این دو مفهوم می‌پردازیم.

تفاوت‌ بازار بورس و فرابورس چه مواردی هستند؟

تفاوت اول

اولین تفاوت بین بازار بورس و فرابورس، وضعیت ساختاری تقسیم‌بندی بازارهای زیرمجموعه در آن است، به عبارت ساده‌تر هر یک از بازارهای بورس و فرابورس دارای تقسیم‌بندی ساختاری در خود هستند. بازار بورس در تقسیم‌بندی خود به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم می‌شود.

اما تفاوت این دو دسته بازار اول و دوم در بورس چیست؟

شرکت‌هایی که عملکرد مناسب و سوددهی مناسبی داشته باشند در بازار اول بورس فعالیت می‌نمایند و در صورتی که عملکرد آن‌ها دچار مشکل شود و به حد نصاب‌های حضور در بازار اول نرسند به بازار دوم بورس منتقل می‌شوند. عکس این موضوع نیز صادق است، شرکت‌هایی که عملکرد مناسبی نداشته‌اند و به بازار دوم منتقل شده‌اند در صورت بازگشت به عملکرد ثابت می‌توانند به بازار اول بازگردند.

تفاوت دوم

دومین تفاوت بازار بورس و فرابورس در میزان دامنه‌نوسان روزانه معاملات در گذشته بوده‌است به شکلی که دامنه‌نوسان در بازار بورس یک درصد و در بازار فرابورس ۵ درصد بود اما در زمان حال و پس از تغییر قوانین در بازار اصلی بورس دامنه‌نوسان آن هم به ۵ درصد روزانه افزایش یافت.

تفاوت سوم

سومین تفاوت بازار بورس و فرابورس در مالیات شرکت‌هاست، شرکت‌هایی که در بورس فعالیت می‌کنند ده درصد مالیات می‌پردازند اما شرکت‌های فعال در بازار فرابورس از پرداخت مالیات ۱۰ درصدی معاف هستند. این تفاوت برای پرداخت مالیات هم برای شرکت‌های فعال در فرابورس مناسب و مفید است و هم برای سرمایه‌گذاران این بازار بسیار مناسب و پرفایده است.

تفاوت چهارم

چهارمین تفاوت بازار بورس و فرابورس در تنوع زیرمجموعه‌های آن‌ها و طبعا تنوع این بازارها برای سلایق متفاوت سرمایه‌گذاران است. در این حالت سرمایه‌گذاران می‌توانند با ایجاد سبدی از سهم‌های مختلف بازار بورس و فرابورس هم ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند و هم سرمایه‎‌گذاری متنوع تری در شرکت‌های مختلف داشته باشند.

تفاوت پنجم

مورد بعدی در خصوص این تفاوت‌ها که بسیار مهم و چشمگیر است، دریافت تسهیلات بانکی شرکت‌هاست. شرکت‌هایی که در فرابورس فعالیت دارند می‌توانند از این طریق برای دریافت تسهیلات از بانک‌ها اقدام نمایند. با توجه به وضعیت شرکت‌های فعال در بازار فرابورس، دریافت تسهیلات از بانک‌ها می‌تواند در شرایط شرکت‌ها تاثیر بسیار مناسبی داشته باشد و باعث پیشرفت آن‌ها شود.

تفاوت ششم

از دیگر تفاوت‌های بازار بورس و فرابورس برای سرمایه‌گذاران میزان ارزش شرکت‌های فعال در آن‌هاست، شرکت‌هایی که در بازار بورس فعالیت می‌کنند شرکت‌هایی بزرگ‌تر، سوده‌تر و برای سرمایه افراد مناسب‌تر هستند. اما شرکت‌های فعال در فرابورس بعضا شرکت‌های کوچک و تازه‌کار بوده و به اندازه حضور در بازار بورس سودده نیستند و سرمایه‌گذاری در فرابورس ریسک بیشتری نسبت به فعالیت در بازار بورس دارد.

تفاوت هفتم

تفاوت بنیادی و مهم دیگر این دو بازار در روند پذیرش شرکت‌هاست، همانطور که پیشتر نیز اشاره شد روند پذیرش شرکت‌ها در بازار بورس بسیار دشوارتر از فرابورس است، شرایطی مانند حداقل تعداد سهامداران، سرمایه ثبت شده، سهام شناور و سابقه فعالیت شرکت فاکتورهای اصلی جهت ورود شرکت‌ها به بازار بورس و یا فرابورس است.

جمع‌بندی

در خصوص جمع‌بندی موارد گفته‌شده نکته اصلی و مهم، شرایط هر سرمایه‌گذار جهت فعالیت در این بازارهاست. شما به عنوان فرد سرمایه‌گذار با توجه به میزان سرمایه خود و البته میزان ریسک‌پذیری خود می‌توانید فعالیت دز بازار بورس و یا فرابورس را برگزینید.

هیچ توصیه‌ای در خصوص سودده بودن بورس و یا فرابورس و همچنین فعالیت شما در این بازارها وجود ندارد. همه‌چیز به دانش و شرایط شما به عنوان سرمایه‌گذار وابسته است.

در این مقاله سعی بر این بود که شما به صورت کامل با تفاوت بازار بورس و فرابورس آشنا شوید تا بتوانید آشنایی با ساختار فرابورس جهت سرمایه‌گذاری بهترین تصمیم را اتخاذ نمائید.

معرفی همه نمادهای بورس در ایران که افراد مبتدی باید بدانند!

پیچیدگی بازار بورس و اهمیت زمان در معاملات زمینه را برای ایجاد نمادها ایجاد کرده است. در واقع نمادبورسی مخفف نام شرکت های موجود در بازار بورس و فرابورس است. نماد شرکت‌های بورس که هر کدام ترکیبی از نام شرکتی خاص و صنعت مورد فعالیت آن شرکت هستند.

ساختار نماد بورسی

نمادهای بورس در تالار معاملات بورس از دو بخش تشکیل شده است و موجب شناسایی سریع تر و دسته بندی راحت تر شرکت ها میشود.

• بخش اول نشان دهنده ی صنعتی است که شرکت زیر نظر آن صنعت فعالیت دارد.
• بخش دوم در واقع خلاصه ای از نام شرکت است.

توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!

نمادهای بورس چگونه نام گذاری می شوند؟

دقت کنید نام های عجیب و غریبی که می بینید نام خود شرکت هاست که یکی از حروف زیر در ابتدای آنها می آید. مثلا اگر شرکت کاوه تولید کننده فلزات است نام نماد بورسی آن را فکاوه گذاشته اند. حروف اختصاری (حرف اول) که تقریبا در همه نمادهای بورسی می بینید از صنعت های زیر گرفته شده اند:

1-حرف “ف”

گروه فلزات اساسی(نمادهای هرمز «فولاد هرمزگان جنوب»، فجر «فولاد امیرکبیر کاشان»، میدکو «هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه»، کیمیا «معدنی کیمیای زنجان گستران»، کاوه «فولاد کاوه جنوب کیش»، ارفع، زنگان و ذوب استثنا هستند)

2-حرف “و”

گروه‌های بانکی و سرمایه‌گذاری مثل وپاسار، وتجارت، وبملت، وبهمن، وساپا

نماد دی «بانک دی» و نمادهای پردیس «سرمایه‌گذاری پردیس»، آشنایی با ساختار فرابورس گوهران «سرمایه‌گذاری توسعه گستران امید»، اعتلا «شرکت سرمایه‌گذاری اعتلا البرز»، سرچشمه «سرمایه‌گذاری مس سرچشمه» و سردبیر «سرمایه‌گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان» نیز از این قاعده پیروی نمی‌کنند.

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!

3-حرف”س”

گروه سیمان، آهک و گچ مثل ستران و سبزوا

4-حرف”غ”

گروه محصولات غذایی(به استثنای تبرک و بهپاک)

5-حرف”ق”

گروه قند و شکر مثل قنیشا، قلرست و قثابت

6-حرف”چ”

گروه محصولات کاغذی و چوبی مثل چکاپا، چکارن و چکاوه

7-حرف”ن”

گروه منسوجات مثل نطرین و نمینو

8-حرف”ز”

گروه زراعت و خدمات وابسته (نمادهای تلیسه و سیمرغ از استثناهای این گروه هستند)

9-حرف”ک”

• گروه کانی‌های غیرفلزی مثل کسرام، کرازی و کسرا
• گروه استخراج زغال سنگ و استخراج کانی‌های فلزی مثل کطبس، کپرور و کشرق

10-حرف”ب”

گروه ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی مثل بسویچ، بموتو و بکام

11-حرف”ش”

گروه فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای مثل شبندر، شسپا و شتران

12-حرف”ث”

گروه انبوه‌سازی، املاک و مستغلات مثل ثمسکن، ثعمرا و ثتران

13-حرف”خ”

گروه خودرو و ساخت قطعات مثل خودرو، خساپا و خپارس

14-حرف “ا”

گروه اطلاعات و ارتباطات مثل مثل های وب، اپرداز و اوان

15-حرف”ر”

گروه خدمات فنی و مهندسی مثل رمپنا، رنیک و رتکو

16-حرف”ح”

گروه حمل‌ونقل و انبارداری(نماد توریل «توکاریل» اسثنای این گروه است)

17-حرف”د”

گروه مواد و محصولات دارویی(کاسپین «داروسازی کاسپین تأمین»، هجرت «پخش هجرت» و برکت «گروه دارویی برکت» از استثنای گروه دارویی هستند)

18-حرف”پ”

گروه لاستیک و پلاستیک مثل پلاسک، پردرخش و پاسا

19-حرف”ت” و “ل”

گروه ماشین‌آلات و تجهیزات مثل لابسا، تکمبا، تایرا و لبوتان

20-حرف”ب”

گروه عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم(نمادهای مبین «پتروشیمی مبین» و دماوند «تولید نیروی برق دماوند» استثنا هستند)

نکات تکمیلی

• نمادهایی همچون وسبحانح، تسه، اخزا و … در واقع نشان‌ دهنده‌ ابزارهای مالی قابل معامله دیگری غیر از سهام شرکت‌ها در بازار بورس و فرابورس هستند.
• هرگانه انتهای نمادبورسی حرف”ح” وجود داشت این نشان از حق تقدم آن نماد در انجام معاملات است. یعنی در یک بازه زمانی مشخص قابل معمله بوده و پس از آن حق تقدم بسته خواهد شد.
• اگر نمادی با «اخزا» آغاز شود، نشان دهنده‌ اسناد خزانه دولتی بوده و در بازار فرابورس معامله می‌شوند.
• اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن یا امتیاز تسهیلات مسکن با نماد بورسی «تسه» در بازار فرابورس ایران معامله می‌شود.
• حرف”ض” در ابتدای نماد بورسی نشان‌ دهنده‌ آن است که این نماد متعلق به اختیار خرید یک نماد در بازار بورس یا فرابورس است.
• تمامی نمادهایی که به سهام شرکت ها تعلق دارند تا زمانی که شرکت در بازار سرمایه فعالیت دارد وجود خواهد داشت.
• نمادهایی همچون اخزا و تسه مربوط به ابزارهای مالی هستند. این نمادها تنها در یک دوره خاص معامله میشوند.

معرفی پیج های اینستاگرام برای آموزش بورس

ازجمله پیج های اینستاگرامی مفید در زمینه آموزش بورس میتوان به موارد زیر اشاره میکند:

پول هوشمند و ساختار آن در بازار

آلوین تافلر یکی از نویسندگان قرن اخیر در کتاب موج سوم میگوید وقتی موجی وارد کشوری میشود مردم به سه دسته تبدیل میشوند:

۱- دسته اول که یک درصد هستند با موج همراه و همسو میشوند و آنرا قبول میکنند و سود بسیار زیادی میبرند. این دسته از افراد، ریسک پذیر هستند که همیشه موفقیت های چشم گیری دارند.

۲- دسته دوم آن نه درصد افراد به اصطلاح زرنگ جامعه هستند که صبر میکنند ببیند آیا آن یک درصد سود میکنند یا نه؟؟ این افراد سود کمتری نسبت به آن یک درصد کسب میکنند. این افراد در کل افرادی هستند که ریسک های بزرگی نمیکنند و البته که سودهای کلانی هم نمیتوانند ببرند.

۳- دسته سوم نود درصد مابقی جامعه هستند که موج می آید و از رویشان عبور میکند. این افراد اگر ضرر نکنند هیچ سودی نصیبشان نمیشود. این افراد اصلا ریسک پذیر نیستند و افراد عادی جامعه را تشکیل میدهند که همیشه از زندگی ناراضی هستند و افراد دسته اول را به سخره میگیرند!

در بازار بورس اوراق بهادار ایران آشنایی با ساختار فرابورس قریب به 656 شرکت پذیرفته شده اند (تا تاریخ نگارش این مقاله) و روزانه مورد معامله قرار می گیرند. اما در این بین دسته ای از شرکت ها با داشتن روند صعودی قوی سودهای خوبی را نصیب سهامدارانشان میکنند و دستهای دیگر یا در حال در جا زدن هستند و یا روندی نزولی دارند که در چنین شرایطی متأسفانه برخی افراد(عوام) متحمل ضررهای سنگین نیز میشوند.

آنچه در این بین مطرح است چرا برخی افراد سودهای کلان نصیبشان میشود و برخی دیگر سود زیادی نصیبشان نمی شود و حتی ضرر هم میکنند؟ افرادی که سود میکنند به چه چیزی توجه میکنند که بقیه معامله گران به آن توجهی ندارند؟ آنها چه مزیت یا قابلیت یا دانشی دارند که سایر افراد ندارند؟ چرا حتی زمانی که سهمی را در کف قیمتی تاریخ معاملات آن خریداری می کنند سودی عایدشان نمیشود یا بسیار اندک است؟.

امروزه بحث های زیادی در رابطه با پول هوشمند و شناسایی آن و هماهنگ شدن با آن در بازارهای سرمایه در همه نقاط جهان در جریان است که بازار بورس اوراق بهادار ایران نیز از این مقوله مستثنی نیست.

اگر بخواهیم تعریفی از پول هوشمند داشته باشیم میبایست آنرا اینگونه بیان کنیم : “پول هوشمند عبارتست از قدرتی که توانایی ایجاد روندهای بزرگ بازار را در اختیار دارد و عمده حرکات اصلی قیمتی در سهام های مختلف توسط این قدرت صورت می گیرد.”

با توجه به مطالب مذکور میتوان چنین استنباط کرد که اکثر قریب به اتفاق معامله گران با یک مشکل دست و پنجه نرم میکنند و آن انتخاب سهم درست در قیمت مناسب و در زمان درست است که تفسیر هر کدام از این عبارات توضیحات خاص خود را می طلبد. در این مقاله میخواهیم به این موضوع بپردازیم.

کلیه عبارات و مسائل و نظرات مطرح شده در ادامه مطلب، حاصل مطالعات و تجربیات نگارنده آن است که پیشاپیش بابت کاستی های آن از مخاطبان پوزش میطلبم.همانگونه که گفته شد : ” پول هوشمند عبارتست از قدرتی که توانایی ایجاد روندهای بزرگ بازار را دارد و عمده حرکات اصلی قیمتی در سهام مختلف توسط این قدرت صورت می گیرد.”

این جمله بدین معناست که نوسانات بازار در حقیقت به صورت مصنوعی توسط معامله گران حرفه ای ایجاد میشود که پوزیشنهای معاملاتی که اختیار میکنند به اندازه ای بزرگ است که تاثیراتی را در قیمت بازار بوجود میآورد. از این رو این پوزیشن گرفتن های بزرگ را “پول هوشمند” مینامیم. در نهایت، هدف پول هوشمند دستکاری بازار است تا اینکه آنها بتوانند پایین بخرند و بالا بفروشند و سود هنگفتی بدست آورند.

اگر بخواهیم پول هوشمند را با بازی دومینو مقایسه کنیم پول هوشمند مانند ایجاد یک حرکت اولیه در دومینو است که بقیه بازار بصورت خود جوش آنرا دنبال می کند و قیمت ها شروع به بالا رفتن یا پایین آمدن می کند و این پول هوشمند است که جهت و مدیریت این حرکت رابه عهده دارد.

برای اینکه آنها چنین کاری انجام دهند بایستی برای معامله گران ناآگاه (عوام) دامی ترتیب دهند که این معامله گران را مجبور کند بالا بخرند و پایین بفروشند. به همین خاطر آنالیز اسپرد حجم (فراچارت: Volume Spread Analysis) به معامله گران کمک میکند تا حرکت پول هوشمند را تا حدی تشخیص دهند و تا حد ممکن در جهت آن حرکت کنند و نه خلاف آن.

جهت شناسایی پول هوشمند ابتدا میبایست ساختار بازار را درک کنیم. بازاری که پول هوشمند درآن فعالیت میکند دارای چهار مرحله زیر است و در ادامه به تشریح اینکه پول هوشمند در هر مرحله چه کاری انجام میدهد، خوهیم پرداخت.

1- جمع آوری
2- بالا بردن
3- خالی کردن
4- پایین آوردن

1- جمع آوری: در این مرحله هدف پول هوشمند بدست آوردن بیشترین مقدار سهامی است که می توانند در پایین ترین قیمت ممکن خریداری نمایند. جهت اطمینان از اینکه آشنایی با ساختار فرابورس در قیمت پایین خرید میکنند، پول هوشمند سهام را در حجم های سنگین خریداری نمیکنند چرا که این کار سبب افزایش قیمت خواهد شد. به همین خاطر پول هوشمند ناچار است تا سهام مورد نظر خود را طی یک دوره زمانی جمع آوری کند بدین صورت که در ابتدای بازار میخرند و در ساعات پایانی دست آشنایی با ساختار فرابورس به فروش میزنند تا قیمت را پایین نگه دارند اما در مجموع بیشتر از مقداری که میفروشند، خریداری میکنند. به همین دلیل است که قیمت سهم در این مرحله، خنثی میماند (فراچارت: درجا میزند) و با حجم پایین همراه است. عوام بطور طبیعی به سهم در این مرحله توجهی نمیکنند به این خاطر که جابجایی قیمت کم است در صورتی که معامله گرانی که به آنالیز اسپرد حجم میپردازند به خوبی میدانند که اکنون زمان درستی جهت خرید است.

توجه داشته باشید مرحله جمع آوری و خشک کردن سهم ممکن است چند روز یا چند ماه طول بکشد.

2- بالا بردن: در این مرحله هدف پول هوشمند بالا بردن قیمت سهم جهت فروش در آینده است. زمانی که حجم های بزرگ توسط پول هوشمند خریداری میشود، عرضه در بازار کم میشود. در این هنگام پول هوشمند به ایجاد تقاضا از طریق خرید مستمر ادامه میدهد و قیمت به دلیل کمبود عرضه افزایش مییابد.

قیمت سهم با حجم معامله بالاتر به آرامی افزایش مییابد. عوام زمانی که جابجایی قیمت توجه آنها را جلب میکند، شروع به خرید میکنند در حالی که آنهایی که به حجم معاملات توجه میکردند، موقعیت های معاملاتی شان وارد سود شده است زیرا آنها زودتر از دیگران دست به کار شده اند.

3- خالی کردن: در این مرحله پول هوشمند شروع به انتقال مالکیت سهم به خریداران عوام میکند (فراچارت: اصطلاحا شروع به نقد شدن می کنند). آنها سهام خود را با حجم بالا نمیفروشند چون این کار سبب کاهش قیمت میشود. بجای آن مقداری از آنرا ساعات اولیه بازار میفروشند و در ساعات پایانی خرید میکنند تا قیمت را حفظ کنند اما در مجموع بیشتر از مقداری که میخرند دست به فروش میزنند. از این رو آنها سود میکنند چرا که قیمت فروش آنها بالاتر از قیمت خرید آنها در مرحله جمع آوری میباشد. به همین دلیل قیمت سهم در این مقطع زمانی تقریبا ثابت میماند (در یک رنج خاص درجا میزند) و با حجم معاملات پایین همراه است. عوام به خرید کردن ادامه میدهند با این امید که افزایش قیمت ادامه مییابد و این درست زمانی است که معامله گران حرفه ای تر از آنچه که پول هوشمند در حال انجام دادن است پیروی میکنند و شروع به شناسایی سود میکنند.

توجه داشته باشید این فرایند نقدشدن و خالی کردن ممکن است چند روز یا چند ماه طول بکشد.

4- پایین آوردن: در این مرحله پول هوشمند سهام جمع آوری شده در مرحله اول را تا اندازه زیادی به فروش رسانده است از این رو آنها عمدا میخواهند قیمت سقوط کند به همین دلیل دست به عرضه با حجم زیاد میزنند. قیمت با حجم بالا به سمت پایین حرکت میکند. عوام با دیدن چنین وضعیتی وحشت زده میشوند و از ترس شروع به فروش سهام خود میکنند(این خود به کاهش بیشتر قیمت کمک می کند).

خوش اقبالها، آنهایی که مدیریت میکنند تا بالاتر از قیمت خریدشان بفروشند اندکی سود کسب می کنند اما اکثریت ضرر میکنند زیرا برای فروش دارایی هایشان طی یک روند نزولی سریع، برنامه ریزی نکرده اند.

معامله گران حرفه ای قادرند تا رد پای پول هوشمند را دنبال کنند به همین خاطر در حال حاضر داراییشان را خیلی زودتر فروخته اند. با سقوط قیمت سهم، پول هوشمند قادر است تا چرخه را دوباره تکرار کند و سود بعدی خود را بسازد.

نتیجه گیری :

با دانستن ساختار بازار میتوانیم انگیزه پول هوشمند را درک کنیم و قادر خواهیم بود حرکت بعدی آنها را دنبال کنیم. رصد نوسان قیمت به تنهایی، تصویر روشنی از اینکه سهم در چه مرحلهای از ساختار بازاری قرار دارد، به ما ارائه نمی کند. از این رو ناچاریم تا قیمت و حجم را با هم مورد بررسی و آنالیز قرار دهیم تا بتوانیم نظری روشن در رابطه با سهم مورد نظر داشته باشیم. به همین خاطر داشتن دانش تحلیل حجم به ما کمک خواهد کرد تا در رابطه با حرکات پول هوشمند آگاه بمانیم و با دنبال کردن ردپای آنان سرمایه گذاری هایمان را گسترش دهیم.

تفاوت بازار بورس و فرابورس چیست؟

بازار سرمایه، محیطی جذاب و مکانی برای رشد و پیشرفت شرکت هاست. البته نه هر شرکتی، بلکه شرکت هایی که سهامشان تاییدهای لازم برای ورود به این بازار را دریافت کنند. برای هر چه آسان‌تر شدن ورود شرکت ها به این بازار، سازوکاری تعیین شد که باعث به وجود آمدن فرابورس در کنار بورس شد. در ادامه به بررسی دقیق‌تر این دو بازار و تفاوت بازار بورس و فرابورس خواهیم پرداخت.

بورس و فرابورس

بر اساس مبانی علم اقتصاد، منظور از بورس، بازاری است که قیمت ‌گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می‌شود و در یک طبقه‌بندی کلی شامل بورس کالا و بورس اوراق بهادار می‌شود.

ازآنجایی‌که ورود به بازار سرمایه معمولاً یکی از اهداف اکثر شرکت هاست، نیاز به فرآیندی بود تا این امر با سرعت بیشتری میسر شود؛ بنابراین محیطی به نام فرابورس ایجاد شد که ازنظر ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس بوده ولی شرایط پذیرش شرکت ها در این حوزه آسان‌تر از بورس باشد. درواقع اصلی‌ترین وظیفه‌ی فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت آن بخش از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار تهران را ندارند و یا به هر دلیلی، تمایل به ورود به بورس را ندارند.

برخی فرابورس را به نام OTC می‌شناسند. جالب است بدانید که نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن یعنی Over The Counter گرفته‌شده است.

روال و تنوع شرایط پذیرش شرکت ها در فرابورس به سبکی است که با احراز آشنایی با ساختار فرابورس حداقل شرایط و درزمانی سریع‌تر، امکان ورود به بازار و بهره‌مندی از سرمایه‌ی موجود در آن برای شرکت ها فراهم می‌شود.

تفاوت‌های اصلی و عمده‌ی بورس و فرابورس:

فرابورس ایران نیز با مجوز شورای عالی بورس ایجادشده و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار قرار دارد، همچون بورس کالا ؛ اما تفاوت فرابورس و بورس را می‌توان در دو بخش عمده خلاصه کرد:

تفاوت در بازارها

تفاوت در فرآیند پذیرش

۱- تفاوت در بازارها:

برای توضیح بهتر در این زمینه، باید ابتدا بازارهای مختص بورس و فرابورس را بشناسیم.

فرابورس

در یک طبقه‌بندی کلی، بازار فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم، سوم (بازار عرضه) و بازار پایه است. در زیر به‌اختصار درباره‌ی هرکدام توضیح خواهیم داد. البته ناگفته نماند که بازارهای دیگری که عمدتاً نیز جدید هستند که در سایت فرابورس ایران مشاهده می‌شوند. برای مطالعه‌ی جزییات بیشتر درباره‌ی آن‌ها می‌توانید به سایت رسمی این سازمان مراجعه نمایید.

بازار اول، در این بازار سهام شرکت هایی معامله می‌شود که آخرین سرمایه ی ثبت‌شده‌ی آن‌ها حداقل ۱۰ میلیارد ریال باشد. همچنین باید حداقل دو سال از زمان بهره‌برداری آن‌ها گذشته و زیان انباشته نداشته باشند.

بازار دوم، بازاری است که عمدتاً شامل سهام شرکت های زیان ده، تازه تأسیس، شرکت های کوچک و … هست. آخرین سرمایه ی ثبت‌شده‌ی این شرکت ها باید حداقل یک میلیارد ریال باشد و حداقل یک سال نیز از بهره‌برداری آن‌ها گذشته باشد.

بازار سوم که به بازار “عرضه” نیز شهرت دارد، به‌طور خلاصه مکانی است برای عرضه‌ی یکجا و پذیره‌نویسی اوراق بهادار. برای مثال، انجام پذیره‌نویسی انواع اوراق بهادار ازجمله شرکت های سهامی عام در شرف تأسیس، نمونه‌ای از فعالیت‌های ویژه‌ی این بازار است.

بازار پایه، ازجمله بازارهای فرابورس است که مطابق با ماده ۴ “دستورالعمل پذیرش، به‌منظور عرضه و نقل‌وانتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران” راه‌اندازی شده است. پس از ثبت شرکت‌ها نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مدارک ارائه‌شده از جانب شرکت‌ها در کمیته عرضه فرابورس موردبررسی قرار می‌گیرد. سپس در فهرست نرخ‌های بازار پایه فرابورس درج می‌شوند. لازم به ذکر است این شرکت‌ها فرایند پذیرش را طی نمی‌کنند.

بازار پایه

شامل سه بازار، الف – ب – ج می‌شود.

به‌طورکلی در مورد این بازارها می‌توان گفت که هرچه پایین‌تر می‌رویم، شفافیت مالی و اطلاعاتی شرکت ها کمتر شده و ریسک سرمایه گذاری در آن‌ها بالاتر می‌رود؛ بنابراین اگر قصد سرمایه گذاری در بازار پایه‌ی فرابورس رادارید، بهتر است کمی بیشتر تأمل‌کنید!

بورس

از طرف دیگر، شرکت بورس تهران فقط دارای ۲ بازار تحت عناوین “بازار اول” و “بازار دوم” است. برای مثال یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو بازار، به میزان سرمایه‌ی ثبت‌شده‌ی شرکت ها برمی‌گردد. شرکت های با سرمایه‌ی بیشتر، در بازار اول بورس قرار خواهند گرفت.

۲- تفاوت در فرآیند پذیرش در بازار بورس و فرابورس:

برای مقایسه‌ی شرایط پذیرش سهام بین بازار آشنایی با ساختار فرابورس بورس و فرابورس، به جدول زیر توجه نمایید.

همچنین برخی دیگر از تفاوت های بازار بورس با فرابورس عبارت‌اند از:

۱- بازار فرابورس هیچ مکان فیزیکی متمرکز و خاصی ندارد که دادوستدکنندگان یا متخصصین همچون بورس های کلاسیک گرد هم‌آیند.

۲- قوانین استاندارد اقلام مورد مبادله در بازار فرابورس انعطاف‌پذیر می‌باشند یعنی قوانین معمولاً ناشی از آشنایی با ساختار فرابورس توافق طرفین هست.

۳- ساعات کار فرابورس از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردار است.

۴- در بازار فرابورس با توجه به اینکه شرایط معاملات با نظر طرفین تعیین می‌گردد مزایایی از قبیل شفافیت قیمت ها و کاهش ریسک وجود ندارد.

۵- بورس رسمی برای فعالان در این بازار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به دنبال دارد درصورتی‌که در بازار فرابورس با توجه به اینکه شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این شرایط به‌صورت کامل وجود ندارد.

مزایای فرابورس برای شرکت های پذیرفته‌شده در آن

همان‌طور که ذکر کردیم، تمام مزایا و موقعیت‌های موجود برای شرکت های پذیرفته‌شده در بورس، برای شرکت های فرابورسی نیز محیاست. ازجمله‌ی این مزایا می‌توان موارد زیر را نام برد:

• تأمین مالی آسان و ارزان
• افزایش نقد شوندگی سهام
• بهره‌مندی از معافیت مالیاتی شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس
• نقل‌وانتقال سهام به‌صورت آسان، سریع و کم‌هزینه
• شفافیت و اعتبار قیمت سهام به‌واسطه مبادله در فرابورس
• اطلاع‌رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایه‌گذاران بالفعل و بالقوه
• بهره‌گیری از امکان وثیقه گذاری سهام و اخذ ساده‌تر تسهیلات بانکی
• معرفی شرکت و محصولات به طیف وسیعی از اقشار جامعه و افزایش اعتبار شرکت
• صدور اوراق مشارکت و گواهی سپرده در فرابورس پذیره‌نویسی و انتشار اوراق مشارکت و گواهی سپرده
• پیش‌بینی فرآیند ساده خروج از فرابورس

نتیجه‌گیری:

بورس، بازاری است که در آن دارایی‌های مختلف مورد معامله‌ی خریداران و فروشندگان قرار می‌گیرد. شرایط، ضوابط و قوانین ورود به بورس اوراق بهادار برای بسیاری از شرکت ها دشوار و زمان‌بر است. و این باعث می‌شود که تعداد کمتری از شرکت ها شرایط ورود به بازار بورس اوراق بهادار را کسب نمایند. لذا با توجه به علاقه‌ی شرکت ها برای ورود به بازار بورس (به دلایل گوناگونی ازجمله برخی معافیت‌های مالیاتی، تامین مالی آسان‌تر، کسب اعتبار بیشتر و …) و همچنین عدم احراز شرایط ورود به بورس، بازاری دیگر شبیه به بورس و بانام فرابورس ایجاد شد. یک تفاوت بازار بورس و فرابورس را می‌توان ورود و پذیرش آسان‌تر و سریع‌تر شرکت ها در فرابورس از بورس و همچنین برخورداری از انعطاف بیشتر بازار فرابورس نسبت به بورس دانست.