تعریف اصطلاحات رایج بورس ایران و آشنایی با اصطلاحات مهم بورس
در این مقاله یکی از ضروری ترین مباحث را مورد بررسی قرار خواهیم داد و تمایل داریم تا شما را با اصطلاحات بورس و مفاهیم کاربردی آن نیز آشنا نماییم و می خواهیم بدانید که این مباحث چه تأثیر و کمکی به افراد سرمایه گذار فعال در بورس می کند. آیا شما می دانید که شاخص کل یعنی چه و با سرمایه گذاری شاخص صندوق مستقیم و غیر مستقیم آشنا هستید؟ برای رسیدن به پاسخ سوالات این مقاله را مطالعه فرمایید.
اصطلاحات بورس ایران
قابل توجه شما مخاطبین عزیز، بورس اوراق بهادر در یک بازار تشکیل شده از دارایی ها می باشد و در آن سهام های شرکت ها و واحد های تجاری و خصوصی طبق رعایت قوانین خاص اقدام به خریداری و فروش می نمایند و از جهتی نیز محلی برای جمع آوری نمودن پس انداز ها و کل نقدینگی بخش خصوصی به جهت انجام پروژه های سرمایه گذاری بلند مدت می باشند و به عنوان مرجعی برای مردم به حساب می آیند که آنان می توانند وجوه مازاد خود را به منظور سرمایه گذاری در واحد ها و شرکت ها به کار بگیرند و در نهایت سودی عایدشان شود. در ادامه برای اینکه پس از کسب اطلاعات کامل مقاله جدول بورس را مطالعه کنید.
بهتر است بدانید که بورس به واسطه جذب و به کار گیری سرمایه های راکد، میزان و حجم سرمایه گذاری را در جامعه افزایش می دهد. اما نقش بورس چیست؟ رابطه بین عرضه کنندگان و افراد تقاضا کننده سرمایه را برقرار می نماید و معامله های موجود در بازار سرمایه را تنظیم می کند و همچنین برای جلوگیری از نوسان شدید در هزینه ها، قیمت گذاری سهام و اوراق بهادر را تعیین می کند.
بازار سرمایه و ورود به آن همانند تمامی کار های دیگر نیاز به آموزش و درک صحیح دارد و سعی نمایید که اول تجربیات و دانش خود را گسترش دهید و سپس به جمع افراد فعال در این حوزه افزوده شوید. این را بدانید که آشنا شدن با اصطلاحات بورس از اولویت های یک شخص سرمایه گذار محسوب می شود.
امروز قصد داریم تا به شیوه کاملی مطالبی را در مورد اصطلاحات بورس در اختیارتان قرار دهیم، به همین جهت ادامه متن را در صورت تمایل و صرف کمی زمان مطالعه نمایید. آیا در مورد شاخص کل چیزی می دانید؟ اشخاصی که در این حوزه به فعالیت پرداخته اند به خوبی با تمامی این مفاهیم آشنا می باشند و جالب است بدانید که در بورس تهران شاخص بازدهی که همان شاخص قیمت نام دارد و بازده نقدی می باشد با عنوان TEDPIX شناخته می شود. این مورد ذکر شده در بین افراد سرمایه گذار و فعال جزء یکی از پرکاربرد ترین و مهم ترین شاخص ها به حساب می آید.
همچنین بیان گر این موضوع می باشد که متوسط بازدهی سرمایه گذاران در بورس به شمار می رود، شما عزیزان برای درک عمیق تر از این مفهوم، فرض نمایید که از کل شرکت های بورسی به میزان برابر خرید انجام دهید، در این صورتشاخص تمامی بورس مساوی با مقدار بازدهی سبد خریداری شده شما می باشد. در حقیقت شاخص تمام تغییرات ارزش سهام و بهره های سالیانه ای را که این شرکت ها و یا واحد های تجاری به شما پرداخت خواهند نمود را محاسبه می نمایند.
اصطلاحات بورس به انگلیسی EXCHANGE TERMS می باشد. هم اکنون قصد داریم تا کمی در مورد این اصطلاحات اطلاعاتی را در جهت آشنایی بیش تر در این زمینه در اختیارتان قرار دهیم. عده زیادی وجود دارند که نمی دانند بازار اولیه و ثانویه به چه معنات و چه مفهومی را می رساند؟ در حقیقت در بازار اولیه شرکت هایی که به تازگی در بورس پذیره نویسی و مورد قبول واقع شده اند و قسمتی از سهام آنان در آن جا عرضه می شود را با این عنوان یاد می کنند. در نهایت باید به آگاهی شما عزیزان برسانیم که در نوع ثانویه سهام شرکت هایی که مورد پذیرش قرار گرفته اند، مجاز به خرید و فروش و معامله آنها صورت می پذیرد.
در مورد اصطلاحات بورس به طور مختصر و کاملاً مفید تا جایی که توانستیم به سطح اطلاعات شما بیفزاییم، مطالبی را قرار دادیم، هم اکنون اگر تمایل دارید تا به تفهیم کاملی در این حوزه برسید می توانید این مقاله را از ابتدا مطالعه نمایید. اما در ادامه قصد داریم تا متوجه شویم که بازار های فعال به چه بازار هایی گفته می شود؟ در این بازار ها حجم بسیار گسترده ای از معاملات در مورد انواع سهام های خاص و عادی انجام می شود که بسیار فعال می باشد و شکاف و میزان تفاوت هزینه بین خرید و فروش بسیار کم و با اختلافی جزئی همراه است. هم چنین در این نوع بازار ها فعالیت های کوچک و فروش نهاد مالی در قیاس با بازار کساد دارای تأثیر بسیار کم تری می باشد. اصطلاحات بورس pdf را می توانید در سایت های مرجع بیابید.
اصطلاحات بورس به زبان ساده
جالب است که آگاه باشید صندوق های سرمایه گذاری که می توانند در معاملات بورس شرکت نمایند، نوعی از صندوق هایی محسوب می شوند که از دارایی های متنوعی تشکیل شده اند و واحد های موجود در طول روز مانند سهام در بازار به معامله خواهند رسید. البته ساختارش شبیه به صندوق سرمایه گذاری است و در اوقاتی که سهام باز می باشد توانایی آن را دارید تا یک تا چندین واحد یک صندوق را خریداری نمایید و یا آنان را به فروش برسانید.
آشنایی با اصطلاحات بورس
به گزارش از از سایت های خبری در این حیطه، بور و سرمایه گذاری در سهام، اگر افرادی که تمایل دارند تا در این زمینه به غعالیت بپردازند، اصطلاحات آن را نادیده بگیرند و به آن توجهی ننمایند، امکان دارد که سرمایه شان را به خطر بیندازند و به اشتباه سرمایه گذاری کنند و در نهایت از دارایی خود کسر کنند، این را بدانید که یک شخص سرمایه گذار هیچ وقت سرمایه خود را در معرض آسیب قرار نمی دهد و با شناخت و تجربه کاملی اقدام به انجام سرمایه گذاری می نماید.
در بازار های اولیه و ثانویه ، شرکت ها مستقیماً سرمایه مورد نیازشان را به واسطه فروش سهام به عموم مردم تأمین می کنند و این کار عموماً در قالب پذیره نویسی صورت می گیرد. البته این پذیره نویسی از طریق بانک و یا ایر مؤسسات مجاز اتفاق می افتد. دارایی هایی که در همان اول در بازار معامله خرید و فروش می شوند و در بازار ثانویه به صورت مجدد معامله می شوند و جالب ات بدانید که نماد آن در کشور ایران بورس می بشاد و همان گونه که اشاره نمودیم بازار بورس جزء بازار ثانویه به شمار می رود و فقط سهام شرکت های مورد قبول و پذیره نویسی شده اصطلاحات رایج بورسی مجاز به معامله می باشند.
البته شاید برای عده ای از افراد این سوال پیش بیاید که شاخص بورس چه معنی دارد و این نوساناتی که رخ می دهد و و کم و زیاد شدن رقم شاخص چه تأثیری در تابلو تالار بورس دارد و چه کمکی به فرد سرمایه گذار می کند؟
آن چه که مورد اهمیت قرار دارد این است که اگر به این موضوع فکر نموده اید و تصمیم دارید تا در بازار بور اقدام به پذیره نویسی و در آن به معامله هام بپردازید باید به صورت کلی با بور و اصطلاحات آن آشنا باشید و از افراد متبحر در این زمینه به عنوان مربی کمک بخواهید تا شما را همراهی و یاری کنند تا سرمایه خود را به خطر نیندازید. شما می توانید در ادامه از مقاله شاخص بازار اول بورس برای کسب اطلاعات مفید استفاده کنید.
تعریف اصطلاحات بورس
اکنون می خواهیم به تعریف اصطلاحات بورس و بازار سرمایه بپردازیم، در ابتدا باید بدانید که شرکت سهامی مجموعه ای می باشد که در آن تمام دارایی به سهام یکسانی تقسیم می گردد و مسئولین این افراد صاحب محدود به رقم اسمی سهام آنان می باشد. اما بازار پول بازاری می باشد که در آن مدارک خزانه، اوراق بانک ها و برگه های سپرده عرضه نیز عرضه می گردند. در مورد بازار سرمایه هم باید بدانید که سهام واحد های سهامی که به صورت عام هستند عرضه و مورد معامله قرار می گیرند.
اما تفاوت میان بازار اولیه و ثانویه بدین صورت است که در ثانویه برای نخستین بار شرکت های مذکور اقدام به عرضه و پذیره نویسی سهام می کنند و در در ثانویه نیز سهامی که در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته است، مجدد قرار می گیرد. در حقیقت نقش این بازار جذب بهتر سرمایه در بازار اولیه می باشد. البته این موضوع را فراموش نکنید که باید سهام شرکت در پذیره نویسی بور مورد قبول واقع شده باشد.
بازار ثانویه
برای در بر داشتن آموزش اصطلاحات بورس pdf می توانید به صفحات خبر گذاری که به صورت مستقیم در این زمینه اخباری را درج می نمایند مراجعه نمایید. اما آیا می دانید که بازار ثانویه در بورس چیست؟ این بازار متشکل از خریداران و فروشندگانی می باشد که سهام اوراق قرضه شان در زمان کنونی منتشر شده باشد.
فرضاً اگر شخصی بخواهد سهم یا برگه قرضه ای را برای نخستین بار پس از عرضه به واسطه یک شرکت خریداری شده به فروش برساند باید در این زمان به بازار ثانویه مراجعه نماید و بدین صورت آن شرکت یا واحد تجاری نیز باید در لیست شرکت های پذیرفته شده قرار داشته باشد و در بازار سهام جایگاهی از آن خود داشته باشد در این صورت دیگر اجباری نیست تا چشم انتظار بماند که سهام عمومی انتشار پیدا کند. ضروری ترین نهاد بازار ثانویه بورس اوراق بهادر می باشد، این بازار به عنوان محلی جهت منتشر نمودن سهام مورد استفاده قرار می گیرد تا به خرید و فروش آن بپردازند .
سوالات متداول
به معنی افتتاح و باز کردن حساب در نزد یک بانک یا کارگزار و یا سرمایه گذاری در شرکت و یا واحد تجاری گفته می شود.
بورس اوراق بهادر از جمله یکی از حائز اهمیت ترین نهاد های بازار ثانویه جهت معامله های اوراق بهادر می باشد.
تنها تفاوتی که این دو با هم دارند در این می باشد که، بازار اولیه عرضه کننده سهام را به صورت مستقیم به فرد سرمایه گذار می فروشد.
آموزش بورس قسمت هفدهم – اصطلاحات رایج بورس
نماد، نام اختصاری شرکت های پذیرفته شده در بورس است. برای مثال، نماد شرکت داروسازی سبحان در بورس، دسبحا است. حرف اول نماد، برگرفته از صنعتی است که شرکت در آن قرار دارد و بخش دوم نماد، در واقع خلاصه نام شرکت است. مثلا در نماد خساپا، حرف خ بیانگر صنعت خودرو و کلمه ساپا، مخفف سایپا است. فعالان بورس ، عمدتا به جای استفاده از نام کامل شرکت ها، نماد آنها را بکار می برند.
توقف نماد
گاهی اوقات، معاملات سهام برخی از شرکت ها در بورس به طور موقت، متوقف می شود که در این حالت، اصطلاحا می گویند نماد شرکت متوقف شده است. توقف نماد زمانی اتفاق می افتد که رویداد با اهمیتی در خصوص آن شرکت اتفاق افتاده باشد. به نحوی که این رویداد بتواند موجب افزایش یا کاهش بیش از اندازه قیمت سهام شرکت شود. برای مثال، قبل از برگزاری مجامع سالیانه شرکت، نماد آن شرکت متوقف می شود، زیرا در مجمع سالیانه، سود سهامداران مشخص خواهد شد و این موضوع، می تواند بر قیمت سهم بعد از مجمع، تاثیر زیادی داشته باشد. این امر، به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا پس از انتشار اطلاعات کامل و شفاف شدن وضعیت شرکت، در شرایط یکسان و عادلانه، در خصوص خرید، فروش و یا نگهداری آن سهم تصمیم گیری کنند.
مجامع شرکت های پذیرفته شده در بورس
به گردهمایی سهامداران و مدیران شرکت که به منظور تصمیم گیری در خصوص مسائل مهم شرکت برگزار می شود، مجمع گفته می شود. سهامداران شرکت، متناسب با میزان سهم خود، در مجامع حق رای دارند. هیئت مدیره شرکت موظف است حداقل 10 روز قبل از برگزاری مجمع، آگهی برگزاری مجمع را در روزنامه کثیرالانتشار که به عنوان روزنامه رسمی شرکت انتخاب شده است، منتشر کند تا سهامداران از این موضوع مطلع شوند. همچنین آگهی برگزاری مجمع در سایت کدال نیز منتشر می شود. مجامع شرکت ها به دو دسته تقسیم می شوند:
مجمع عمومی عادی سالیانه: هیئت مدیره شرکت موظف است هر سال یکبار، سهامداران شرکت را دعوت کرده و گزارش عملکرد سالیانه خود را به سهامداران ارائه نماید. به این گردهمایی، مجمع عمومی سالیانه گفته می شود. در مجمع عمومی سالیانه، همچنین در خصوص موارد مهمی مانند میزان سود تقسیمی به سهامداران و انتخاب اعضای هیئت مدیره، رای گیری می شود.
مجمع فوق العاده: اصطلاحات رایج بورسی غیر از مجمع سالیانه، هر مجمع دیگری که توسط شرکت برگزار شود، مجمع فوق العاده نام دارد. در مجامع فوق العاده عمدتا در خصوص مواردی مانند افزایش سرمایه شرکت، تغییر نشانی و نام شرکت و … تصمیم گیری می شود.
سال مالی
سال مالی، دوره یک ساله ای است که مبنای محاسبه سود و زیان و سایر گزارش های مالی شرکت می باشد. به عنوان مثال سال مالی شرکت ایران خودرو از ابتدای فروردین تا پایان اسفند هر سال می باشد. در پایان سال مالی، مجمع سالیانه شرکت برگزار و عملکرد هیئت مدیره در طول سال مالی ، مورد ارزیابی سهامداران قرار می گیرد. هیئت مدیره شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت 4 ماه پس از پایان سال مالی شرکت، مجمع عادی سالیانه را برگزار کند.
صورت سود و زیان
سود آوری شرکت یکی از عوامل بسیار مهم در تصمیم گیری برای خرید سهام آن شرکت است که شرکت ها در صورت سود و زیان که در پایان سال مالی خود منتشر می کنند، سهامداران را از میزان سودآوری شرکت مطلع می کنند. در صورت سود و زیان، مواردی مانند میزان فروش، میزان هزینه ها و سایر اطلاعات با اهمیت مربوط به عملکرد شرکت قابل مشاهده است.
ترازنامه
علاوه بر سود آوری شرکت، سرمایه گذاران باید به میزان دارایی ها و بدهی های شرکت نیز باید توجه کنند. ترازنامه که همانند صورت سود و زیان، در پایان دوره مالی شرکت برای اطلاع سهامداران منتشر می شود، همانند یک تصویر واضح و شفاف، وضعیت شرکت را از نظر میزان دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام نشان می دهد. در ترازنامه، دارایی های شرکت، وجوه نقد، املاک، تجهیزات و ماشین آلات، همچنین میزان تعهدات و تسهیلات و بدهی های شرکت به بانک ها، تامین کنندگان مواد اولیه و …. نشان داده می شود و در نهایت، آنچه که به عنوان سرمایه سهامداران شرکت یا اصطلاحا حقوق صاحبان سهام، پس از کسر بدهی های شرکت از دارایی های آن باقی می ماند، قابل مشاهده است.
صورت جریان وجوه نقد
صورت جریان وجوه نقد ((بیانگر چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان آن واحد، جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری است)). به تعبیری دیگر صورت جریان وجوه نقد به بررسی تغییرات وجود نقد یک شرکت در فاصله زمانی بین دو صورت مالی می پردازد.
سود هر سهم (EPS)
هر گاه کل سود پس از کسر مالیات را که شرکت در پایان سال مالی خود، بدست می آورد، بر تعداد سهام منتشر شده توسط شرکت تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر سود هر سهم (EPS) است.
برای مثال، اگر بر اساس اطلاعات مندرج در صورت سود و زیان، کل سود خالص شرکت در پایان سال مالی 20 میلیارد ریال و تعداد سهام شرکت هم 10 میلیون سهم باشد، هر سهم 2000 ریال (10000000+20000000000) خواهد بود:
سود تقسیمی هر سهم (DPS)
شرکت ها ممکن است همه سودی که به دست می آورند را بین سهامداران توزیع نکنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه های توسعه ای شرکت، نگه دارند. میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع می شود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحا DPS می گویند. سود تقسیمی هر سهم، به افرادی تعلق می گیرد که در زمان برگزاری مجمع شرکت، سهام آن شرکت را در اختیار داشته باشند یعنی اگر شخصی سهام یک شرکت را قبل از برگزاری مجمع عادی آن بفروشد دیگر سود تقسیمی به وی تعلق نمی گیرد. اگر در مثال قبل، شرکت به ازای هر سهم، 1500 ریال از 2000 ریال سود را توزیع کند. DPS شرکت 1500 ریال خواهد بود. تصمیم گیری در خصوص میزان تقسیم سود، در مجمع عادی سالیانه و با رای گیری از سهامداران انجام می شود. شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت 8 ماه، این مبلغ را به سهامداران بپردازد.
سرمایه گذاران باید هنگام انتخاب سهام، به سیاست شرکت در توزیع سود توجه داشته باشند، برخی از شرکت ها ممکن است درصد کمی از سود خود را تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن همه سود خود را تقسیم کنند. برای مثال، افرادی که دریافت سود مستمر برای آنها مطلوبیت دارد، ترجیح می دهند سهام شرکت هایی را بخرند که سود تقسیمی آنها بیشتر است، اما افرادی که دید بلند مدت تری دارند، بیشتر به سراغ شرکت هایی می روند که به جای درصد تقسیم سود زیاد، بخش عمده سود سالیانه را صرف توسعه فعالیت های شرکت می کنند.
پیش بینی سود
مدیران شرکت قبل از شروع سال مالی، بر اساس وضعیت عملکردشان در سال های گذشته و برنامه هایی که مدنظر دارند در سال آینده اجرا کنند، پیش بینی درآمد هر سهم (EPS) سال آینده را اعلام می کنند و به صورت فصلی یعنی هر سه ماه یکبار در طی سال این پیش بینی را با توجه به عملکرد واقعی بازنگری می کنند. تمامی این اطلاعات با توجه به اینکه هنوز سال مالی شرکت به پایان نرسیده است، ((پیش بینی)) است. بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعی آن سال، درآمد هر سهم (EPS) واقعی اعلام خواهد شد. به عنوان مثال، شرکت الف در پایان سال 1395 پیش بینی می کند که در پایان سال مالی 1396، به ازای هر سهم 3000 ریال سود بدست آورد.
تعدیل سود
شرکت های پذیرفته شده در بورس موظفند در دوره های سه ماهه، عملکرد واقعی خود را بررسی کرده و علاوه بر مقایسه عملکرد واقعی با بودجه پیش بینی شده، پیش بینی جدید خود از میزان سود آوری شرکت را بر اساس عملکرد واقعی به بازار منعکس کنند. این تغییرات در سود پیش بینی شده را تعدیل سود می گویند. سرمایه گذاران باید در تصمیم گیری های خود، به تعدیل سود سهام توجه داشته باشند.
مثال: شرکت الف پیش بینی کرده است که در پایان سال مالی 1395، 3000 ریال سود به ازای هر سهم بدست آورد. اما پس از گذشت سه ماه از فعالیت شرکت و با بررسی عملکرد این سه ماه، پیش بینی خود را تغییر داده و از 3000 ریال به 3200 ریال افزایش می دهد. همین شرکت ممکن است پس از بررسی عملکرد شش ماهه خود، به این نتیجه برسد که سود 3200 ریالی با ادامه شرایط فعلی قابل تحقق نیست و پیش بینی سود شرکت، باید به 2900 ریال کاهش یابد.
درصد تحقق سود
در مثال بالا شرکت در ابتدای سال 1395 پیش بینی کرده بود که در پایان سال 3000 ریال سود به ازای هر سهم بدست آورد. اگر در پایان سال، میزان سود تحقق یافته این شرکت به ازای هر سهم، 2700 ریال باشد، به این معناست که شرکت الف توانسته است 95 درصد سود پیش بینی شده خود را محقق کند. هر اندازه درصد تحقق سود یک شرکت بالاتر باشد، نشان دهنده پیش بینی دقیق تر و عملکرد بهتر آن شرکت خواهد بود.
نسبت P/E
P/E نسبت قیمت به درآمد می باشد که نشانگر اقبال بازار نسبت به سهم مورد نظر می باشد. اگر یک شرکت پی به ای یک داشته باشد یعنی سود سرمایه گذاری شما بعد از یک سال برابر خود سرمایه گذاری تان می شود. بسیاری از افراد بر اساس این نسبت در مورد خرید و فروش سهام بورس تصمیم می گیرند. در محاوره عمومی گفته می شود که نسبت پی به ای پایان نشان دهنده ریسک کمتر و در عوض سود کمتر (از لحاظ افزایش قیمت سهم) است و نسبت پی به ای بیشتر نشان دهنده ریسک بیشتر ولی سود بیشتر است.
صف خرید و فروش
هنگامی که خریداران زیادی برای یک سهم وجود داشته باشند ولی فروشنده ای برای آن وجود نداشته باشد، اصطلاحا می گویند برای آن سهم صف خرید تشکیل شده است. تشکیل صف خرید برای یک سهم نشان دهنده اقبال سرمایه گذاران به آن سهم است.
در نقطه مقابل، وقتی حجم عرضه یک سهم در بورس، بشتر از حجم تقاضا برای آن سهم باشد، براس سهم مذکور صف فروش شکل می گیرد. تشکیل صف فروش برای یک سهم، حاکی از بی رغبتی سرمایه گذاران به آن سهم است.
دامنه نوسان
منظور از دامنه نوسان ، حداکثر افزایش یا کاهشی است که قیمت سهام شرکت، در یک روز می تواند داشته باشد. در حال حاضر، دامنه نوسان قیمت سهام در بورس تهران و فرابورس 5 درصد می باشد. به این معنا که مثلا اگر قیمت سهم الف در بورس تهران، در ابتدای روز 1000 ریال باشد، قیمت این سهم در پایان ساعت معاملات آن روز حداکثر می تواند 50 ریال افزایش و یا 50 ریال کاهش داشته باشد. دامنه نوسان با این هدف تعیین شده است که در مواقع بحرانی یا در مواردی که بازار تحت تاثیر رفتارهای هیجانی برخی سهامداران، به ویژه سهامداران خرد قرار دارد، از بروز نوسانات شدید در قیمت سهام و در نتیجه، ضرر و زیان هنگفت سهامداران جلوگیری شود.
حجم مبنا
حجم مبنا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز معامله شود تا قیمت آن سهم بتواند بر اساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد. بنابراین، در صورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز کمتر ار حجم مبناباشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.
قیمت پایانی سهم
قیمت پایانی سهام یک شرکت، در واقع میانگین قیمت هایی است که آن سهم در طول روز، بر اساس آن قیمت ها معامله شده است. قیمت پایانی سهام قیمتی است که معامله سهم در ابتدای روز بعد، بر اساس آن قیمت آغاز می شود و لزوما قیمت پایانی سهم، با آخرین قیمت سهم برابر نیست. اگر میزان معاملات بر روی یک سهم از حجم مبنا کمتر باشد، درصد افزایش یا کاهش قیمت آن سهم نیز کمتر از حداکثر میزان افزایش یا کاهش تعیین شده بر اساس مقررات خواهد بود. طبیعتا اگر حجم معاملات سهم حداقل به اندازه حجم مبنا بوده باشد، میانگین محاسبه شده، به عنوان قیمت پایانیسهم در سامانه معاملات ثبت خواهد شد. اما اگر حجم معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد، به همان نسبت از میزان افزایش یا کاهش قیمت سهم هم کاسته شده و قیمت پایانی، بر این اساس محاسبه و در سامانه معاملات ثبت می شود.
کد معاملاتی یا کد بورسی
عبارت است از کدی ثابت که به سهامداران اختصاص داده می شود تا در هنگام خرید و فروش سهام از آن استفاده کنند. این کد متشکل از سه حرف اول نام خانوادگی افراد به همراه یک عدد ثابت است که در معاملات سهام، کارکردی مشابه شماره حساب در نقل و انتقالات بانکی را دارد. مثلا فردی که نام خانوادگی او حسنی است ممکن است کدی به صورت حسن 05623 داشته باشد. برای خرید و فروش سهام، دریافت کد معاملاتی الزامی است. شرکت های کارگزاری این کار را برای سهولت در امر خرید و فروش سهام انجام می دهند. یعنی یک بار مدارک شناسایی شما را می گیرند و به جای آن به شما کدی می دهند که در معاملات همواره با آن کد شناسایی می شوید.
سهام شناور آزاد
مقدار سهمی است که انتظار می رود در آینده نزدیک قابل معامله باشد. یعنی در صورت اخذ قیمت مناسب، آن را برای فروش ارائه می کنند. مثلا فرض کنید 80 درصد سهام شرکتی در اختیار شرکت الف است و هیچ وقت هم نخواهد آن سهام را بفروشد، پس این شرکت فقط 20 درصد سهام شناور آزاد دارد که قابل معامله است و جابجا می شود. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران بررسی گردد و سهامداران راهبردی مشخص کردند. به بیان دیگر سهام شناور آزاد همان نسبتی از سهام یک شرکت است که در بازار قابل معامله است و در فرآیند معاملات بین سهامداران مختلف جا به جا می شود. عرضه و تقاضای این بخش از سهام است که قیمت سهام شرکت را تعیین می کند و قابلیت نقد اصطلاحات رایج بورسی شوندگی سهام را نشان می دهد و بخش بلوکه شده به دلیل عدم حضور در فرایند عرضه و تقاضای روزانه، در نوسان و تعیین قیمت سهام تاثیری ندارد.
اصطلاحات رایج بورس
کانون های کارگزاران ، معامله گران ، بازار گردانان ، مشاوران ، ناشران ، سرمایه گذاران و سایر مجامع مشابه ، تشکل های خود انتظامی است که به منظور تنظیم روابط بین اشخاصی که به منظور تنظیم روابط بین اشخاصی طبق این قانون به فعالیت در بازار اوراق بهادار اشتغال دارند ، طبق دستورالعملهای مصوب سازمان به صورت موسسه غیر دولتی غیر تجاری و غیر انتفاعی به ثبت میرسند.
اصطلاحات رایج بورس
اصطلاحات رایج بورس
1- شورای عالی بورس و اوراق بهادار :
شورایی است که به موجب ماده (3) این قانون تشکیل می شود ، و بد از این شورا نامیده می شود.
2- سازمان بورس اوراق بهادار :
سازمانی است که به موجب ماده (5) این قانون تشکیل می شود ، بعد از این سازمان نامیده می شود .
3- بورس اوراق بهادار :
بازاری متشکل و خود انتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران طبق مقررات این قانون مورد داد و ستد قرار می گیرد . بورس اوراق بهادار (که از این پس بورس نامیده می شود ) در قالب شرکت سهامی عام تاسیس و اداره می شود .
هیاتی است که به موجب ماده 137 این قانون تشکیل می شود.
کانون های کارگزاران ، معامله گران ، بازار گردانان ، مشاوران ، ناشران ، سرمایه گذاران و سایر مجامع مشابه ، تشکل های خود انتظامی است که به منظور تنظیم روابط بین اشخاصی که به منظور تنظیم روابط بین اشخاصی طبق این قانون به فعالیت در بازار اوراق بهادار اشتغال دارند ، طبق دستورالعملهای مصوب سازمان به صورت موسسه غیر دولتی غیر تجاری و غیر انتفاعی به ثبت میرسند.
6- تشکل خود انتظام :
تشکلی است که برای حسن انجام وظایفی که به موجب این قانون برعهده دارد و همچنین برای تنظیم فعالیت های حرفه ای خود و انتظام بخشیدن به روابط بین اعضاء مجاز است ضوابط و استانداردهای حرفه ای و انضباطی را که لازم می داند با رعایت این قانون وضع و اجرا کند.
7- شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه :
شرکتی است که امور مربوط به ثبت ، نگهداری ، انتقال مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه را انجام می دهد .
8- بازار های خارج از بورس :
بازاری است که در قالب شبکه ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک که معاملات اوراق بهادار در آن بر پایه مذاکره صورت می گیرد .
بازاری است که اولین عرضه و پذیره نویسی اوراق بهادار جدید الانتشار در آن انجام می شود و منابع حاصل از عرضه اوراق بهادار در اختیار ناشر قرار می گیرد .
10- بازار ثانویه :
بازاری است که اوراق بهادار ، پس از عرضه اولیه در آن مورد داد و ستد قرار می گیرد .
بازاری است که در آن قرار داد های آتی و اختیار معا مله مبتنی بر اوراق بهادار یا کالا داد و ستد می شود .
شخص حقوقی است که اوراق بهادار را با نام خود منتشر می کند .
شخص حقوقی است که اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آن ها معامله می کند .
14- کارگزار / معامله گر :
شخص حقوقی است که اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آن ها و یا بانام و حساب خود معامله می کند .
15- مشاور سرمایه گذاری :
شخص حقوقی است که در قالب قرار دادی مشخص درباره خرید و فروش اوراق بهادار ، به سرمایه گذار مشاوره می دهد .
کارگزار/ معامله گری است که با اخذ مجوز لازم با تعهد به افزایش نقد شوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار معین و تحدید دامنه نوسان قیمت آن به داد و ستد آن اوراق می پردازد .
شخص حقوقی است که در قالب قرار دادی مشخص و به منظور کسب انتفاع ، به خرید و فروش اوراق بهادار برای سرمایه گذار می پردازد .
18- شرکت تامین سرمایه :
شرکتی است که به عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه گذاران فعالیت می کند ، و می تواند فعالیت های کار گزاری ، معامله گری ، بازار گردانی ، مشاوره ، سبد گردانی ، پذیره نویسی ، تعهد پذیره نویسی و فعالیت های مشابه را با اخذ مجوز از سازمان انجام دهد .
19- صندوق بازنشستگی :
صندوق سرمایه گذاری است که با استفاده از طرح های پس انداز و سرمایه گذاری، مزایای تکمیلی را برای دوران بازنشستگی اعضای آن فراهم می کند .
20- صندوق سرمایه گذاری :
نهادی مالی است که فعالیت اصلی آن سرمایه گذاری در اوراق بهادار می باشد و مالکان آن به نسبت سرمایه گذاری خود در سود و زیان صندوق شریک اند .
21- نهادهای مالی :
منظور نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادار اند که از آن جمله می توان کارگزاران ، معامله گران ، بازار گردانان ، مشاوران سر مایه گذاری ، موسسات رتبه بندی صندوق های سرمایه گزاری ، شرکتهای سرمایه گذاری ، شرکت های پردازش کننده اطلاعات مالی ، شرکت های تامین سرمایه و صندوق هی بازنشستگی اشاره کرد .
22- شرکت مادر ( هلدینگ ) :
شرکتی است که با سرمایه گذاری در شرکت سرمایه پذیر جهت کسب انتفاع ، آنقدر حق رای کسب می کند که برای کنترل عملیات شرکت هیات مدیره را انتخاب کند و یا در انتخاب اعضای هیئت مدیره موثر باشد .
کارشناس مالی است که دارایی ها و اوراق بهادار موضوع این قانون را مورد ارزیابی قرار دهد.
24- اوراق بهادار :
هر نوع ورقه یا مستندی است که متضمن حقوق مالی قابل نقل و انتقال برای مالک عین و یا منفعت آن باشد ."شورا" اوراق بهادار قابل معامله را تعیین و اعلام خواهد کرد . مفهوم ابزار مالی و اوراق بهادار در متن این قانون ، معادل هم در نظر گرفته شده است .
انتشار عبارت است از صدور اوراق بهادار برای عرضه عمومی .
عرضه اوراق بهادار منتشره به عموم جهت فروش .
فروش مستقیم اوراق بهادار توسط ناشر به سرمایه گذاران نهادی است .
28- تعهد پذیره نویسی :
تعهد شخص ثالث برای خرید اوراق بهاداری که ظرف مهلت پذیره نویسی به فروش نرسد.
29- اعلامیه پذیره نویسی :
اعلامیه است که از طریق آن ، اطلاعات مربوط به ناشر و اوراق بهادار قابل پذیره نویسی در اختیار عموم قرار می گیرد .
اصطلاحات رایج و پرکاربرد در بورس
و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود را برای سرمایه‌گذاری در شرکتها به کار انداخته و از سود آن برخوردار شوند.
بورس از طریق جذب و به کار انداختن سرمایه‌های راکد، حجم سرمایه‌گذاری در جامعه را بالا می‌برد.
بورس بین عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار میکند و معاملات بازار سرمایه را تنظیم می‌نماید.
هم چنین با قیمت‌گذاری سهام و اوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری میکند.
بازار سرمایه همچون هر کسب و کاری نیاز به آموزش دارد.
آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد بورس یکی از اولویت‌هایی است که هر سرمایه‌گذاری باید انجام دهد.
در این مقاله قصد داریم به معرفی تعدادی از اصطلاحات پرکاربرد و رایج بورس بپردازیم:
یکی از مهمترین و اولین مفاهیمی که باید با آن ها آشنا باشید بازار اولیه است.
بازار اولیه که معادل انگلیسی آن Primary Market است به وضعیتی گفته می شود که یک دارایی برای اولین بار مورد معامله قرار می گیرد.
فقط به این نکته توجه داشته باشید که مفهوم بازار اولیه و عرضه اولیه دو مفهوم متفاوت هستند.
عرضه اولیه
اولین باری که شرکتها، سهام و اوراق قرضه جدید خود را برای همه سرمایه گذاران در معرض فروش می گذارند
و دارایی این شرکت برای اولین بار مورد معامله قرار می گیرد را عرضه اولیه میگویند.
بازار ثانویه
بازار ثانویه بازاری است که در آن دارایی هایی که در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته مجدد مورد معامله قرار می گیرد.
در بازار بورس که همان بازار ثانویه است شرکت جدیدی تاسیس نمی گردد
و تنها سهام شرکت هایی که قبلا مورد پذیرش قرار گرفته اند دوباره مورد معامله قرار می گیرند.
پرتفوی
به سبدی از سهم شرکتها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری گفته می شود.
خرید چند سهم متفاوت ریسک معاملات بورسی را کاهش می دهد.
به طور مثال اگر ارز رشد قیمت داشته باشد، شرکتهای صادرات کننده رشد می کنند و شرکتهای وارد کنند افت قیمت سهم خواهند داشت.
با داشتن هر دو سهم می توانید از ضرر مالی جلوگیری کنید.
کد بورسی یا کد معاملاتی
کد بورسی یا کد معاملاتی عبارتند از، کد ثابت برای انجام معملات بورسی. برای انجام معاملات دریافت کد بورسی الزامی است.
هدف سازمان بورس از کد معاملاتی، سهولت در انجام معاملات بورسی می باشد.
به طور کلی در سازمان بورس شما با کد بورسی شناسایی می شوید.
شاخص کل
در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته میشود.
شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست.
به طور کلی این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است،
به عبارت دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است.
نماد
نمایانگر مخفف نام و صنعت یک موسسه مالی است که سهام آن در بورس اوراق بهادار و یا فرابورس ایران منتشر شده است.
علت این کار سهولت در بیان نام این موسسات می باشد.
این مخفف در بین همه ی فعالان یکسان بوده و یک استاندارد واحد برای آن در نظر گرفته می شود
که عموما حرف اول نماد معرف صنعت و حروف بعدی مخففی از نام شرکت است؛
مثلا بجای شرکت خودروسازی سایپا، خساپا می گویند.
بسته شدن نماد
هر گونه تغییر، اعم از تغییر در اصول اساسی شرکت به مانند تغییر محل، تعدیل EPS، افزایش سرمایه و تعیین اعضای هیئت مدیره و… تنها در صورتی امکان پذیر است که نماد معاملاتی شرکت بسته شود.
یعنی معاملات سهام شرکت تا زمان تصمیم گیری در خصوص موارد فوق تعطیل خواهد شد
و نماد شرکت در تابلوی بورس به وضعیت متوقف در خواهد آمد.
لازم به ذکر است، بعد از تصمیم گیری در خصوص موارد فوق و با اجازه سازمان بورس، سهام شرکت مورد نظر با قیمت جدید وارد تابلو خواهد شد
یا اصطلاحاً نماد بازگشایی می شود
و در اولین روز باز شدن، سهام از قانون حجم مبنا پیروی نکرده و مانند روزهای دیگر سقف و کف قیمتی مجاز نخواهد داشت.
پولبک
پولبک به برگشت قیمت به سطح مهم قبلی به منظور قدرت گرفتن برای ادامه حرکت گفته میشود
اگر خط روندی بشکند و قیمت بعد از مقدار کمی دور شدن از خط روند در حرکت اصلاحی خود به خط روندش سری بزند و برگردد به آن پولبک گفته میشود.)
مقاومت در بورس
هنگامی که قیمت در محدوده‌ای قرار گیرد که به دلایل مختلفی دیگر افزایش نیابد به عبارتی قیمت کنترل شود.
فروشندگان تمایل بیشتری به فروش پیدا میکنند و خریداران کمتر سهم خریداری میکنند
و عرضه بر تقاضا پیشی میگیرد میگوییم قیمت تا سطح مقاومت بالا میرود.
سطح مقاومت یکسان نیست و همواره احتمال شکسته شدن آنها وجود دارد.
Order
اردر (Order) دستور مشتری برای خرید یا فروش می باشد.
صف خرید و فروش
وقتي حجم تقاضا برای يک سهم در بورس، از حجم عرضه آن سهم بيشتر باشد، براي آن سهم صف خريد تشکيل مي شود.
تشکيل صف خريد براي يک سهم نشان دهنده اقبال سرمايه گذاران به آن سهم است.
در نقطه مقابل، وقتی حجم عرضـه يک سهم در بورس، بيشتر از حجم تقاضا براي آن سهم باشد، براي سهم مذکور صف فروش شکل مي گيرد.
تشکيل صف فروش برای يک سهم، مي تواند حاکي از بي رغبتي سرمايه گذاران به آن سهـم است.
دامنه نوسان
منظور از دامنه نوسان، حداکثر افزايش يا کاهشی است که قيمت سهام شرکت، در يک روز مي تواند داشته باشد.
دامنه نوسانات قیمت هر سهم
برای جلوگیری از بوجود امدن هرج و مرج و حباب در قیمت سهام بورس، حداکثر قیمت نوسانات در بازار بورس ۵٪ اعلام گردیده و قانون گذاری شده است.
در این حالت حداکثر افزایش قیمت هر سهم با توجه به پایان روز قبل ۵ درصد می باشد.
حد سود در بورس
هنگامی که معامله‌گر وارد یک معامله میشود و سهمی را میخرد و بازار آن معامله در جهت دلخواه پیش میرود.
معامله‌گر باید قیمتی را برای خارج شدن از آن معامله با سود در نظر بگیرد که به آن حد سود یا تیک پروفیت گفته میشود.
حد ضرر در بورس
هنگامی که معامله‌گر وارد معامله‌ای میشود و یک سهمی را خریداری می کند یک میزان ضرر برای آن معامله در نظر میگیرد.
اگر ضرر معامله از مقدار تعیین شده بیشتر شد آن سهم را میفروشد تا ضرر بیشتری متحمل نشوند.
EPS
پس از محاسبه ی سود خالص سال مالی، که از کسر نمودن هزینه های عملیاتی، مالی و مالیاتی از میزان فروش بدست می آید،
اگر آن را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، سود هر سهم یا EPS هر سهم بدست خواهد آمد
که مخفف عبارت انگلیسی earning per share است.
DPS
بنا به تشخیص اکثریت سهامداران آن بخشی از EPS که بین سهامداران تقسیم می گردد را سود تقسیمی یا DPS هر سهم می نامند
و مخفف عبارت انگلیسی per share dividend است.
البته به جز تصمیم و رای اکثریت سهامداران عوامل دیگری در تعیین این سود نقش دارند که عبارتند از:
کف و سقف قانونی آن، قوانین مرتبط به اندوخته قانونی و سود تقسیمی و… .
P/E
از تقسیم قیمت هر سهم بر سود هر سهم عددی حاصل می گردد که به آن p/e می گویند
و معیاری است برای مقایسه شرکت های یک صنعت و وضعیت آنها که در تحلیل بنیادی بکار می رود.
سبدگردانی
برخی از افراد برای خرید و فروش یا حتی نگهداری سهم، تصمیم گیری و معامله را برعهده شخص دیگری که اطلاعات کافی در این زمینه دارد
(مدیر پرتفوی) میسپارند این عمل را سبدگردانی یا همان مدیریت پرتفوی میگویند.
بازار گاوی
در بازار گاوی (Bull market) تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به ندرت صورت میگیرد.
به‌عبارت‌دیگر، سرمایه‌گذاران با امید به آینده رو به رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید میکنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند.
بازار گاوی به دوره‌ای گفته میشود که قیمت‌ها در حال افزایش است.
ویژگی اصلی بازار گاوی، خوش‌بینی، اعتماد سرمایه‌گذاران و انتظار ادامه روند افزایشی است.
شروع بازار گاوی معمولاً نشان‌دهنده گشایش اقتصادی است، زیرا عقاید عمومی درباره وضعیت اقتصادی آینده، قیمت سهام را تغییر میدهد.
بازار خرسی
بازار خرسی (Bear market) موقعیتی است که در آن قیمت اوراق بهادار کاهش‌یافته و خوش‌بینی سرمایه‌گذاران تبدیل به ترس و بدبینی میشود.
به‌بیان‌دیگر در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین امر رمقی برای سرمایه‌گذاران به‌منظور خرید سهام جدید باقی نمی‌گذارد.
بازار خرسی نباید با اصلاح قیمت‌ها اشتباه گرفته شود، اصلاح قیمت‌ها روند کوتاه‌مدت دارد و کمتر از دو ماه طول می‌کشد.
در اصلاح قیمت سرمایه‌گذاران می‌توانند یک نقطه ورود پیدا کرده سهام را بخرند، درحالی‌که در بازار خرسی نقطه ورود وجود ندارد.
تحلیل بنیادی
به کمک تحلیل بنیادی یا همان تحلیل فاندامنتال افراد می‌توانند ارزش اصلی اوراق بهادار را با در نظر گرفتن همه جهات از جمله اقتصادی و مالی ارزیابی کنند.
و بدانند که هر سهم بیشتر از ارزش اصلی خود در بازاد قیمت گذاری شده یا کمتر.
این تحلیل میتواند برای ارزیابی اوراق دیگری مثل اوراق مشتقه یا بدهی مورد استفاده قرار بگیرند.
برای تعیین نسبی ارزش و تانسیل رشد مجموعه و یا شرکت ها میتوان از عواملی چون:
فروش، دارایی، درامد، بدهی و حاشیه سود و… استفاده کرد.
تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال (فنی) استفاده از ابزارها و اطلاعات برای شناخت الگوهای زمانی و قیمتی، بر اساس در نظر گرفتن نوسانات قیمتی قبلی و همچنین قیمت اوراق و کالا کمک می کند همچنین نقاط ورود و خروج معامله را مشخص میکند.
مجمع سالیانه
به گردهمایی اعضای هیئت مدیره شرکت ها و سهامداران گفته می شود.
این کار ۴ ماه بعد از سال مالی انجام می شود. در این گردهمایی وضعیت عملکرد شرکتها و تعیین سود مورد برسی قرار میگیرد.
در این مجمع هیئت مدیره گزارشات سالیانه را به سهامداران ارائه می دهد
و موظف است مواردی همچون تاریخ برگزاری مجمع، افزایش سود، افزایش سرمایه و غیره را در روزنامه رسمی چاپ کند.
مدیریت مالی
شاخص کل بورس تهران که به آن “تپیکس ” می گویند، شامل پرتفوی فرضی از کل سهام پذیرفته شده در بورس است.این شاخص، همانند شاخص های مالی و صنعت تنها بیانگر تغییرات قیمت سهام طی یک دوره زمانی است.
برای موفقیت در بازار سرمایه باید اطلاعاتمان از این سیستم را بالا ببریم و از اصطلاحات و مفاهیم آن به خوبی سر در بیاوریم.
به گزارش بانکی دات آی آر، در این گزارش به شرح برخی از اصطلاحات بورسی می پردازیم:
سهامی است که به طور مکرر و روزانه مورد معامله قرار می گیرد وبا این ویژگی از سهامی که اصطلاحات رایج بورسی نیمه فعال است و کمتر مورد معامله قرار می گیرد، متمایز می شود. سهام شرکت های بزرگ ومهم می بایست سهام فعال باشند به خصوص شرکت هایی که نسبت به تحولات اقتصادی وسیاسی حساس هستند وبنابراین در معرض تغییرات ناگهانی قیمت قرار دارند.
اعدادی که وضعیت بازار را طی دوره های قبل نشان میدهد هرگروه در بورس برای خود شاخصی دارند که سهامداران می توانند با پیگیری این شاخص ها،چشم انداز آن بازار و یا صنعت را تبیین نماید بازارهای مالی اساسا شاخص یک پرتفوی فرضی از اوراق بهادار است که شامل کل بازارمربوطه یا بخشی از آن است . شاخص کل بورس تهران که به آن “تپیکس ” می گویند، شامل پرتفوی فرضی از کل سهام پذیرفته شده در بورس است.این شاخص، همانند شاخص های مالی و صنعت تنها بیانگر تغییرات قیمت سهام طی یک دوره زمانی است.
زمانی که یک سرمایهگذار، محقق، دست‌اندرکار یا هر علاقمند به بازار اوراق بهادار تمایل به بررسی روند قیمت یا بازدهی سهام یک شرکت مشخص را داشته باشد به راحتی و با دست‌یابی به قیمت سهام و سود شرکت مورد نظر، قادر به انجام بررسی مزبور خواهد بود. اما انجام این بررسی برای تمامی یا گروهی از شرکتها تنها با بررسی قیمت تک‌تک آنها امکان‌پذیر نیست و نیاز به استفاده از نماگری دارد که وضعیت عمومی قیمت یا بازدهی در میان شرکتهای مورد بررسی را نشان میدهد. واژه شاخص به معنای وسیله تشخیص است و عدد شاخص عددی است که به وسیله آن تغییرات ایجاد شده در یک پدیده را در یک فاصله زمانی بررسی می کنیم.
شاخص‌ها نماگرهایی هستند که وظیفه عیان‌ساختن شرایط عمومی قیمت یا بازدهی در میان تمام یا گروهی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس را بر عهده گرفته‌اند. از این رو میتوان شاخص را نماگری نامید که نشان‌دهنده سطح عمومی پارامتری مشخص (به طور معمول قیمت یا بازدهی) در میان گروهی از متغیرهای مورد بررسی(تمام یا گروهی از شرکتها) است. بنابراین شاخص کل قیمت نماگری است که سطح عمومی قیمت کل شرکتهای پذیرفته شده در بورس را نشان میدهد. به همین ترتیب شاخص بازدهی (قیمت و بازده نقدی) نیز نشان‌دهنده سطح عمومی بازدهی کل شرکتهای پذیرفته در بازار اوراق بهادار است.
نسبت سود نقدی تقسیم شده بین سهامداران در تاریخ مجمع عمومی عادی سالیانه به سود اعلام شده شرکت.که مشخص می کند چند در صد از سود اعلام شده از طرف شرکت تحقق یافته است.با بررسی درصد سود تقسیم شده دوره های قبلی شرکت مزبور ، تصمیم گیری مناسبی در مورد سرمایه گذاری در آن شرکت خواهیم گرفت.
کارگزار بورس عضوی از سازمان بورس است که مجوز خرید وفروش سهام مشتری را در اختیار دارد. کارگزار بورس در صدی از ارزش ناخالص معامله را به عنوان حق کارگزاری دریافت می کند. کارگزاری با ارایه خدمات کامل ،تسهیلاتی نظیر خدمات مشاوره در امر سرمایه گذاری، برنامه ریزی برای تعیین سبد سهام سرمایه گذاران، مدیریت سبد سهام مشتریان و…ارایه می کند.
بعد از اینکه شما تقاضای خرید یک سهم را به کارگزار ارایه دادید و کارگزار آن سهم راخرید، حداقل ۷ روز کاری طول می کشد تا برگه سهام شما آماده شود.این برگه سهام به منزله سند مالکیت سهام برای شما است که در آن میزان سرمایه شرکت و مقدار مشارکت شما در سرمایه شرکت(تعداد سهام) درآن قید شده است.چنانچه شما مجددا به خرید سهام ازشرکتی که قبلا سهامدار آن بودید ، اقدام کنید.میزان جدید سهام خریداری شده به میزان قبلیش اضافه می شود و داخل سند جدید قید می شود.بنابراین برگه قبلی سهام دیگر ارزشی ندارد.
این سهام به ندرت در بازار مورد خرید وفروش قرار می گیرد هرچند در شمار سهام فهرست شده است. سهام غیر فعال سهامی است که به سختی خریدار یا فروشنده ای برای آن ها یافت می شود. اختلاف بین قیمت خرید وفروش چنین سهامی ممکن است بسیار زیاد باشد.
Earning per share
سود شرکت به ازای هر سهم در یک سال مالی می باشد که بصورت پیشبینی است.زمانی که گفته می شود یک شرکت در صدد است که تعدیل دهد به این معنا است که شرکت تصمیم دارد سودش را تغییر دهد.چنانچه این پیشبینی بیشتر از پیشبینی قبلی باشد، یعنی تعدیل مثبت است و اگر کمتر از قبل شود گفته می شود تعدیل منفی است.تعدیل مثبت معمولا منجر به افزایش قیمتی یک سهم می شود
نسبت قیمت به درآمد که نشانگر اقبال بازار نسبت به سهم مورد نظرشان می باشداگر یک شرکت پی به ای ۱ داشته باشد یعنی سود سرمایه گذاری شما بعد از ۱سال برابر خود سرمایه گذاریتان می شود.بسیاری از افراد با پی به ای در مورد خرید وفروش تصمیم می گیرند. در محاوره عمومی گفته می شود که پی به ای پایین نشان دهنده ریسک کمتر و در عوض سود کمتر( از لحاظ افزایش قیمت سهم) است و پی به ای بیشتر نشان دهنده ریسک بیشتر ولی سود بیشتر است.
- تحلیل گران بنیادی
تحلیل گران بنیادی (همان گونه که در پست قبلی به طور مختصر تعریف شد) متخصصینی هستند که دیدگاهی بنیادی (مبتنی بر مدیریت وقدرت شرکت وسایر نیروهای غیر اقتصادی ) را در ارزیابی سهام وتخمین قیمت بنیادی سهام به کار می گیرند.
بر خلاف تحلیل گران بنیادی، تحلیل گران فنی(تکنیکال) کسانی هستند که اعتقاد دارند قیمت اوراق بهادار کاملا توسط نیروهای عرضه وتقاضای اوراق بهادار تعیین می شود، در عین حال که عوامل موثر برعرضه وتقاضا در جای خود می تواند واقعی، قابل مشاهده ویا ذهنی باشد. علاوه بر این تحلیل گران فنی اعتقاد دارند که با وجود نوسانات هر روزه ، قیمت سهام از الگوی مشخصی پیروی می کند و برای دوره های طولانی بدون تغییر باقی میماند.
نماد معاملاتی اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس در مواردی به شرح زیر متوقف خواهد شد:
قبل از برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام شرکتهای پذیرفته شده و قبل از برگزاری جلسه هیأت مدیره‌ای که طی آن مقرر است در خصوص اختیارات تفویض شده توسط مجمع عمومی فوق‌العاده در خصوص افزایش سرمایه تصمیم گیری شود.
در صورتی که اوراق بهادار، مطابق مقررات، مشمول تغییر طبقه‌بندی از تابلو با تالاری گردد که در آن فعال است.
در صورتی که ناشر اوراق بهادار، مطابق مقررات سازمان، ضوابط اطلاع‌رسانی را رعایت نکرده باشد.
در صورتی که حسابرس و بازرس قانونی نسبت به صورت‌های مالی شرکتهای پذیرفته‌شده یا حساب‌های اوراق بهادار اظهارنظر”مردود” یا “عدم اظهارنظر” ارائه نموده باشد.
در صورتی که معاملات اوراق بهادار مظنون به استفاده از اطلاعات نهایی یا دستکاری قیمت توسط برخی از افراد باشد. به استثنای بند نخست که شرکت موظف به اعلام مراتب مطابق ضوابط مربوطه می‌باشد، سازمان بورس و اوراق بهادار در سایر موارد، اطلاعیه توقف معاملات اوراق بهادار را حداکثر تا پایان همان روز پس از توقف نماد معاملاتی، با ذکر دلیل توقف، زمان توقف و شرایط بازگشایی نماد، برای عموم منتشر می‌نماید و حسب مورد به صورت کتبی به اطلاع شرکت رسانده میشود.
از آنجا که دادوستد اوراق بهادار با استفاده از سامانه رایانه‌ای معاملات انجام میشود، لازم است همه خریداران و فروشندگان دارای کد منحصر به فرد خود باشد تا کارگزار بتواند بر اساس آن به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازد. کد معاملاتی، شناسه‌ای است که بر اساس مشخصات و اطلاعات فردی سرمایهگذار از جمله کد ملی وی تعیین میشود. کد معاملاتی سرمایهگذار منحصر به فرد است و هر سرمایهگذار یک کد معاملاتی دارد. دریافت کد معاملاتی از طریق کارگزار و با ارائه مدارک شناسایی -کپی شناسنامه و شماره ملی- و فقط یکبار انجام میشود.
سهام شناور، درصدی از تعداد سهام یک شرکت است که در اختیار سهامداران جزء – کمتر از پنج درصد- باشد. میزان کمی سهام شناور آزاد عددی است که از نتیجه کسر تعداد سهام در دست سهامداران راهبردی از کل سهام شرکت به دست می‌آید. منظور از سهامداران راهبردی سهامدارانی هستند که درکوتاه‌مدت قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً برای اعمال مدیریت خود این سهام را حفظ نمایند. با این فرض، در محاسبه سهام شناور آزاد تعداد سهام متعلق به دارندگان سهام راهبردی از تعداد کل سهام موجود کسر میشود. به طور‌کلی میتوان بیان نمود که سهام شناور آزاد شامل آن بخش از سهام متعلق به دولت و سهامداران عمده اداره‌کننده شرکت نمی‌شود که به هیچ وجه حاضر به فروش سهام خود نیستند. مثلاً فرض کنید هشتاد درصد سهام شرکتی در اختیار یک مؤسسه باشد که هیچ وقت هم نخواهد آن سهام را به فروش برساند، پس این شرکت فقط بیست درصد سهام شناور آزاد دارد که مورد دادوستد قرار میگیرد. این نسبت در تعیین درصد نقد شوندگی سهام، تأثیرگذار خواهد بود. در بسیاری از بورس‌های دنیا، شرکت‌هایی که کمتر از ۲۵ درصد سهام آنها به صورت شناور آزاد باشد، از فهرست شرکتهای بورسی حذف می‌شوند. به دلیل آنکه اگر مالکین شرکتی تمایلی ندارند که حداقل ۲۵ درصد سهام آنها بین مردم توزیع شود و علاقه‌مند به نگهداری سهام برای خود می‌باشند، دلیلی برای حضور آنها در بازار متشکل سرمایه وجود ندارد.
حجم مبنا به عنوان حجمی از معامله سهام یک شرکت در یک جلسه معاملاتی است که بتواند تاثیرگذار بر روی تغییر قیمت سهم در آن روز گردد. با اعمال این روش، پذیرش میانگین وزنی قیمت معاملات هر روز یک نماد، به عنوان آخرین قیمت آن روز و قیمت مبنا جهت اعمال دامنه نوسان قیمت روز معاملاتی بعد، مشروط به انجام معامله تا حجم معینی از سهام گردیده است. بورس اوراق بهادار تهران به منظور اطمینان از تغییر قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در نتیجه معامله حداقل تعداد معینی از سهام شرکت سیستم حجم مبنا را تعریف نمود. حجم مبنا از تاریخ ۲۹/۰۵/۸۲ به اجرا گذاشته شد. فرمول حجم مبنا در ابتدا به اینگونه بود که شش ده هزارم تعداد سهام شرکت در یک روز باید مورد دادوستد قرار می‌گرفت تا قیمت آن سهم بتواند مشمول تغییر مثبت یا منفی شود. این نسبت با یک تعدیل، از تاریخ ۱۵/۰۱/۸۳ به هشت ده هزارم تعداد سهام شرکت تغییر یافت. به عنوان مثال؛ اگر شرکتی دارای تعداد ۵۰۰۰۰۰۰۰۰ سهم باشد، حجم مبنا آن شرکت برابر ۴۰۰۰۰۰ سهم خواهد بود. این ضریب محاسبه از تاریخ ۰۲/۰۴/۸۶ با هدف کاهش حجم مبنا شرکتهای بزرگ – شرکتهای دارای سرمایه بیشتر از ۳۰۰۰ میلیارد ریال – از هشت ده هزارم به چهار ده هزارم کاهش یافت. همچنین از تاریخ ۲۱/۰۵/۸۶ حجم مبنای شرکت‌هایی که سرمایه آنها بین ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ میلیارد ریال بود بر مبنای پنج ده هزارم تعداد سهام آنها اعمال گردید.
دامنه نوسان قیمت سهام، محدوده مجاز برای تغییر قیمت سهم در یک جلسه معاملات می‌باشد. به گونه‌ای که انجام معامله در خارج از دامنه تعیین شده در هر روز غیرممکن باشد. تأثیر دامنه نوسان قیمت سهام در مواقعی که بازار دچار آشفتگی شده، کاملاً مشهود است. در شرایط آشفتگی بازار معمولاً سرمایه‌گذاران تحتتأثیر جو روانی بازار قرار گرفته و تصمیمات غیرمنطقی و شتابزده‌ای اتخاذ می‌نمایند. که اینگونه تصمیم‌ها در میان سرمایه‌گذاران انفرادی بیشتر بوده و احتمال زیان این سرمایه‌گذاران در زمان آشفتگی بازار بسیار بالا می‌باشد. دامنه نوسان روزانه قیمت سهام در بورس تهران در حال حاضر ۵/۳ درصد تعیین شده است و از این رو قیمت سهام یک شرکت در یک روز حداکثر میتواند ۵/۳ درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل افزایش یا کاهش یابد. دامنه نوسان قیمت مانع از نوسان شدید قیمت‌ها و تلاطم بازار میشود.
پذیرش و معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در قالب دو بازار اول و دوم و بازار اوراق مشارکت انجام میشود:
- تابلوی اصلی بازار اول؛ سهام و حق تقدم شرکتهای پذیرفته شده در تابلوی اصلی.
- تابلوی فرعی بازار اول؛ سهام و حق تقدم شرکتهای پذیرفته شده در تابلوی فرعی.
- بازار اوراق مشارکت
تابلوی اصلی بازار اول مربوط به شرکت‌هایی است که حداقل سرمایه آنها دویست میلیارد ریال و سهام شناور آزاد آنها حداقل ۲۰ درصد است. در تابلوی فرعی بازار اول نیز شرکت‌هایی با حداقل سرمایه یکصد میلیارد ریال و سهام شناور آزاد ۱۵ درصد پذیرش می شوند. بازار دوم متعلق به شرکتهای کوچک با حداقل سرمایه سی میلیارد ریال است.
تابلوی فرعی مکانی برای پذیرش و فعالیت شرکتهای کوچک و درحال رشد است. شرکتهای کوچکی که توانایی برآورده کردن شرایط پذیرش تابلوی اصلی را ندارند در این تابلو پذیرفته می‌شوند و به آنها فرصت داده میشود با تامین مالی و رشد فعالیت‌ها به تابلوی اصلی ارتقاء یابند.
دیدگاه شما