انواع معاملات فضولی


معامله فضولی

کسی که بدون داشتن نمایندگی و اذن، برای دیگری معامله‌ای تشکیل می‌دهد، در اصطلاح «فضول» نامیده شده، طرف معامله او را «اصیل» و شخص دیگری را که معامله برای او یا به مال او انجام شده است، «غیر» می‌گویند. معامله فضولی ممکن است به‌صورت انواع معاملات فضولی تملیکی یا عهدی باشد. در معامله فضولی تملیکی، شخصی مال فردی را بدون اذن مالک به دیگری می‌فروشد. معامله فضولی عهدی نیز به این معنا است که شخص به حساب فرد دیگری متعهد می‌شود که عملی را برای طرف دیگر معامله انجام دهد.

معامله فضولی پیش از آنکه از طرف مالک، تنفیذ یا رد شود، باطل نیست اما صحیح و معتبر نیز محسوب نمی‌شود بلکه یک عقد غیرنافذ است. قانونگذار در ماده 247 قانون مدنی می‌گوید «معامله به مال غیر، جز به عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت، نافذ نیست؛ ولو اینکه صاحب مال باطناً راضی باشد اما اگر مالک یا قائم‌مقام او پس از وقوع معامله آن را اجازه کرد، در این صورت معامله، صحیح و نافذ می‌شود.» تنها اثری که می‌توان برای این نوع معامله شناخت، الزام اصیل به اجرای مفاد عقد، در صورت تنفیذ «غیر» است.

این معامله‌ از جانب اصیل که اراده‌اش کامل بوده، عقدی لازم است. وضعیت عدم نفوذ معامله، تا زمانی که اجازه یا رد صادر نشده است، باقی خواهد بود. درماده 252 قانون مدنی آمده است «لازم نیست اجازه یا رد فوری باشد و اگر تأخیر موجب تضرر طرف اصیل باشد، مشارالیه می‌تواند معامله را به هم بزند.» وضعیت عدم نفوذ معامله فضولی حتی پس از مرگ غیر، نیز باقی خواهد ماند و مطابق ماده 253 قانون مدنی «در معامله‌ فضولی اگر مالک قبل از اجازه یا رد فوت کند، اجازه یا رد، با وارث است.» معامله فضولی از لحاظ تحلیل اراده شامل دو دسته است.

بر اساس ماده 304 قانون مدنی، «اگر کسی که چیزی را مِن غیر حق دریافت کرده است، خود را محق می‌دانسته اما در واقع محق نبوده و آن چیز را فروخته باشد، معامله، فضولی و تابع احکام مربوط به آن خواهد بود.»

تعهد به نفع ثالث را نباید از مصادیق معاملات فضولی دانست زیرا در آن یکی از طرفین در برابر طرف دیگر، اقدام به انجام کاری از ناحیه ثالث را تعهد می‌کند. مثلا شخصی که می‌خواهد خانه‌ای برای دیگری بخرد، تعهد می‌کند که مالک را راضی می‌کنم تا خانه را به شما بفروشد بنابراین در تعهد به نفع ثالث به‌موجب قرارداد نه به موجب قانون، هیچ رابطه‌ای بین اصیل و ثالث نیست؛ در حالی که از مشخصات بارز معامله فضولی آن است که مالک بتواند با تنفیذ عمل فضولی، آن را به نفع خود نافذ کند.

هرگاه مالک، معامله فضولی را اجازه کند، معامله کامل شده و آثار حقوقی خود را خواهد داشت. قانونگذار در ماده 248 قانون مدنی بیان می‌کند «اجازه مالک نسبت به معامله فضولی، حاصل می‌شود به لفظ یا فعلی که دلالت بر امضای عقد کند.» مانند آن که مالک پس از وقوع معامله فضولی، مال مورد معامله را به اصیل تسلیم کند همچنین طبق ماده 249 قانون مدنی «سکوت مالک ولو با حضور در مجلس عقد، اجازه محسوب نمی‌شود.» هرگاه اصیل، ثمن معامله را به فضول پرداخت کرده باشد، مالک می‌تواند برای اخذ ثمن، به فضول یا اصیل مراجعه کند و چنانچه به اصیل مراجعه کند، اصیل خواهد توانست ثمن پرداختی به فضول را استرداد کند.

ماده 258 قانون مدنی مقرر می‌دارد «نسبت به منافع مالی که مورد معامله فضولی بوده است و نیز نسبت به منافع حاصله از عوض آن، اجازه یا رد از روز عقد مؤثر خواهد بود.»

در صورتی که مال غیر، مورد معامله فضولی قرار گیرد و قبل از آن که مالک آن را تنفیذ یا رد کند، معاملات دیگری نسبت به آن مال انجام شود، مالک مختار است هر یک از معاملات متوالی را اجازه دهد. در این صورت هر گاه مالک، نخستین معامله فضولی را اجازه کند، آن معامله و تمام معاملات بعدی نافذ می‌شود و اگر معامله اخیر تنفیذ شود، تمام معاملات قبلی باطل خواهد شد.

برای آن که اجازه غیر، تأثیر کرده و معامله فضولی را کامل و نافذ کند، باید شرایطی داشته باشد که عبارت است از:

1- اجازه مالک در صورتی عقد را کامل می‌کند که مسبوق به رد نباشد؛ در غیر این صورت، معامله با رد قبلی باطل شده و اجازه بعدی نمی‌تواند به ماهیت حقوقی باطل‌شده اعتبار ببخشد.

2- اجازه باید در زمان اهلیت اجازه‌دهنده صادر شود. در صورتی که مالک هنگام اجازه، صغیر، مجنون یا سفیه باشد، اجازه بی‌تاثیر خواهد بود.

ممکن است مالک، معامله فضولی را رد کند. در این صورت عقد برای همیشه از بین می‌رود و هیچ‌گونه آثار حقوقی نخواهد داشت.

ماده 251 قانون مدنی در این باره می‌گوید: «رد معامله فضولی، به هر لفظ یا فعلی که بر عدم رضای به آن، دلالت کند، حاصل می‌شود.» بدیهی است رد مالک هنگامی عقد را باطل می‌کند که مبسوق به اجازه او نباشد.

در صورتی که فضول، مال انواع معاملات فضولی مورد معامله را به اصیل تسلیم کرده باشد و آن مال نزد او موجود باشد، مالک خواهد توانست با رد معامله، به او مراجعه کرده و عین مال خود را استرداد کند. هرگاه مال مورد معامله، نزد اصیل تلف شده باشد، مالک بدل مال و نیز تمامی منافع و نمائات مال را از اصیل می‌گیرد؛ خواه آن منافع مورد استفاده قرار گرفته باشد یا خیر.

هرگز در این کار فضولی نکنید

معامله فضولی یکی از انواع معاملات است که در آن فردی بدون اینکه رضایت صاحب مال را بگیرد، اقدام به فروش مال او می‌کند. ناطقان: معامله فضولی از جمله معاملاتی است که به ‌وسیله فردی غیر از مالک انجام خواهد شد. با پیشرفت روزافزون جامعه و تکنولوژی امروزه میزان طرفداران این نوع معاملات بالا رفته و اکثر افراد به این کار مشغول هستند.

در واقع این معامله به این شکل است که مالک یا از آن آگاهی ندارد یا به انجام آن رضایت نداده است. این نوع معامله، معامله فضولی نام دارد که توانسته در مدت کمی توجه مردم بسیاری را به خود جلب کند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع عواقب معاملات فضولی می‌پردازیم.
معامله فضولی چند حالت دارد؟

معامله فضولی ممکن است ۳ حالت داشته باشد: صحیح یا درست، غلط یا نادرست، غیرنافذ.

این نوع معامله به‌ هیچ ‌وجه صحیح نیست؛ زیرا این کار بدون اجازه صاحب مال انجام شده و او از تمامی ماجرا بی‌خبر بوده است. پس در حقیقت این کار نادرست یا غلط خواهد بود.

این معامله تنها در ۲ صورت باطل خواهد بود:

در‌صورتی‌که مالک پس از آگاه شدن از معامله، موافق نبودن خود را بیان کند.
در حالتی که وکالت وکیل بسته به هر دلیلی باطل شده باشد و پس از این اتفاق اقدام به انجام معامله کرده و آن را انجام دهد.

معامله نافذ نیز به این معناست که در این نوع معامله ایراد و نقصی وجود داشته باشد. در این صورت معامله انجام شده نه درست و نه باطل خواهد بود، بلکه نافذ است. برای اینکه بتوانید این معامله را به شکل صحیحی درآورید، باید بتوانید مشکل و مسئله به وجود آمده را حل کنید که در این حالت سبب خواهید شد تا معامله غیر نافذ شود.

معاملات فضولی
چه افرادی در این معامله نقش دارند؟

معامله فضولی، از جمله معاملاتی است که یک‌سری افراد در آن نقش مهمی دارند و باید بتوانند به وظایف خود به ‌درستی عمل کنند. باید بدانید که تکلیف خریدار در این معامله مشخص نخواهد بود و برای مشخص شدن آن باید مالک به فروش ملک خود رضایت دهد. حال زمان آن است که بدانید چه کسانی در انجام این معامله دخالت دارند. در ادامه به بررسی افراد دخیل درون معامله می‌پردازیم:
فضول

فرد فضول کسی است که قصد دارد مال کسی را بدون اجازه و آگاهی او به فروش برساند. شخص فضول می‌خواهد بدون اینکه به صاحب مال اطلاع دهد یا حتی رضایت او را بگیرد، مال آن را بفروشد. باید بدانید که انجام این کار به‌ هیچ ‌وجه کار درستی نیست و حتی اگر شما بتوانید بفروشید هم در آینده‌ای نه‌ چندان دور دردسر و مشکلاتی گریبان‌گیرتان خواهد شد؛ افراد به این کار، کلاهبرداری می‌گویند.
مالک

مالک کسی است که مالی دارد و سایر افراد قصد دارند بدون اطلاع و رضایت او، اموالش را به فروش برسانند. در این صورت اگر مالک از معامله خبر نداشته باشد یا رضایتی برای انجام آن ندهد، معامله صحیح نخواهد بود. رضایت مالک برای انجام معامله یک امر ضروری و مهم است.

نکته: مسئله مهمی که در مورد مالک وجود دارد، این است که اگر مالک از فروش مال خود اطلاع داشته و رضایتی برای فروش آن اعلام کرده باشد، معامله صحیح خواهد بود. در غیراین‌صورت این معامله درست و قانونی نیست و باطل خواهد شد.
اصیل

فرد اصیل کسی است که معامله‌ای با فرد فضول داشته و در واقع مالی را بدون اطلاع از شخصی دروغی خریده است. برچسب ها: معامله ، فضولی ، فروش مال

کلیدواژه: معامله
فضولی
فروش مال
معامله فضولی

درخواست حذف خبر:

«آخرین اخبار ایران و جهان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت nateghan.ir دریافت کرده‌است، لذا
منبع این خبر، وبسایت «ناطقان» بوده و سایت «آخرین اخبار ایران و جهان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۳۶۲۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۰۰۲۲۱۰۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «آخرین اخبار ایران و جهان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

دلار امروز با چه قیمتی معامله شد؟ | جدیدترین تغییرات قیمتی دلار و یورو ؛ ۱۴ تیر ۱۴۰۱

به گزارش همشهری ‌آنلاین، امروز سه‌شنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۱ قیمت خرید و فروش دلار تا ساعت تنظیم این خبر، از سوی صرافی ملی به ترتیب ۲۷ هزار و ۵۲۵ تومان و ۲۷ هزار و ۸۰۲ تومان اعلام شد که قیمت فروش آن ۲۶ تومان نسبت به روز گذشته افزایش داشته است.

قیمت خرید یورو ۲۸ هزار و ۴۳۷ تومان و قیمت فروش آن ۲۸ هزار و ۷۲۲ تومان اعلام شد که قیمت فروش آن نسبت به روز گذشته ۲۵ تومان بیشتر شد.

سکه امروز چند شد؟ | ربع سکه ؛ ۵ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان | جدیدترین قیمت‌ها در ۱۴ تیر ۱۴۰۱

کانون صرافان نیز در معاملات امروز و تا ساعت تنظیم این خبر میانگین قیمت دلار را ۲۸ هزار و ۳۵۲ تومان برای خرید و ۲۸ هزار و ۶۷۳ را برای فروش اعلام کرده است. همچنین میانگین قیمت یورو برای خرید را نیز ۲۹ هزار و ۶۷۹ و میانگین فروش یورو را ۳۰ هزار و ۵۲ تومان اعلام کرده است.

همچنین تا ساعت ۱۳ و ۳۰ دقیقه، نرخ دلار در بازار متشکل ارز نیز ۲۷ هزار و ۶۶۴ تومان و نرخ یورو ۲۸ هزار و ۵۸۰ تومان اعلام شد.

حمله غافلگیر کننده به قیمت دلار | ریزش سنگین دلار نزدیک است؟ کد خبر 688443 برچسب‌ها ارز – بازار داخلی نرخ دلار در صرافی ملی یورو دلار آمریکا

تفاوت معامله فضولی با فروش مال غیر

در تعاملات اقتصادی جامعه افرادی وجود دارند که با تصرف غیر قانونی در املاک و حقوق مالی افراد نظم اجتماعی را به هم می زنند که یکی از مصادیق آن فروش مال غیر است در جرم فروش مال غیر شخصی مال دیگری را بدون این آگاهی مالک به شخص ثالث منتقل می کند که در نتیجه از طریق وکیل خوب در مشهد هم مالک به هم انتقال گیرنده متضرر می شوند و به همین دلیل قانونگذار این اقدام را جرم دانسته و شخص مرتکب را مستوجب مجازات کیفری می داند.

برای فهم بهتر موضوع تیم وکیل در مشهد ، ابتدا به تعریف معامله فضولی و فروش مال غیر می پردازد:

معامله فضولی

معامله فضولی یعنی اینکه فردی بدون اجازه مالک اموال او را بفروشد، اجاره دهد یا رهن دهد. آثار حقوقی معامله فضولی در ماده ۲۴۷ قانون مدنی، عدم نفوذ دانسته شده، به این صورت که با اجازه مالک صحیح می شود و در صورت رد وی، باطل خواهد بود.

همچنین به صراحت قانون اجازه یا رد مالک می تواند به لفظ باشد

و یا به فعل، و نیز می تواند صریحا بیان شود و یا ضمنی باشد .

تنفیذ معامله فضولی در مورادی نیاز به دادخواست از طریق وکیل املاک در مشهد است.

فروش مال غیر

به معامله ای گفته می شود که شخصی بدون اجازه و با معرفی کردن خود به عنوان مالک وارد معامله شده و صرفاً به انگیزه بردن منفعت به نفع خود اقدام به معامله می کند که به جهت محرز بودن عنصر سوء نیت از انواع جرم کلاهبرداری است چرا که انتقال دهنده قصد منتفع شدن و ضرر زدن به مالک را دارد.

در انتقال مال به غیر خصوصا در کلاهبرداری بمانند

امثال زیر تحقق سوء نیت کاملا مشهود است:

۱. کسی که خود را اصیل ملکی معرفی نماید

و به چندین نفر اجاره یا رهن بدون اجاره نامه یا دست نوشته دهد.

۲. با نیرنگ فریب مالی را به افراد مختلفه به هر شکل منتقل نماید.

۳. کسی که با سند سازی و جعل منتقل نماید.

عنصر اصلی معنوی و مادی از نظر تضرر و حاصل از آن سود فرد است.

تفاوت معامله فضولی با فروش مال غیر

تفاوت معامله فضولی با فروش مال غیر از نظر وکیل کیفری مشهد این است در معامله فضولی شخص مال دیگری را جهت مرتفع شدن خود منتقل نمی کند بلکه برای مالک و به نفع وی انتقال می‌دهد در صورتی که در معامله فروش مال غیر ، انتقال دهنده مال را به دیگری انتقال میدهد که خود منتفع بشود به عبارتی بهتر قصد ضرر زدن وجه تمایز میان معامله فضولی و فروش مال غیر است.

تفاوت معامله معارض با فروش مال غیر

معامله معارض نیز تفاوت خاصی با انتقال مال غیر دارد. بدین صورت که در انتقال مال غیر شخص مالی را که متعلق به دیگری می باشد را به هر نحوی منتقل می کند. در حالیکه در معامله معارض، شخص مال متعلق به خود را دو بار و به دو صورت منتقل می کند؛ یعنی به اینکه، در ابتدا مال خود را به موجب سند عادی به شخصی منتقل می کند و بعد همان مال را به موجب سند رسمی به شخص دیگری منتقل می کند.
بدیهی است وکیل معامله معارض در مشهد

در معامله معارض نقل و انتقال دوم،

الزاماً باید به موجب سند رسمی باشد،

در حالیکه در خصوص انتقال مال غیر،

امر انتقال ممکن است به موجب سند عادی واقع شود.

در صورتی که به مشاوره حقوقی یا وکیل پایه یک دادگستری در زمینه های مرتبط با انواع معاملات فضولی نوشتارها نیاز داشتید می توانید درخواست خود را از طریق نوشته شماره تلفن وکیل در میان بگذارید.

معامله ی فضولی چیست؟ + قوانین و مجازات آن

شايد برايتان پیش آمده باشد یا اینکه در بین اطرافیان خود دیده باشید که طبق انجام یک معامله‌، فردی که مالک آن ملک یا مال نبوده است، یا حتی بدون وکالت یا اجازه‌ نسبت به فروش آن مال به دیگری اقدام می‌کند. حال بحث این این که آیا این معامله‌ی صورت گرفته صحیح است یا باطل؟ نام این مبادله‌ی انجام شده چیست؟ قوانین و مقررات آن کدام اند؟ انواع آن چیست؟ به فرد انجام دهنده‌ی این داد و ستد چه می‌گوییم؟ با ما در وکیل ملک همراه باشید. می‌خواهیم راجع به معامله ی فضولی و قوانین و مقررات آن توضیح بدهیم. و همچنین به همه‌ی این سوالات پاسخ بدهیم. و به توضیح مبسوطی راجع به این موضوع بپردازیم.

معامله ی فضولی چیست؟

یکی از انواع معامله‌ها است که همه‌ی شرایط معامله را دارد به جز یک مورد، و آن هم این است که در آن عقد، فروشنده مالک آن مال نیست و وکالت و اجازه فروش آن اموال را هم ندارد. به طور کلی، آن فروشنده بدون اجازه‌ی مالک حقیقی آن ملک یا اموال اقدام به فروش آن می‌نماید. در واقع فروشنده نه نمایندگی از جانب مالک را دارد. و نه خود مالک آن ملک یا اموال است. به این نوع داد و ستد، معامله‌ ی فضولی گفته می‌شود. که در ادامه بیشتر بررسی خواهیم کرد.

بایع فضولی و مالک اصلی‌ کیست؟

حال بیایید در این داد و ستد مشخص کنیم که بایع فضولی و مالک حقیقی کیست؟ بر اساس فقه اسلامی، در قانون مدنی کشورمان؛ آن مشتری جاهل به فضولی را مستحق و سزاوار اصل ثمن به انضمام غرامات می‌شناسند. و آن فردی که مال برای او بوده است(متعلق به او بوده) را مالک اصلی می‌گوییم. شخصی که ملک یا اموالی که متعلق به او نبوده است را بدون اجازه فروخته را فضول یا بایع فضولی نامیده می‌شود. و به شخصی که اموال شخص فضول را خریداری کرده است را طبق معمول، اصیل یا مشتری یا غیر گفته می‌شود.

معامله ی فضولی چیست؟

معامله ی فضولی چه نوع معامله‌ای است؟

همانطور که می‌دانید. مبادله و یا داد و ستد از لحاظ صحت و درستی‌ به سه نوع صحیح، باطل و غیر نافذ تقسیم بندی می‌شوند. حال به بررسی معامله‌ ی فضولی می‌پردازیم. معامله ی فضولی قبل از آن که صاحب مال تنفیذ (یعنی درستی و صحت آن را تایید نماید) و یا رد کند، باطل نخواهد بود. اما معتبر و صحیح هم نمی‌باشد. بلکه آن یک معامله‌ی غیر نافذ است (غیر نافذ یعنی چه؟ به عقدی می‌گوییم که اثر حقوقی ندارد. و یک نوع عقد ناقص است. که قابلیت این را دارد با اجازه‌ی صاحب، صحیح یا باطل شود.) یعنی به طور کلی این معامله‌ی غیر نافذ است. و معلق بین دو حالت صحیح و باطل است.

قوانین و مقررات و بررسی مواد قانونی:

بر اساس ماده ۲۴۷ قانون مدنی: معامله به مال غیر به جز، تحت عنوان وصایت یا ولایت و یا وکالت غیر نافذ است. مگر اینکه مالک آن مال در باطن راضی باشد. در اینجا می‌توان متوجه شویم به الزام خریدار مال معامله‌ فضولی یا اصیل به اجرای مفاد عقد در صورت تنفیذ غیر می‌باشد. این وضعیت غیر نافذ بودن تا زمانیکه که از طرف مالک رد یا قبول نشده باشد؛ باقی خواهد ماند.

بر اساس ماده ۲۵۲ قانون مدنی: لزومی به اجازه یا رد فوری نیست. اگر تاخیر باعث تضرر اصیل باشد مشارالیه می‌تواند آن معامله را برهم بزند.

بر اساس ماده ۲۵۲ قانون مدنی: هر زمان غیر، پیش از اجاره یا رد فوت کند وارث او می‌تواند معامله را اجازه یا رد کند. طبق این ماده متوجه خواهیم شد که غیر نافذ بودن این عقد، حتی تا بعد از مرگ غیر هم باقی می‌ماند.

بر اساس ماده ۲۵۸ قانون مدنی: منافع آن مال که مورد معامله‌ی فضولی بوده است و همچنین در برابر‌ منافع حاصل از عوض آن رد یا اجازه، از روز عقد موثر خواهد انواع معاملات فضولی بود.

شرایط معامله ی فضولی چیست؟

بر اساس ماده ۲۴۷ قانون مدنی که در بالا مطرح کردیم، و همچنین ماده ۱۹۰ قانون مدنی؛ برای اینکه یک داد و ستد صحیح واقع شود، باید دارای شرایطی باشد. و این شرایط عبارت است از: ۱/ قصد و تراضی طرفین ۲/ اهلیت طرفین ۳/ موضع معامله که قابل انجام باشد ۴/ مشروعیت جهت معامله

اگر در انجام هر گونه مبادله قصد و اراده وجود نداشته باشد، آن معامله کلا باطل خواهد بود. و اگر رضایت وجود نداشته باشد، آن معامله غیر نافذ است. یعنی همانطور که کمی قبل گفتیم؛ نه صحیح است و نه باطل. مشخص شدن و صحیح و باطل بودن آن، نیازمند پذیرش و یا رد صاحب خواهد بود. بر این اساس، این داد و ستد یک عقدی غیر نافذ است. و همه چیز بستگی به اجازه مالک اصلی دارد. اگر صاحب حقیقی این را بپذیرد معامله تنفیذ شده. و اگر نپذیرد و آن را رد کند، معامله باطل خواهد شد.

اگر مالک آن را رد کند، چه وضعیتی پیش می‌آید؟

اگر رد این عقد صورت بگیرد، آن عقد به طور کامل باطل و برای همیشه از بین خواهد رفت. و دیگر هیچ آثار حقوقی را در بر نخواهد داشت. بر اساس ماده ۲۵۱ قانون مدنی: وقتی معامله‌ ی فضولی رد می‌شود و به هر فعل و لفظی که دلالت بر عدم رضای به آن نماید. اگر پس از و باطل شدن آن عقد، مال هنوز نزد بایع فضول باشد، مالک اصلی می‌تواند به او رجوع کرده. و طلب استرداد آن ملک یا مال را کند. حال اگر آن اموال تلف شده باشد، مالک می‌تواند خواهان بدل آن و همچنین همه‌ی منافع اموال از بایع شود. دیگر فرقی ندارد که از منافع آن استفاده کرده باشد با نه.

نحوه طرح دعوا به چه صورت است؟

مالک اصلی اگر طلب دعوای تایید بطلان معامله ی فضولی کند؛ در اینجا جهل یا آگاهی فرد خریدار آن، -به او فرد اصیل می‌گوییم- به مالک نبودن بر مال، در حق مالکیت فرد فضول تأثیری ندارد. به هر حال اصیل این حق را دارد که به فرد فروشنده رجوع کند و طلب ثمن معامله‌ را کند. ولی درخواست ضرر و زیان فقط از طرف شخص جاهل پذیرفته خواهد شد.

مرجع صالح برای رسیدگی به این دعوای کیست؟ +نحوه اجرای رأی

امیدواریم تا اینجا راجع به این مبادله اطلاعات کافی را به دست آورده باشید. و توانسته باشیم به سوالات شما پاسخ بدهیم. حال در اینجا می‌خواهیم بررسی کنیم که مرجع صالح برای رسیدگی به این دعوای کیست؟ بعد از طرح دعوای می‌خواهید بدانید کدام مرجع به این درخواست رسیدگی می‌کند، با ما همراه باشید. به طور خلاصه اگر اموالی که توسط فرد فضول به فروش رفته باشد جزء اموال غیر منقول باشند، مانند ملک، ساختمان و… -در اینجا بیشتر ملک و املاک مدنظر ما است- رسیدگی به دعوای در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی، در جایی که ملک آن‌جا است، می‌باشد. و اگر مالک بداند که مالکیت آن ملک را نداشته است، جرم فروش مال غیر به وقوع می‌پیوندد. و رسیدگی به آن در صلاحیت دادسرای محل وقوع آن جرم است. همچنین نحوه اجرای رأی هم صرفا اعلامی از طرف دادگاه است و نیازی به اجرائیه نخواهد بود.

قوانین و مجازات معامله ی فضولی چیست؟

تفاوت معامله ی فضولی با فروش مال غیر در چیست؟

در قسمت قبل اشاره‌ی کوتاهی به فروش مال غیر کردیم. شاید این سوال در ذهنتان ایجاد شده باشد که فروش مال غیر چیست و چه تفاوتی با معامله ی فضولی دارد؟ فروش مال غیر در واقع جرم است. که در حکم کلاهبرداری محسوب می‌شود. و مجازاتی از قبیل حبس تا ۷ سال، رد اصل مال و همچنین جریمه‌ی نقدی به اندازه‌ی آن مال است. در کل فروش مال غیر وجه کیفری دارد. مگر آن فردی که مرتکب این جرم می‌شود سوء نيت نداشته باشد. و یا اینکه او نداند مال متعلق به فرد دیگری است. از شباهت‌های هر دوی این معامله‌ها می‌توانیم به این اشاره کنیم که آن مال متعلق به فردی غیر از او است.

در پایان

در این مقاله سعی ما بر این بود که معامله ی فضولی را توضیح بدهیم و به بررسی قوانین و مقررات موجود در این خصوص بپردازیم. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است، همانطور که گفتیم معامله‌ ی فضولی یکی از اقسام معاملات است. و این داد و انواع معاملات فضولی ستد شامل ملک، خودرو و… می‌شود. اگر در این زمینه نیاز به مشاوره و راهنمایی‌های بیشتری دارید می‌توانید با بهترین وکیل اصفهان ، آقای مهدی علیجانی مطرح کنید.

این نوشته در دسته‌بندی نشده، دعاوی ملکی ارسال شده و با بهترین وکیل ملکی، مشاوره حقوقی ملکی برچسب گذاری شده است.

مهدی علیجانی

مهدی علیجانی وکیل پایه یک دادگستری و مشاوره حقوقی با تخصص امور ملکی و تنظیم قرارداد وکیل و مشاوره حقوقی همکار و مشاور ارگانهای دولتی و شرکت‌های خصوصی

معامله فضولی

کسی که بدون داشتن نمایندگی و اذن، برای دیگری معامله‌ای تشکیل می‌دهد، در اصطلاح «فضول» نامیده شده، طرف معامله او را «اصیل» و شخص دیگری را که معامله برای او یا به مال او انجام شده است، «غیر» می‌گویند. معامله فضولی ممکن است به‌صورت تملیکی یا عهدی باشد. در معامله فضولی تملیکی، شخصی مال فردی را بدون اذن مالک به دیگری می‌فروشد. معامله فضولی عهدی نیز به این معنا است که شخص به حساب فرد دیگری متعهد می‌شود که عملی را برای طرف دیگر معامله انجام دهد.

معامله فضولی پیش از آنکه از طرف مالک، تنفیذ یا رد شود، باطل نیست اما صحیح و معتبر نیز محسوب نمی‌شود بلکه یک عقد غیرنافذ است. قانونگذار در ماده 247 قانون مدنی می‌گوید «معامله به مال غیر، جز به عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت، نافذ نیست؛ ولو اینکه صاحب مال باطناً راضی باشد اما اگر مالک یا قائم‌مقام او پس از وقوع معامله آن را اجازه کرد، در این صورت معامله، صحیح و نافذ می‌شود.» تنها اثری که می‌توان برای این نوع معامله شناخت، الزام اصیل به اجرای مفاد عقد، در صورت تنفیذ «غیر» است.

این معامله‌ از جانب اصیل که اراده‌اش کامل بوده، عقدی لازم است. وضعیت عدم نفوذ معامله، تا زمانی که اجازه یا رد صادر نشده است، باقی خواهد بود. درماده 252 قانون مدنی آمده است «لازم نیست اجازه یا رد فوری باشد و اگر تأخیر موجب تضرر طرف اصیل باشد، مشارالیه می‌تواند معامله را به هم بزند.» وضعیت عدم نفوذ معامله فضولی حتی پس از مرگ غیر، نیز باقی خواهد ماند و مطابق ماده 253 قانون مدنی «در معامله‌ فضولی اگر مالک قبل از اجازه یا رد فوت کند، اجازه یا رد، با وارث است.» معامله فضولی از لحاظ تحلیل اراده شامل دو دسته است.

بر اساس ماده 304 قانون مدنی، «اگر کسی که چیزی را مِن غیر حق دریافت کرده است، خود را محق می‌دانسته اما در واقع محق نبوده و آن چیز را فروخته باشد، معامله، فضولی و تابع احکام مربوط به آن خواهد بود.»

تعهد به نفع ثالث را نباید از مصادیق معاملات فضولی دانست زیرا در آن یکی از طرفین در برابر طرف دیگر، اقدام به انجام کاری از ناحیه ثالث را تعهد می‌کند. مثلا شخصی که می‌خواهد خانه‌ای برای دیگری بخرد، تعهد می‌کند که مالک را راضی می‌کنم تا خانه را به شما بفروشد بنابراین در تعهد به نفع ثالث به‌موجب قرارداد نه به موجب قانون، هیچ رابطه‌ای بین اصیل و ثالث نیست؛ در حالی که از مشخصات بارز معامله فضولی آن است که مالک بتواند با تنفیذ عمل فضولی، آن را به نفع خود نافذ کند.

هرگاه مالک، معامله فضولی را اجازه کند، معامله کامل شده و آثار حقوقی خود را خواهد داشت. قانونگذار در ماده 248 قانون مدنی بیان می‌کند «اجازه مالک نسبت به معامله فضولی، حاصل می‌شود به لفظ یا فعلی که دلالت بر امضای عقد کند.» مانند آن که مالک پس از وقوع معامله فضولی، مال مورد معامله را به اصیل تسلیم کند همچنین طبق ماده 249 قانون مدنی «سکوت مالک ولو با حضور در مجلس عقد، اجازه محسوب نمی‌شود.» هرگاه اصیل، ثمن معامله را به فضول پرداخت کرده باشد، مالک می‌تواند برای اخذ ثمن، به فضول یا اصیل مراجعه کند و چنانچه به اصیل مراجعه کند، اصیل خواهد توانست ثمن پرداختی به فضول را استرداد کند.

ماده 258 قانون مدنی مقرر می‌دارد «نسبت به منافع مالی که مورد معامله فضولی بوده است و نیز نسبت به منافع حاصله از عوض آن، اجازه یا رد از روز عقد مؤثر خواهد بود.»

در صورتی که مال غیر، مورد معامله فضولی قرار گیرد و قبل از آن که مالک آن را تنفیذ یا رد کند، معاملات دیگری نسبت به آن مال انجام شود، مالک مختار است هر یک از معاملات متوالی را اجازه دهد. در این صورت هر گاه مالک، نخستین معامله فضولی را اجازه کند، آن معامله و تمام معاملات بعدی نافذ می‌شود و اگر معامله اخیر تنفیذ شود، تمام معاملات قبلی باطل خواهد شد.

برای آن که اجازه غیر، تأثیر کرده و معامله فضولی را کامل و نافذ کند، باید شرایطی داشته باشد که عبارت است از:

1- اجازه مالک در صورتی عقد را کامل می‌کند که مسبوق به رد نباشد؛ در غیر این صورت، معامله با رد قبلی باطل شده و اجازه بعدی نمی‌تواند به ماهیت حقوقی باطل‌شده اعتبار ببخشد.

2- اجازه باید در زمان اهلیت اجازه‌دهنده صادر شود. در صورتی که مالک هنگام اجازه، صغیر، مجنون انواع معاملات فضولی یا سفیه باشد، اجازه بی‌تاثیر خواهد بود.

ممکن است مالک، معامله فضولی را رد کند. در این صورت عقد برای همیشه از بین می‌رود و هیچ‌گونه آثار حقوقی نخواهد داشت.

ماده 251 قانون مدنی در این باره می‌گوید: «رد معامله فضولی، به هر لفظ یا فعلی که بر عدم رضای به آن، دلالت کند، حاصل می‌شود.» بدیهی است رد مالک هنگامی عقد را باطل می‌کند که مبسوق به اجازه او نباشد.

در صورتی که فضول، مال مورد معامله را به اصیل تسلیم کرده باشد و آن مال نزد او موجود باشد، مالک خواهد توانست با رد معامله، به او مراجعه کرده و عین مال خود را استرداد کند. هرگاه مال مورد معامله، نزد اصیل تلف شده باشد، مالک بدل مال و نیز تمامی منافع و نمائات مال را از اصیل می‌گیرد؛ خواه آن منافع مورد استفاده قرار گرفته باشد یا خیر.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.