قراردادهای اختیار معامله ETF چیست ؟
اختیار معامله یاOption ، قراردادی میان خریدار و فروشنده است و به صورتی نوشته میشود که دو طرف توافق میکنند در آینده معامله مشخصی را انجام دهند.
به گزارش بیداربورس خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی، حق خرید یا فروش دارایی ثبت شده در قرارداد را با قیمت مشخص شده در قرارداد و در زمان تعیین شده به دست میآورد. فروشنده هم حق خرید یا فروش دارایی مذکور را به خریدار میدهد. حال ممکن است در زمان مشخص شده خریدار دارایی مورد نظر را خرید و فروش نکند، در این حالت دارایی مذکور در اختیار فروشنده قرار خواهد گرفت و خریدار مبلغ پرداخت شده را از دست خواهد داد.
شاید برایتان جالب باشد
ما در زندگی روزمره از این مفهوم بسیار استفاده میکنیم؛ در واقع مفهوم اصلی اختیار معامله این است که در زمان حال، ابهامات آینده را پیشبینیکرده و آنها را ارزشگذاری کنیم.
از قضیه تالس تا اختیار معامله
شاید بتوان گفت تالس ( فیلسوف اهل میلیتوس) اولین کسی است که از اختیار معامله استفاده کرده است. شهر میلیتوس در غرب ترکیه امروز درختان زیتون فراوانی داشت و کشت زیتون و روغن کشی از آن از شغلهای رایج آن روزگار بوده است. به دلیل تغییرات محیطی و آب و هوا تولید محصول زیتون هر ساله متغیر بود تولیدکنندگان زیتون در یک سال سود بسیار خوبی کسب میکردند و سال بعد ضرر میدیدند.
تالس با صاحبان دستگاههای روغنکشی قرارداد جالبی بست. محصولات زیتون در فصل بهار برداشت میشدند، تالس در فصل زمستان در ازای پرداخت مبلغی، دستگاههای روغنکشی را برای فصل بهار اجاره کرد با این شرط که اگر دستگاهها را نخواستم مبلغ اجاره برای خود صاحبان دستگاهها باشد و تالس ادعایی بابت آن نداشته باشد.
سال بعد که زیتونها بسیار زیاد بودند، تالس دستگاهها را با همان مبلغ توافق شده اجاره کرد و دوباره آنها را در اختیار صاحبان دستگاهها و سایر افراد قرار داد و از این راه سود زیادی به دست آورد. در واقع در این معامله، یک اختیار مورد توافق قرار گرفت. تالس چون بهای اجاره را از پیش پرداخت کرده بود این اختیار را داشت که از دستگاهها استفاده کند یا نکند، دقت کنید که الزام و تعهدی نداشت، صاحبان دستگاهها هم تعهد داده بودند که اگر تالس بخواهد از دستگاهها استفاده کند باید با همان قیمت از قبل تعیین شده موافق باشند.
انواع اختیار معامله
· اختیار خرید : این نوع اختیار به خریدار این حق را میدهد که در زمان مشخص در ازای مبلغ تعیین شده مقدار مشخصی از یک دارایی را از فروشنده خریداری کند.
· اختیار فروش : این نوع اختیار به خریدار این حق را میدهد که در زمان مشخص در ازای مبلغ تعیین شده مقدار مشخصی از یک دارایی را به فروشنده اختیار فروش با قیمت چیست؟ بفروشد.
انواع سبک اعمال اختیار معامله
· اختیار معامله اروپایی: در اختیار معامله اروپایی، خریدار قبل از سررسید نمیتواند از اختیار خود استفاده کند.
· اختیار معامله آمریکایی : خریدار در طول زمان مشخص شده، اگر احساس کند که با استفاده از حق اختیار خود میتواند سود بیشتری به دست آورد، از اختیار خود استفاده میکند و نیاز نیست حتما زمان تعیین شده به پایان برسد.
مزایای قرارداد اختیار معامله
· زمان بخرید : با توجه به بازه زمانی در نظر گرفته شده، سرمایهگذار یا همان خریدار فرصت دارد که برای تصمیمگیری مناسب زمان بخرد.
· ریسک معامله را کاهش دهید: با پیشبینی اتفاقات آینده، ابهام را به حداقل رسانده و به میزان ریسک پذیرفتهشده ارزشگذاری کنیم.
· درآمد کسب کنید: سرمایهگذار میتواند با فروش قرارداد اختیار معامله سهام، درآمد خود از سهام را تنها به بازدهی سهام و سود تقسیمی محدود نکند. فروش اختیار معامله سهام متعلق به سرمایهگذار یا سهامی که قصد خرید آن را دارد، یکی از سادهترین راهبردهای معاملاتی است.
· با نقدینگی کمتر سود بیشتر کسب کنید: آورده اولیه خریدار همان مبلغ اختیار معامله است، اما در صورتی که خریدار سود کند، ارزش سود وی چندین برابر آورده اولیه خواهد بود و اگر ضرر کند فقط به میزان آورده اولیه زیان خواهد دید.
منظور از گروه اختیار معامله و کلاس اختیار معامله چیست؟
· گروه اختیار معامله: همۀ قراردادهای اختیار معامله خرید و فروش مبتنی بر یک سهم پایه است.
· کلاس اختیار معامله: مجموعۀ قراردادهای اختیار معاملۀ یک گروه اختیار معامله که از یک نوع (خرید یا فروش) هستند.
قرارداد اختیار معامله چه تفاوت و تشابهی با قرارداد آتی دارد؟
قراردادهای آتی و اختیار معامله، با توجه به اینکه هر دو نوعی اهرم برای سفته بازان ایجاد میکنند، ابزارهای مشــابهی به شمار میروند.
· در قراردادهای آتی زیان بالقوه ســفتهباز در مقایسه با سود احتمالی آن بیشتر اســت اما در اختیار معامله بدون توجه به اینکه میزان کاهش قیمت دارایی پایه چقدر اســت، ضرر خریدار به طور ثابت و برابر با مبلغ پرداختی برای خرید اختیار است.
· در قرارداد آتی طرفین متعهد به اجرای قرارداد هستند اما در قرارداد اختیار معامله، یک طرف متعهد و طرف دیگر دارای اختیار جهت اجرای قرارداد است.
نماد قرارداد اختیار معامله سهام در بورس
حرف ض+ حداکثر ۴ حرف اول نماد سهم پایه در بازار نقد + عددی سه رقمی به عنوان شمارنده
به عنوان مثال نماد قرارداد اختیار معامله شرکت ایران خودرو به صورت: ” ض+خود+۰۰۱ ” تعریف میشود.اختیار فروش با قیمت چیست؟
شرح
حداکثر مبلغ کارمزد بر اساس ارزش معامله هر قرارداد
خرید
فروش
جمع
کارمزد کارگزاران
۰۰۰۸/۰
۰۰۰۸/۰
۰۰۱۶/۰
کارمزد بورس و فرابورس
۰
۰
۰
کارمزد سپرده گذاری
۰
۰
۰
کارمزد مدیریت فناوری
۰
۰
۰
حق نظارت سازمان
۰
۰
۰
سقف کارمزد شرکت سپرده گذاری مرکزی از محل تسویه نقدی یا فیزیکی در پایان دوره قرارداد ۰۰۵/۰ ارزش قرارداد بر حسب تسویه آخرین روز معاملاتی خواهد بود
مثال :
فرض کنید سرمایهگذار با پرداخت ۵۰۰۰ ریال اختیار خرید ۱۰ هزار سهم شرکت ایران خودرو با قیمت توافقی ۳۳۰۰ ریال با سررسید شش ماهه خریداری میکند. با رشد گروه خودرویی قیمت هرسهم خودرو در سررسید به ۴۰۰۰ ریال میرسد. در این صورت خریدار اختیار بااعمال اختیار خود مبلغ ۷۰۰۰۰۰۰=(۱۰۰۰۰*(۳۳۰۰-۴۰۰۰)) ریال سود در مقابل پرداخت ۵۰۰۰ ریال دریافت و فروشنده اختیار با دریافت مبلغ ۵۰۰۰ ریال متحمل زیان ۷۰۰۰۰۰۰ ریالی میشود.
آغاز معاملات اولین قراردادهای اختیار معامله ETF در بازار سرمایه
بازار مشتقه فرابورس از شنبه ۲۰ آذر، میزبان معاملات قراردادهای یکساله اختیار خرید و فروش روی واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) بود؛ تا پیش از این تنها قراردادهای اختیار معامله تک سهم و با سررسیدهای ششماهه در این بازار معامله میشد.
ETF سهمی با توجه به این موضوع که سبدی از دارایی تحت مدیریت افراد حرفهای است و نیز واحدهای ETF در بازار از نقدشوندگی بالا و معاملات بیوقفهای برخوردارند با داشتن مزیتهایی افزون بر تک سهم دارایی پایه، رویکرد جذابی برای معاملات قراردادهای اختیار به شمار میرود.
نکته : خرید اوراق اختیار معامله واحدهای ETF مشروط به تملک واحدهای ETF نخواهد بود و هر شخصی که کد معاملات مشتقات را داشته باشد قادر به خرید این اوراق خواهد بود، بنابراین اشخاص پس از آشنایی و کسب آموزشهای لازم در زمینه ریسکهای معاملات اوراق مشتقه، میتوانند به معامله این اوراق اقدام کنند.
تفاوت قراردادهای اختیار معامله ETF و اختیار معاملات تک سهم
تفاوت اساسی قراردادهای اختیار معامله ETF و اختیار معاملات تک سهم در تفاوتهای میان این دو دارایی پایه است و زمانی که دارایی پایه موضوع قرارداد اختیار معامله، واحدهای ETF تعیین شده باشد، نوسانات قیمتی واحدهای صندوق سرمایهگذاری با توجه به شرایط کلی بازار و نیز ارزش سبد دارایی تحت مدیریت صندوق مورد توجه است.
مزایای قراردادهای اختیار معامله ETF چیست؟
· نقدشوندگی بالا و معاملات بیوقفه
· همگرایی بیشتر بازدهی صندوقها با شاخص(ابزاری برای پوشش ریسک)
· دوطرفه بودن بازار
نحوه اعمال قراردادهای اختیار معامله ETF
مطابق با رویهای که در اعمال قراردادهای اختیار خرید و فروش سهام وجود داشت این قراردادها نیز به دو صورت نقدی و فیزیکی قابل اعمال هستند.
اعمال نقدی که به شرط توافق طرفین یعنی خریدار و فروشنده قرارداد و صرفا با توجه به در سود بودن قرارداد قابل انجام است، به شکل پرداخت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت واحدهای ETF در روز اعمال خواهد بود و تسویه فیزیکی نیز به صورت انتقال واحدهای ETF انجام میشود.
نکته : این نوع قراردادها با توجه به تعهدی که برای دارنده موقعیت فروش ایجاد میکند، مشروط به توثیق وجه تضمین در سامانه معاملات است.
۱ میلیارد دلار قرارداد اختیار بیت کوین امروز منقضی میشوند؛ تأثیر این اتفاق بر قیمت چیست؟
ارزش مفهومی قراردادهای اختیار معامله (آپشن – Option) بیت کوین که امروز تاریخ سررسیدشان است، به رکورد جدیدی رسیده و از ۱ میلیارد دلار عبور کرده است. سؤال اصلی اینجاست که آیا این قراردادها میتوانند بر قیمت بیت کوین تأثیرگذار باشند و اگر پاسخ بله است، این تأثیر چگونه خواهد بود؟
به گزارش کریپتوپوتیتو، پس از سقوط شدید قیمت بیت کوین در اواسط مارس (اواخر اسفند ۹۸)، حجم معاملات اختیار بیت کوین بهخصوص در بنگاههای قانونی با کاهش مواجه بود. با این حال، طبق دادههای شرکت Skew، همگام با رشد قیمت بیت کوین، دوباره شاهد افزایش شدید حجم معاملات اختیار هستیم.
طبق اعلام Skew، امروز، ۲۶ ژوئن (۶ تیر)، تاریخ سررسید قراردادهای اختیاری به ارزش ۱۱۴,۷۰۰ بیت کوین است. با توجه به قیمت بیت کوین که در زمان نگارش این گزارش زیر ۹,۲۰۰ دلار است، ارزش مفهومی قراردادهای اختیار بیت کوین به حدود ۱ میلیارد دلار میرسد. این رقم نسبت به رکوردها و سررسیدهای قبلی رقمی بهشدت بالاتر است.
قراردادهای آتی بیت کوین منبع: Skew
داده دیگری که بررسی آن خالی از لطف نیست، میزان قراردادهای باز خرید و فروش است. دادههای Skew بهخوبی نشان میدهد که چه صرافیهایی بیشترین حجم قراردادهای باز را میزبانی میکنند.
قراردادهای اختیار باز بیت کوین در صرافیهای مختلف
پلتفرم دریبیت (Deribit) از نظر حجم قراردادهای باز و منقضیشده، بزرگترین بازارِ اختیار معامله بیت کوین است. لوک استریجرس (Luuk Strijers)، یکی از مقامات این صرافی، در مصاحبه با کریپتوپوتیتو گفت:
در بازارهای سنتی، حجم معاملات اختیار بهنسبت بالاتر از چیزی است که ما امروز شاهد آن هستیم و انتظار داریم که چنین چیزی برای معاملات اختیار ارزهای دیجیتال هم اتفاق بیفتد. سرمایهگذاران سنتیِ بیشتر و بیشتری دارند به بازار وارد میشوند و آنها محصولاتی را که با آن آشنا هستند ترجیح میدهند.
دو بنگاه اقتصادی قانونی، بورس کالای شیکاگو (CME) و لجرایکس (LedgerX)، سهمی قابلتوجه از قراردادهای باز را به خود اختصاص دادهاند. این در حالی است که بکت (Bakkt) برخلاف انتظارها آن طور که باید عمل نکرده است.
قرارداد اختیار معامله بیت کوین چیست؟
در صرافیهایی که از قراردادهای اختیار معامله پشتیبانی میکنند، معاملهگرانِ حرفهای فعالیت دارند. معاملهگران در این بازارها میتوانند نسبت به پیشبینی خود از بازار، دو نوع قرارداد خریداری کنند:
- قرارداد اختیار خرید (Call Option)
- قرارداد اختیار فروش (Put Option)
دارنده قرارداد Call حق خرید (نه الزام) یک دارایی را در یک قیمت توافقی و از پیش تعیینشده دارد. هنگامی که معاملهگران انتظار دارند قیمت یک دارایی افزایش یابد، قرارداد Call خریداری میکنند.
یک قرارداد Put، حق فروش (نه الزام) یک دارایی را در یک قیمت توافقی و از پیش تعیینشده به معاملهگر میدهد. این قرارداد وقتی خریداری میشود که معاملهگران انتظار سقوط قیمت دارایی را دارند.
هر قرارداد اختیار حداقل چهار مؤلفه دارد:
- اندازه (Size): اندازه سفارش که به دارایی اشاره دارد. مثلاً: یک بیت کوین یا یک دلار.
- تاریخ سررسید (Expiration Date): به تاریخی گفته میشود که پس از آن دیگر معاملهگر نمیتواند قرارداد را اجرا کند و قرارداد منقضی میشود.
- قیمت توافقی (Strike Price): قیمت توافقی یا قیمت اِعمال به قیمتی میگوییم که در ابتدای قرارداد تعیین میشود و دارایی به آن قیمت فروخته یا خریداری خواهد شد (در صورتی که خریدار تصمیم بگیرد قرارداد را اجرا کند).
- قیمت قرارداد اختیار (Premium): قیمت اختیار (وجه تضمین)، قیمت قرارداد اختیار است و مبلغی است که سرمایهگذار در ازای بهدست آوردن حق اختیار باید آن را به ناشر قرارداد (فروشنده) پرداخت کند.
برای درک بهتر قرارداد اختیار به این مثال توجه کنید:
محمد در روز ۲۵ ژانویه، یک قرارداد اختیار خرید (call) با قیمت توافقی ۷,۰۰۰ دلار خریداری میکند و تاریخ سررسید این قرارداد ۲۵ ژوئن است. از آنجایی که قیمت بیت کوین اکنون بیش از ۹,۰۰۰ دلار است، حالا محمد این اختیار را دارد که ۷,۰۰۰ دلار پرداخت کند و یک بیت کوین با ارزش بیش از ۹,۰۰۰ دلار، تحویل بگیرد.
برای آشنایی بیشتر با قراردادهای اختیار معامله به مطلب «قرارداد اختیار معامله (Option Contract) چیست؟» مراجعه کنید.
تأثیر این رویداد بر قیمت بیت کوین چیست؟
پادشاه ارزهای دیجیتال پس از پشت سرگذاشتن سومین هاوینگ خود در اواسط مه (اواخر اردیبهشت)، هفتههاست که در محدوده ۹,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ دلار بالا و پایین میشود. چند روز پیش این ارز دیجیتال تا ۹,۶۰۰ دلار رشد کرد، اما خیلی زود دوباره به سطوح پایین بازگشت و حتی برای مدتی به زیر ۹,۰۰۰ دلار هم رسید.
حرکت اخیر قیمت، گمانهزنیها درباره علت آن را بالا برده است. از فروش شدید بیت کوین از سوی ماینرها بهعنوان یکی از علل اصلی یاد میشود، اما سررسید امروز ۱ میلیارد دلار قرارداد اختیار هم میتواند یکی از دلایل مهم باشد.
چنین حجمی از قراردادهای اختیار میتواند باعث نوسان شدید قیمت شود؛ چیزی که مدت زیادی است در بازار نمیبینیم.
دادههای گذشته از مارس سال جاری هم این احتمال را تقویت میکند. در روز ۲۷ مارس (۸ فروردین)، قراردادهای اختیاری به ارزش ۵۰,۰۰۰ بیت کوین منقضی شد. قیمت بیت کوین روز قبل از آن روی حدود ۶,۸۰۰ دلار معامله میشد و خیلی زود بعد از سررسید قراردادها تا ۵,۸۰۰ دلار سقوط کرد.
سقوط قیمت بیت کوین در روز ۲۷ مارس
حالا مقدارِ چنین قراردادهایی بیش از دو برابر سابق است و اگر قرار باشد تاریخ تکرار شود، تأثیر آن قابل توجهتر خواهد بود.
البته همه تحلیلگران نسبت به قیمت بیت کوین دیدگاه نزولی ندارند و معتقدند که سررسید قراردادهای اختیار تاکنون تأثیر خود را بر قیمت گذاشته است.
از دیدگاه تکنیکال، اولین حمایت بیت کوین روی سطوح بین ۸,۹۰۰ تا ۹,۰۰۰ بسته شده است. اگر این حمایت شکسته شود و قیمت به زیر آن برسد، میتوانیم انتظار سقوط بیشتر تا ۸,۶۵۰ دلار را داشته باشیم. از دیدگاه صعودی، عبور قیمت از مقاومتهای ۹,۴۰۰ و سپس ۹,۶۰۰ دلار، روند صعودی را تقویت خواهد کرد.
قرار داد اختیار معامله چیست؟
ساعد نیوز: اختیار معامله، قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک زمان مشخص اعطا می کند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کرده و دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند.
اختیار معامله، قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک زمان مشخص اعطا می کند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کرده و دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند. این اوراق ازنظر نوع قرارداد بر دو نوع کلی تعریف شده اند: اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) و ازنظر نحوه اعمال نیز بر دو نوع کلی آمریکایی و اروپایی هستند. اختیار معامله آمریکایی در هر زمان تا زمان سررسید قابل اجراست اما اختیار معامله اروپایی فقط در تاریخ انقضا اجرا پذیر است. به طور مثال، فرض کنید شما در پایان معاملات روز ۱۵ ژوئن سال ۲۰۰۷ میلادی ۱۰۰ سهم شرکت گوگل را با قیمت هر سهم ۵۰۵ دلار خریداری کرده اید. این سرمایه گذاری ۵۰۵ دلاری به طور بالقوه در ریسک کامل گوگل (از یک خبر کوچک تا ورشکستگی کامل) شما در معرض خطر از دست دادن ارزش سرمایه گذاری خود قرار می دهد. به منظور پوشش ریسک این دارایی در برابر نوسانات نامطلوب بازار می توان از اختیار فروش (Put Option) استفاده کرد. از آنجا که هر قرارداد اختیار فروش طبق تعریف ۱۰۰ سهم را کنترل می کند، برای از بین بردن ریسک سرمایه گذاری مذکور لازم است ۱۰ قرارداد اختیار فروش (مثلا در قیمت تعیین شده ۴۹۰ و تا سه ماه آینده) خریداری نمود. بدین معنی که با ادغام اختیار فروش با قیمت چیست؟ سرمایه گذاری اولیه خرید (۱۰۰۰ سهم گوگل) با خرید ۱۰ قرارداد اختیار فروش در قیمت ۴۹۰ دلار، شما تا سه ماهه آینده (زمان انقضای اوراق اختیار فروش) حق خواهید داشت سهام خود را در قیمت ۴۹۰ دلار به فروشنده این اوراق اختیار فروش، بفروشید.
با توجه به قیمت واقعی اختیار فروش سه ماهه گوگل در قیمت ۴۹۰ اختیار فروش با قیمت چیست؟ دلار در تاریخ یاد شده، خرید این ۱۰ قرارداد اختیار فروش، ۲۰۵۰۰ دلار (کمی بیش از ۴% کل سرمایه گذاری) برای شما هزینه در بر خواهد داشت. در صورت کاهش قیمت سهام گوگل به قیمتی کمتر از ۴۹۰ دلار (مثلا ۴۵۰ دلار) شما می توانید از این حق بهره برده و همچنان سهام خود را در قیمت تعیین شده ۴۹۰ دلار به فروش برسانید و در صورت افزایش قیمت سهام (مثلا ۵۴۰ دلار)، از حق خود گذشته و سهام را در قیمت بالاتر در بازار خواهید فروخت؛ بنابراین شما در این مثال با صرف هزینه ی در حد ۴% کل سرمایه گذاری تا انقضای مهلت اوراق اختیار فروش (سه ماه آینده) فارغ از هرگونه تغییر در بازار یا تغییر در شرکت گوگل از فروش سهام خود در قیمت ۴۹۰ دلار یا بالاتر مطمئن خواهید بود. در همین مثال فرض کنید شخصی اعتقاد به سقوط اندک (مثلا ۱۰ درصد) قیمت سهام شرکت گوگل در آینده ای نزدیک دارد این شخص می تواند از قابلیت خاص اختیار معامله به نام اهرم مالی (Leverage) بهره برده و اقدام به خرید ۱۰ قرارداد سه ماهه اختیار فروش (Put) گوگل در قیمت ۴۹۰ بکند. به عبارتی این شخص بدون سرمایه گذاری عظیم در سهام گوگل، تنها بیمه این سرمایه گذاری را خریداری کرده است. خرید ۱۰ قرارداد اختیار معامله مذکور، به این شخص حق فروش ۱۰۰۰ سهم گوگل را در قیمت ۴۹۰ دلار تا سه ماه آینده، اعطا می کند با توجه به مثال قبل برای خرید این ۱۰ قرارداد ۲۰۵۰۰ دلار هزینه لازم است. در صورت افت حدودا ۱۰ درصدی سهام گوگل به ۴۵۰ دلار، هر قرارداد اختیار فروش مذکور حداقل ۴۰۰۰ دلار در بازار ارزش پیدا خواهند کرد؛ زیرا هرکدام از آن ها به دارنده اجازه خواهند داد ۱۰۰ سهم گوگل را از بازار ۴۵۰ دلار خریداری و به قیمت تعیین شده ۴۹۰ دلار بفروشد. (۴۵۰ – ۴۹۰)*۱۰۰=۴۰۰۰ بنابراین این ۱۰ قرارداد کلا در بازار در قیمت ۴۰۰۰۰ دلار قابل فروش هستند و با توجه به قیمت خرید آن ها بازگشت سرمایه ای در حد ۱۰۰% ایجاد خواهند کرد. اوارق اختیار معامله، کارکردهای فراوان و متنوع دیگری نیز در بازارهای ارز، کالا و قرارداد آتی دارند. کارکردهای متنوع اختیار معامله به منظور کنترل ریسک سرمایه گذاری یا کسب درآمد به عناوین یاد شده ختم نمی شوند و پرداختن به آن ها در حالت های مختلف بازار (صعودی، نزولی، مستقیم و یا پر نوسان) که به اصطلاح استراتژی های معاملات اختیار معامله نام دارند، به فرصت های جداگانه ای نیاز دارد.
قراردادهاي اختیار معامله به دو دسته طبقه بندي می شوند:
الف - قرارداد اختیار خرید: دارندة این نوع اختیار معامله، حق دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت مشخصی – به قیمت توافقی– در دورة زمانی معینی بخرد. در ادامه، دو حالت خرید و فروش قرارداد اختیار خرید در قالب مثال توضیح داده شده است. 2 حالتی را در نظر بگیرید که سرمایهگذار تصمیم میگیرد که اختیار خرید (از نوع اروپایی) 100 سهم شرکت "الف" را با قیمت توافقی 10000 ریال بابت هر سهم، خریداري کند. فرض کنید قیمت جاري سهم مزبور 9800 ریال، تاریخ انقضاي قرارداد اختیار فروش با قیمت چیست؟ چهار ماه، و قیمت قرارداد اختیار معامله بابت هر سهم 500 ریال است. بنابراین سرمایهگذاري اولیه – براي خرید قرارداد – 50000 ریال است. اگر قیمت سهم در تاریخ انقضاي قرارداد کمتر از 10000 ریال باشد، مسلم است سرمایهگذار قرارداد را به اجرا نمیگذارد چون خریدن سهمی که قیمت روز آنکمتر از 10000 ریال است با قیمت توافقی 10000 ریال بخردانه نیست. در این وضعیت سرمایهگذار میزان سرمایهگذاري اولیۀ خود (50000 ریال) را از دست میدهد. اما اگر قیمت سهم در تاریخ سررسید بیشتر از 10000 ریال باشد، سرمایهگذار قرارداد را به اجرا میگذارد. فرض کنید قیمت سهم به 11500 ریال برسد. با اجراي قرارداد سرمایهگذار میتواند 100 سهم را با قیمت هر واحد اختیار فروش با قیمت چیست؟ 10000 ریال خریداري کند. اگر او در همان زمان سهم خود را در بازار به فروش برساند مبلغ 150000 ریال (1500 ریال بابت هر سهم) – بدون در نظر گرفتن هزینههاي معاملاتی – سود میکند. با در نظر گرفتن هزینۀ اولیۀ خرید قرارداد اختیار معامله سود خالص سرمایهگذار 100000 ریال است. این مثال در جدول زیر به طور خلاصه ارائه شده است.
ب _ قرارداد اختیار فروش 1 : این قرارداد به دارنده حق میدهد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت توافقی در دورة زمانی مشخصی بفروشد. درحالیکه خریدار قرارداد اختیار خرید، به امید افزایش قیمت آن را میخرید، خریدار قرارداد اختیار فروش پیشبینی میکند که قیمت در آینده کاهش خواهد یافت. سرمایهگذاري را در نظر بگیرید که قرارداد اختیار فروش (از نوع اروپایی) 100 سهم شرکت "الف" را با قیمت توافقی 7000 ریال خریداري میکند. فرض کنید که قیمت جاري سهم مزبور 6500 ریال، تاریخ انقضاي قرارداد سه ماه بعد، و قیمت قرارداد براي هر سهم 700 ریال باشد. بنابراین سرمایهگذاري اولیه (براي خریدقرارداد) 70000 اختیار فروش با قیمت چیست؟ ریال است. چون قرارداد اروپایی است، فقط در زمان انقضا قابل اجراست و در صورتیکه قیمت در آن زمان کمتر از 7000 ریال باشد اجرا میشود. فرض کنید قیمت سهم شرکت "الف" در تاریخ انقضا 5500 ریال باشد، سرمایهگذار میتواند براساس قرارداد 100 سهم را با این قیمت بخرد و با قیمت 7000 ریال بفروشد و 150000 ریال (1500 ریال براي هر سهم) سود به دست آورد. اگر 70000 ریال سرمایهگذاري اولیه را از این مبلغ کم کنیم. سود خالص سرمایهگذار 80000 ریال خواهد بود. در این راهبرد نیز تضمینی وجود ندارد که سرمایهگذار سود کند. اگر قیمت کالا در زمان انقضا، بیشتر از 7000 ریال باشد، قرارداد اختیار فروش ارزش ندارد و سرمایهگذار مبلغ 70000 ریال سرمایهگذاري اولیه را از دست میدهد. این مثال در جدول زیر خلاصه شده است.
روش های اختیار معامله
قواعد نامگذاری برای کمک به شناسایی خواص مشترک انواع مختلف اختیار معامله کاربرد دارد که شامل:
- اختیار معامله اروپایی: اختیار معامله فقط در تاریخ سررسید امکان اعمال وجود دارد.
- اختیار معامله آمریکایی: اختیار معامله ممکن است در روزهای قبل از سررسید معامله شود (امکان اعمال قبل از سررسید وجود دارد)
- اختیار معامله برمودا: اختیار معامله ممکن است در تاریخ های مشخص شده از قبل یا قبل از سررسید اعمال شود. (ترکیبی از آمریکایی و اروپایی)
- اختیار معامله آسیایی
- اختیار معامله بلامانع: اختیار معامله با ویژگی های عمومی که موقعی می تواند اعمال شود که قیمت اوراق بهادار پایه از سطح خاصی بگذرد
- اختیار معامله نامتعارف : هر یک از طبقه های بزرگ از اختیار معامله که ممکن است شامل ساختارهای پیچیده مالی باشد.
اختیار معامله باید دارای ۴ اصل زیر باشد:
- نوع اختیار معامله مشخص باشد. یعنی مخص باشد اختیار خرید است یا اختیار فروش
- زمان سررسید که خریدار می تواند از حق اختیار خود استفاده نماید مشخص باشد.
- قیمت اعمال (قیمتی که در زمان سررسید، خرید یا فروش بر اساس آن صورت می گیرد) باید مشخص باشد.
- قیمت اختیار (همان مبلغی که در ابتدا خریدار بابت حق اختیار پرداخت می ود) باید مشخص باشد.
مزایای قرارداد اختیار معامله
قرارداد اختیار معامله مزایای زیادی دارد که سه مورد از آنها به شرح زیر می باشد:
1-با توجه به زمانی که دارید درباره خرید و فروش سهام تصمیم گیری کنید
همانطور که میدانید قراردادهای اختیار معامله در بازه زمانی معینی در نظر گرفته می شوند و این موضوع فرصتی را برای خریدار ایجاد میکند تا در این مدت تعیین شده زمان کافی برای تصمیم گیری مناسب (خرید یا فروش سهم) داشته باشند.به این معنی که خریدار می تواند تصمیم خود مبنی بر خرید یا فروش را تثبیت کند و در مدت زمان باقیمانده تصمیم بگیرد که چه زمانی سهام خود را بفروشد و یا نگه دارد.
۲-با قرارداد اختیار معامله ریسک معامله را کاهش دهید
با استفاده از قرارداد اختیار معامله میتوان وضعیت آینده سهم را پیش بینی کرد و میزان ریسک را به حداقل رساند. در واقع در قرارداد اختیار معامله خریدار تنها به اندازه هزینه ای که برای خرید حق اختیار پرداخته است، متضرر خواهد شد.
۳-با اختیار معامله، درآمد از سهام برای شما فقط به بازدهی سهام و سود تقسیمی محدود نمیشود
سرمایه گذار میتواند علاوه بر کسب درآمد از بازدهی سهام و سود تقسیمی با فروش قرارداد اختیار معامله سهام هم کسب درآمد کند. در واقع فروش اختیار معامله سهام (متعلق به سرمایه گذار یا سهامی که قصد خرید آن را دارد) از پیش پا افتاده ترین روش های معاملاتی می باشد.
فیلم آموزش معاملات آپشن در بورس
قرارداد اختیار معامله یا سهام یکی از ابزارهای موجود در بورس می باشد. اختیار معامله در واقع به قراردادی گفته می شود که خریدار آن اختیار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده در یک زمان مشخص را خواهد داشت و البته لازم به ذکر است که هیچ اجباری در این زمینه وجود ندارد. از طرفی فروشنده اختیار معامله وظیفه خواهد داشت که در تاریخ سررسید اقدام به اجرای مفاد قرارداد و انجام معامله دارایی معین شده در قیمت از پیش تعیین شده نماید.
قراردادهای اختیار معامله در واقع با هدف مدیریت ریسک سرمایهگذاری، افزایش قدرت نقدشوندگی، تنوع بخشی و فراهم آوردن امکان برنامه ریزی های بلندمدت برای سرمایهگذاران در بورس راه اندازی شده اند.
جذابیت های این نوع از معاملات باعث شده است که افراد بسیار زیادی به سمت آن ها مایل گردند. به عنوان نمونه به منظور خرید سهام عادی شما به هنگام خرید ملزم به پرداخت کل مبلغ سهام خواهید بود این در حالی است که در قرارداد اختیار اختیار فروش با قیمت چیست؟ معامله در ابتدای کار تنها بخش اندکی از کل مبلغ بایستی پرداخت شود و در واقع شما قادر به استفاده از اهرم خواهید بود. از طرفی قابلیت دوطرفه بودن این نوع معاملات را نیز می توان یکی دیگر از مزایای قابل توجه آن ها به شمار آورد. در واقع در این معاملات برخلاف سهام عادی، شما این امکان را خواهید داشت که هم نقش خریدار و هم نقش فروشنده را ایفا نمایید، در نتیجه این شرایط برای شما به وجود خواهد آمد که هم از افزایش قیمت ها و هم در کاهش قیمت ها سود کسب نمایید.
از مهم ترین فواید اختیار معامله، می توان به انعطاف و قابلیت بالای آن در برقراری ارتباط با دارایی ها سنتی چون سهام شخصی اشاره نمود. به کمک این ویژگی شما این امکان را خواهید داشت تا بسته به شرایط بازار موقعیت خود را به خوبی تنظیم نمایید. به عنوان نمونه اختیار معامله گزینه ای بسیار مناسب جهت در امان ماندن از بازار بورس در حال سقوط می باشد و در واقع در چنین شرایطی می توان به کمک اختیار معامله موفق به کاهش ضرر ناشی از سقوط سهام و یا پیش بینی آن گردیم و یا به طور کلی رفتاری محتاطانه از خود نشان دهیم. از این رو هر سرمایه گذار می تواند با استفاده از اختیار معامله در سرمایه گذاری های خود یک استراتژی پربار داشته باشد. البته این نکته نیز نیاز به یادآوری است که گاهی مشکلاتی بر اثر این تطبیق پذیری عملی رخ خواهد داد.
اختیار معامله را می توان اوراق بهادار پیچیده ای دانست که عدم استفاده از آن ها ریسک معاملات را به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد. از این رو به هنگام خرید و فروش اختیار معامله به طور معمول ممکن است با جملاتی چون: “اختیارات ریسک های بسیار بالایی دارند و تنها به افرادی پیشنهاد خواهد شد که دارای روحیه ریسک پذیری بالایی هستند” و یا جملاتی از این قبیل رو به رو گردید.
اختیار معامله در واقع متعلق به گروه وسیع تری از اوراق بهادار تحت عنوان اوراق بهادار مشتقه می باشد.
در ویدئوهای زیر اطلاعات بیشتری در رابطه با این نوع قراردادها در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
همه چیز درباره اوراق اختیار تبعی و فرایند اعمال آن
در حال حاضر با توجه به افزایش تورم در جامعه، شاهد سرمایهگذاری افراد در بخشهای مختلف با هدف حفظ ارزش دارایی، افزایش ثروت و قدرت خرید هستیم اما بدون تردید همه بازارهای سرمایهگذاری با ریسک همراه هستند.
- اختیار فروش تبعی چیست؟
- فرم اطلاعیه عرضه اوراق اختیار تبعی، شامل چه مواردی است؟
- فرایند اعمال اوراق تبعی
- نکات تکمیلی در ارتباط با اوراق اختیار فروش تبعی
- جمعبندی
بازار بورس هم از این قاعده مستثنی نیست و دائما در حال نوسان است؛ از اینرو سرمایهگذاران تمایل دارند تا با حداقل میزان ریسک، بازدهی مناسبی را به دست آورند که در این میان خرید اوراق اختیار تبعی از روشهای موثر برای جلوگیری از ضرر و زیان سنگین به حساب میآید.
در حقیقت اختیار تبعی به اوراقی اطلاق میشود که میتوان با استفاده از آن، سهام را بیمه کرد. چنانچه از فعالان بازار سرمایه (بورس) هستید و به سود معقول از سهام با کمترین میزان ریسک تمایل دارید، توصیه میکنیم مطالعه این مطلب را از دست ندهید تا اطلاعات کامل و جامعی در ارتباط با اوراق اختیار فروش تبعی به عنوان ابزاری برای بیمه سهام در اختیارتان قرار دهیم.
اختیار فروش تبعی چیست؟
اختیار فروش تبعی نوعی قرارداد است که بر اساس آن، خریدار قرارداد حق (نه الزام، اجبار و تعهد) دارد تا مقدار معینی از دارایی ذکر شده در قرارداد را با قیمت مشخص در زمان معین بفروشد. به عبارت سادهتر اوراق اختیار فروش نوعی طرح بیمه سهام است که توسط شرکتهای فعال در بورس به فروش میرسد و بر اساس آن فروشنده (شرکت منتشر کننده) متعهد میشود تا تعداد معینی از سهام شرکت اختیار فروش با قیمت چیست؟ را به قیمت مشخص (قیمت اعمال) در زمان معین (تاریخ اعمال) از سهامدار خریداری کند.
شرکتهای منتشرکننده اوراق تبعی پیش از فروش این اوراق باید اطلاعیه عرضه جهت اعلام عمومی ویژگیهای آن را منتشر کنند تا سهامداران بتوانند این اطلاعیه را قبل از اقدام به خرید اوراق تبعی هر نماد مطالعه کنند. به طور کلی اوراق اختیار فروش تبعی با هدف کاهش ریسک سرمایهگذاری در بازار بورس، اطمینان بخشی به سهامداران در قبال ارزندگی سهم و حفظ منابع سرمایهگذاران منتشر میشوند؛ از اینرو سهامداران میتوانند با خرید این اوراق، سهم مورد نظر خود را در برابر کاهش قیمت بیمه و از ضرر و زیان سنگین جلوگیری کنند.
فرم اطلاعیه عرضه اوراق اختیار تبعی، شامل چه مواردی است؟
فرم اطلاعیه عرضه حداقل یک روز کاری قبل از عرضه سهام توسط سازمان بورس برای ارائه اطلاعات تکمیلی به سرمایهگذاران منتشر میشود. فرم اطلاعیه شامل موارد زیر است:
- سهم پایه (سهمی که اوراق تبعی مبتنی بر آن است.)
- نام عرضهکننده و کارگزار عرضهکننده (عرضهکنندهای که پس از اخذ مجوز با شرایط معین به عرضه اوراق اقدام میکند.)
- قیمت و تاریخ اعمال ( قیمتی که عرضهکننده متعهد میشود تا سهام پایه اوراق اختیار فروش تبعی را بر اساس شرایط این دستورالعمل در تاریخ معین تسویه کند.)
- کل حجم عرضه (سقف اوراق که از سوی عرضهکننده طی دوره معاملاتی عرضه میشود.)
- دوره معاملاتی (فاصله بین اولین روز و آخرین روز معاملاتی اوراق که در اطلاعیه عرضه ذکر شده است.)
- سررسید (آخرین روز دوره معاملاتی که پس از پایان جلسه معاملاتی آن روز، اوراق اختیار تبعی قابلیت اعمال دارد.)
فرایند اعمال اوراق تبعی
حال پس از انتشار اطلاعیه اوراق اختیار فروش تبعی توسط سازمان بورس و بهادار کشور، نوبت به اعمال آن میرسد. فرایند و شرایط اعمال اوراق اختیار فروش به شرح زیر خواهد بود:
- چنانچه قیمت پایانی سهم پایه در روز اعمال بزرگتر یا مساوی قیمت اعمال باشد، اوراق اختیار تبعی قابل اعمال نخواهد بود.
- چنانچه قیمت پایانی سهم پایه در روز اعمال از قیمت اعمال کمتر باشد، اوراق اختیار فروش منوط به ارائه درخواست اعمال از سوی سهامدار و از اختیار فروش با قیمت چیست؟ طریق کارگزار وی به بورس حداکثر تا ساعت 13 آن روز اعمال میشود. لازم به ذکر است که کارگزاران، میتوانند درخواست اعمال را 10 روز قبل از تاریخ اعمال از مشتریان دریافت کرده و در روز اعمال به بورس ارائه دهند.
- چنانچه درخواست اعمال اوراق طی مهلت مقرر به بورس ارائه گردد، باید انتقال سهم به قیمت اعمال از دارنده اوراق اختیار تبعی به عرضهکننده آن انجام شود. همچنین پرداخت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم پایه باید به دارنده اوراق اختیار به صورت نقدی یا واگذاری سهم پایه از عرضهکننده به دارنده اوراق صورت پذیرد.
نکات تکمیلی در ارتباط با اوراق اختیار فروش تبعی
فعالان بازار سرمایه که به دنبال بیمه کردن سهام خود هستند و میخواهند حداقل بازدهی را به صورت کم ریسک تجربه کنند، باید پیش از خرید اوراق اختیار فروش تبعی در ارتباط با آن اطلاعات کسب کنند؛ زیرا اگر اوراق اختیار تبعی به صورت صحیح خریداری شود، میتواند سرمایه را بیمه کند اما خرید اشتباه آنها سبب نابودی سرمایه خواهد شد. برخی از نکات تکمیلی در ارتباط با این اوراق به شرح زیر هستند:
- اوراق تبعی قابلیت معامله مجدد نداشته و تنها یکبار در زمان عرضه معامله میشوند.
- امکان خرید اوراق بیش از تعداد سهام پایه در اختیار سهامدار وجود ندارد. (حداکثر معادل دارایی سهامدار در سهم پایه)
- در صورت بیشتر شدن اوراق تبعی تحت مالکیت سهامدار از تعداد سهم پایه تحت مالکیت وی در پایان روز، اوراق اختیار مازاد باطل شده و عرضهکننده تعهدی نخواهد داشت.
- مبلغ پرداختی بابت خرید اوراق تبعی قابل برگشت نیست.
- هر کد سهامداری حداکثر مجاز به خرید تعداد اوراقی است که در اطلاعیه عرضه به عنوان «سقف خرید» مشخص خواهد شد.
- خریداران اوراق تبعی تنها در تاریخ اعمال قادر به اعمال اختیار فروش خود هستند و پس از گذشت این تاریخ، اوراق تبعی اعمال نشده تلقی شده و عرضهکننده تعهدی نخواهد داشت.
- اوراق تبعی تنها در تاریخ سررسید قابل تسویه هستند.
- اوراق تبعی به هر قیمتی ارزش خرید ندارند؛ بنابراین افراد باید با توجه به بازده مورد انتظار خود به خرید آنها اقدام کنند.
جمعبندی
افراد فعال در بازار سرمایه (بورس) با توجه به نوسانات همیشگی بازار، همواره به دنبال راهکاری برای بازدهی مورد انتظار با کمترین میزان ریسک هستند. در این میان خرید اوراق اختیار فروش تبعی از جمله روشهای موثر برای جلوگیری از ضرر و زیان سنگین در بازار مطرح میشود که در آن فروشنده یا شرکت عرضهکننده متعهد خواهد شد تا تعداد مشخصی از سهام را به قیمت معین (قیمت اعمال) در زمان مشخص (تاریخ اعمال) از سهامدار خریداری کند. در واقع سهامدار با خرید اوراق اختیار تبعی، سهام خود را در برابر نوسانات شدید بازار بیمه میکند.
این مطلب رپرتاژ آگهی می باشد و توسط تحریریه اقتصاد آنلاین تهیه نشده است.
دیدگاه شما